Do nguồn cung không đủ cầu khiến giá cát xây dựng tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đang tăng đột biến, gây khó khăn cho các đơn vị thi công công trình cũng như đáp ứng nhu cầu cát xây dựng nhà ở và các công trình dân dụng của người dân.

GIÁ CÁT TĂNG ĐỘT BIẾN, ĐẨY NHÀ THẦU VÀO KHÓ KHĂN

Ông Trần Đình Xem, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại xây dựng và dịch vụ vận tải Biển Đông, chia sẻ công ty đang xây dựng 2 công trình trên đảo Lý Sơn, nên cần sử dụng khối lượng cát khá lớn. Tuy nhiên, khoảng hơn một tháng qua, giá cát xây dựng từ đất liền vận chuyển ra đảo Lý Sơn tăng rất cao, giá cung ứng và vận chuyển đến chân công trình tại đảo ở mức 6000.000 đồng/m3 (không xuất hóa đơn GTGT), mức bán cho công trình có hóa đơn GTGT là 700.000 đồng/m3.

Trong khi đó, theo lãnh đạo UBND huyện Lý Sơn, cho biết trước đây giá cát từ đất liền ra đảo Lý Sơn dao động từ 300-400.000 đồng/m3 (đã bao gồm chi phí vận chuyển từ đất liền ra đảo). Hiện giá cát đã tăng gấp đôi khiến chủ thầu xây dựng các công trình trên địa bàn huyện và người dân có nhu cầu xây dựng nhà ở gặp rất nhiều khó khăn do nguồn cung rất khan hiếm.

Giá cát tăng đột biến đang đẩy nhà thầu vào cảnh khó khăn. Hiện các công trình do công ty xây dựng ưu tiên triển khai trước ở những hạng mục cần ít cát xây, chờ giá cát hạ nhiệt. Tại các địa phương miền núi của Quảng Ngãi giá cát xây dựng cũng đang bị đẩy lên mức cao 500.000 đồng/m3. Không chỉ các công trình đầu tư công, người dân có nhu cầu mua cát cũng không mua được khi nguồn cung cạn kiệt và giá cả quá cao.

Theo tìm hiểu của VnEconomy, tỉnh Quảng Ngãi là địa phương có trữ lượng cát xây dựng khá dồi dào. Tuy nhiên, trên địa bàn của tỉnh hiện chỉ có 3 mỏ cát với trữ lượng ít (khoảng hơn 93 nghìn m3/năm) đang hoạt động khai thác cát cung ứng cho nhu cầu xây dựng. Trong khi đó, tỉnh Quảng Ngãi còn 12 mỏ cát khác với trữ lượng hơn 4 triệu m3 đã được tỉnh đưa ra đấu giá trong các năm 2022 và 2023 nhưng vì nhiều lý do, hiện đến nay vẫn chưa hoàn thành thủ tục cấp quyền khai thác dẫn đến tình trạng khan hiếm cát.

KHÔNG ĐỂ HIỆN TƯỢNG "GĂM HÀNG", "ĐẨY GIÁ"

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi cho biết hiện trên địa bàn tỉnh chỉ có 3 mỏ cát giấy phép khai thác vẫn còn hiệu lực là: mỏ cát thôn Nghĩa Lập, xã Đức Hiệp, huyện Mộ Đức; mỏ cát thôn Bình Thanh, xã Trà Bình và mỏ cát thị trấn Trà Xuân, huyện Trà Bồng.

Từ năm 2022 đến nay, tỉnh đã tổ chức đấu giá thành công 12 mỏ cát ở khu vực chưa có kết quả thăm dò, với trữ lượng dự báo gần 4 triệu m3. Trong đó, có 5 mỏ cát đấu giá trong năm 2022 và 7 mỏ cát đấu giá trong năm 2023. UBND tỉnh Quảng Ngãi đã cấp phép thăm dò đối với 5 mỏ cát đấu giá thành công trong năm 2022 trên địa bàn huyện Nghĩa Hành, huyện Sơn Hà và huyện Ba Tơ.

Đối với 7 mỏ cát đấu giá thành công trong năm 2023, trên địa bàn thành phố Quảng Ngãi, huyện Sơn Tịnh, Tư Nghĩa và huyện Trà Bồng, UBND tỉnh đã có quyết định cấp phép thăm dò đối với 3/5 hồ sơ đề nghị.

Về quy trình cấp phép thăm dò, phê duyệt trữ lượng và cấp phép khai thác đối với các mỏ cát làm vật liệu xây dựng, theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi, thông thường, sau khi trúng đấu giá quyền khai thác kéo dài và phụ thuộc vào thời gian hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục của đơn vị trúng đấu giá. Hiện tại, Sở đã thực hiện rút ngắn quy trình thời gian thẩm định sớm nhất có thể. Tuy nhiên thời gian qua, nhiều đơn vị sau khi trúng đấu giá vẫn chậm hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục theo quy định nhưng không có chế tài xử lý.

Ông Trần Phước Hiền, Phó Chủ tịch UBD tỉnh Quảng Ngãi, nhận định thời gian qua, việc tổ chức đấu giá các mỏ cát trên địa bàn tỉnh là công khai, minh bạch, đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật.

“Nguồn cát phục vụ thi công các công trình trọng điểm, quan trọng của tỉnh vẫn được đảm bảo, đối với một số dự án xây dựng trọng điểm, tỉnh đã quy hoạch các mỏ cát dành riêng để cung ứng theo cơ chế chỉ định, nên không bị ảnh hưởng đến tiến độ của các công trình này”, ông Hiền nhấn mạnh.

Để khắc phục tình trạng khan hiếm cát xây dựng, tỉnh Quảng Ngãi đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường tăng cường đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị trúng đấu giá các mỏ khẩn trương hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục để sớm tham mưu UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác 5 mỏ cát đã cơ bản đảm bảo các điều kiện quy định để đưa vào khai thác phục vụ nhu cầu xây dựng trên địa bàn tỉnh.

UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng đã yêu cầu các đơn vị liên quan xây dựng phương án quản lý, giám sát chặt chẽ việc tổ chức khai thác của đơn vị trúng đấu giá tại các mỏ cát thông qua việc lắp đặt hệ thống camera theo dõi, hình ảnh dữ liệu từ mỏ cát sẽ được kết nối trực tiếp 24/24 giờ với các cơ quan chức năng như: Sở Tài nguyên và Môi trường, Công an tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố và Tổ giám sát cộng đồng của địa phương nơi có mỏ cát để kiểm soát chặt chẽ đầu ra, không để xảy ra hiện tượng “găm hàng”, tăng giá, đảm bảo cung ứng nguồn cát phục vụ nhu cầu xây dựng trên địa bàn toàn tỉnh.