Ngày 9/8, TAND TP Hà Nội tuyên án vụ Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí xảy ra tại Công ty cổ phần Coma18.

Các bị cáo bị truy tố tội danh trên nguyên là lãnh đạo Công ty cổ phần Coma 18 gồm Lê Huy Lân (SN 1962, cựu Tổng giám đốc) lĩnh 8 năm tù, Nguyễn Xuân Phong (SN 1968, cựu Phó Tổng giám đốc) lĩnh 5 năm.

Bị cáo Lê Văn Khương (SN 1955, cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

CHUYỂN NHƯỢNG DỰ ÁN DƯỚI HÌNH THỨC HỢP TÁC ĐẦU TƯ

Quá trình xét xử làm rõ, năm 2010, Tổng công ty đầu tư phát triển nhà và đô thị - HUD chuyển giao hạ tầng lô đất VP6 Linh Đàm (diện tích hơn 2.600m2) cho Coma 18 để thực hiện dự án. Hợp đồng nêu rõ “không được chuyển giao lô đất, chuyển nhượng quyền sử dụng lô đất cho bên thứ ba trong thời gian thực hiện”.

Coma 18 đã làm các thủ tục trình Ủy ban nhân dân TP Hà Nội chấp thuận, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết dự án từ mục đích xây dựng văn phòng cho thuê sang xây dựng công trình hỗn hợp văn phòng, dịch vụ thương mại và nhà ở cao tầng.

Năm 2012, Ủy ban nhân dân TP Hà Nội có văn bản chấp thuận đề xuất xây dựng dự án VP6 Linh Đàm.

Theo cáo buộc, ngày 17/7/2013, ông Lân ký tờ trình 409 gửi Tổng công ty xin ý kiến chuyển nhượng dự án trên. Do thị trường bất động sản khó khăn, Coma 18 không thể hoàn thành được dự án, ông Khương và các thành viên trong Hội đồng thành viên đã chấp thuận cho Coma 18 được chuyển nhượng dự án hoặc hợp tác kinh doanh.

Ngày 25/7/2013, Coma 18 và Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên (viết tắt là Doanh nghiệp tư nhân Điện Biên do ông Lê Thanh Thản là chủ doanh nghiệp) ký hợp đồng hợp tác kinh doanh. Doanh nghiệp tư nhân Điện Biên góp 95% tổng mức đầu tư dự án, tương đương hơn 12,3 tỷ đồng và được hưởng 100% kết quả kinh doanh.

Quá trình thực hiện dự án, Doanh nghiệp tư nhân Điện Biên tổ chức xây dựng dự án sai quy hoạch được phê duyệt. Cụ thể, xây tăng từ 25 lên 37 tầng (từ 138 lên 840 căn hộ, tăng 702 căn), tăng 630m2 đất xây dựng.

Theo cơ quan tố tụng, việc cố ý chuyển nhượng dự án khi dự án chưa đủ điều kiện chuyển nhượng gây thiệt hại cho nhà nước là hơn 64,3 tỷ đồng.

Khai tại tòa, ông Lân cho biết năm 2013 khi COMA 18 được giao thực hiện dự án VP6 Linh Đàm, thị trường bất động sản khi đó "nằm đáy, vô cùng khó khăn". Ông phủ nhận cáo buộc việc hợp tác kinh doanh với doanh nghiệp của ông Lê Thanh Thản về "bản chất là để thực hiện ý định chuyển nhượng dự án".

"Quy định của thành phố nói rõ, không được phép chuyển nhượng nếu không có sự phê duyệt chứ không nói là cấm chuyển nhượng. Nghĩa là nếu đủ điều kiện, vẫn được thành phố cho phép", ông Lân nói và khẳng định hợp đồng mình ký với công ty ông Lê Thanh Thản là để hợp tác xây dựng dự án.

Tuy nhiên, Viện kiểm sát làm rõ, theo hợp đồng, đối tác góp 95% vốn, hưởng lợi 100%... bản chất là chuyển nhượng dự án.

COMA 18 CHƯA ĐƯỢC GIAO ĐẤT

Hồ sơ vụ án thể hiện, tháng 4/2015, tòa nhà được đưa vào sử dụng. Doanh nghiệp tư nhân Điện Biên xuất hóa đơn GTGT bán, thu tiền của khách hàng. Năm 2016, Thanh tra TP Hà Nội có kết luận thanh tra số 2344, tạm tính tiền sử dụng đất của dự án VP6 Linh Đàm là hơn 74,8 tỷ đồng.

Năm 2016, 2018, Doanh nghiệp tư nhân Điện Biên nộp 64 tỷ đồng và xác định đây là khoản tiền thuế đất nộp thay cho Coma 18.

Các luật sư đặt các câu hỏi nhằm xác định đây là số tiền sử dụng đất mà Doanh nghiệp tư nhân Điện Biên đã nộp, nếu là tiền sử dụng đất thì vụ án không có thiệt hại.

Tuy nhiên, giám định viên tư pháp cho biết, theo Luật Đất đai và những quy định về thuế, tiền sử dụng đất là nghĩa vụ mà người sử dụng đất phải nộp cho ngân sách nhà nước khi được nhà nước giao đất để làm đất ở hoặc đất nghĩa trang.

Theo quy định, trên cơ sở quyết định giao đất cùng các hồ sơ liên quan đến việc xác định giá đất, cơ quan Thuế sẽ ra thông báo về tiền sử dụng đất; tổ chức, cá nhân có tên trên thông báo đó mới phát sinh nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất. Khi đó, cơ quan thuế tiến hành quản lý, đôn đốc thu theo đúng quy định của pháp luật.

Với hồ sơ vụ án, giám định viên nhận thấy không có bất kỳ tài liệu, văn bản pháp lý nào liên quan đến việc giao đất, xác định giá đất làm cơ sở thu tiền sử dụng đất. Cơ quan thuế cũng không thực hiện bất kỳ thủ tục nào liên quan. Do đó, số tiền mà các tổ chức có liên quan nộp cho cơ quan thuế không có cơ sở quản lý theo quy định của pháp luật.

Giám định viên giải thích thêm khoản thu từ đất (tiền sử dụng đất, tiền thuê đất) là khoản thu phải có thông báo từ cơ quan thuế, người nộp thuế không tự khai, tự nộp.

Nếu không có thông báo thu từ cơ quan thuế nhưng người nộp vẫn chủ động nộp tiền vào ngân sách nhà nước thì số tiền đó được phản ánh như một khoản nộp thừa vào ngân sách nhà nước.