Bộ Công thương và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) ngày 14/8/2025 đã ký kết Bản ghi nhớ (MOU) hợp tác trong lĩnh vực năng lượng và điện lực, thúc đẩy chuyển đổi năng lượng công bằng, hiện đại và bền vững cho Việt Nam.

BA TRỌNG TÂM HỢP TÁC TRONG 5 NĂM TỚI 

Trước đó, tháng 7/2024, hai bên đã trao đổi cởi mở và thẳng thắn về các định hướng hợp tác tiềm năng trong lĩnh vực năng lượng và điện lực. Sau quá trình phối hợp chặt chẽ, việc ký kết bản ghi nhớ là bước đi hiện thực hóa những ý tưởng đã thống nhất từ trước.

Tại lễ ký kết, Cục trưởng Cục Điện lực Phạm Nguyên Hùng cho biết từ khi lãnh đạo hai bên thống nhất trao đổi tại cuộc họp về việc xây dựng chương trình hợp tác vào tháng 7/2024 do Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long chủ trì, Cục Điện lực cùng các đại diện của ADB tại Việt Nam đã nỗ lực, tổ chức nhiều cuộc họp tham vấn, xây dựng dự thảo và rà soát kỹ lưỡng các thủ tục pháp lý để chính thức ký kết bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực năng lượng và điện lực.

Cụ thể, Bản ghi nhớ lần này tập trung vào ba trọng tâm chính trong 5 năm tới.

Thứ nhất, nghiên cứu và đề xuất lộ trình ứng dụng công nghệ đồng đốt sinh khối, amoniac xanh và hydro xanh tại các nhà máy điện than và điện khí, góp phần giảm phát thải khí nhà kính và nâng cao tính bền vững.

Thứ hai, phát triển kết nối lưới điện khu vực, xây dựng các tuyến truyền tải điện liên quốc gia, thúc đẩy giao thương điện năng xuyên biên giới, hỗ trợ phát triển lưới điện mạnh mẽ và linh hoạt.

Thứ ba, mở rộng quy mô và hoàn thiện khung pháp lý cho hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS), nâng cao khả năng ổn định và thích ứng của hệ thống điện trước sự gia tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo.

"Hợp tác này không chỉ dừng ở nghiên cứu và hỗ trợ kỹ thuật mà còn bao gồm chia sẻ kiến thức, nâng cao năng lực và nhận thức cộng đồng về chuyển đổi năng lượng," ông Hùng chia sẻ. "Đây là những bước đi phù hợp với Quy hoạch điện VIII và góp phần thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam, trong đó có mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050."

Về phía ADB, Giám đốc quốc gia Shantanu Chakraborty cho hay: bản ghi nhớ lần này mở đường cho chương trình hỗ trợ kỹ thuật trị giá tới 1,4 triệu USD, bao gồm nghiên cứu khả thi về chuyển đổi nhiên liệu, tăng cường kết nối lưới điện ASEAN và phát triển hệ thống lưu trữ năng lượng.

ADB cũng sẽ triển khai nền tảng chia sẻ kiến thức, đào tạo nhân lực và tìm kiếm các giải pháp tài chính sáng tạo để huy động nguồn lực từ Chính phủ, doanh nghiệp nhà nước và khu vực tư nhân. “Đây không chỉ là một cử chỉ tượng trưng mà là lộ trình hành động cụ thể nhằm giúp Việt Nam đạt được mục tiêu năng lượng bền vững”, ông Chakraborty nhấn mạnh.

HỢP TÁC LÀ CHÌA KHOÁ VÀ CHIẾN LƯỢC THÚC ĐẨY CHIẾN LƯỢC NĂNG LƯỢNG THÀNH CÔNG

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long khẳng định năng lượng giữ vai trò trụ cột trong chiến lược phát triển đất nước. Đảng, Quốc hội và Chính phủ Việt Nam đã xác định rõ mục tiêu xây dựng một đất nước hùng cường, thịnh vượng và trường tồn trong kỷ nguyên phát triển mới. Trong hành trình đó, năng lượng, đặc biệt là điện lực, giữ vai trò then chốt, là động lực thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế - xã hội.

Cũng theo Thứ trưởng, Bộ Công Thương đã và đang chủ động tham mưu, xây dựng hành lang pháp lý và chính sách nhằm thúc đẩy phát triển ngành năng lượng quốc gia, với mục tiêu đảm bảo vững chắc an ninh năng lượng, đồng thời thực hiện thành công quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng.

Những nỗ lực này được thể hiện qua việc sửa đổi Luật Điện lực, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; ban hành và triển khai Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia điều chỉnh (PDP8) cùng với hệ thống các văn bản pháp luật liên quan.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương luôn coi trọng việc tăng cường hợp tác với các đối tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ điện lực, chuyển giao công nghệ và huy động nguồn lực tài chính. Trong đó, ADB đã và đang là đối tác quan trọng, đồng hành cùng Việt Nam trong các chương trình điện khí hóa nông thôn, phát triển lưới điện và đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo, năng lượng sạch và phát triển bền vững.

"Trong khuôn khổ hợp tác này, Bộ Công Thương kỳ vọng sẽ tiếp tục nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật hiệu quả từ ADB trong thời gian tới, tập trung vào các lĩnh vực như Chuyển đổi nhiên liệu tại các nhà máy nhiệt điện; kết nối lưới điện và mua bán điện xuyên biên giới; phát triển hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS), cùng nhiều sáng kiến khác nhằm hỗ trợ Việt Nam thực hiện thành công quá trình chuyển dịch năng lượng và đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050, như đã cam kết tại Hội nghị COP26 và Tuyên bố chính trị về Đối tác Chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP)," Thứ trưởng Long nhấn mạnh.

Thứ trưởng tin tưởng rằng với sự đồng hành của ADB, sự hợp tác giữa hai bên sẽ mang lại những kết quả thiết thực, những sản phẩm nghiên cứu có giá trị, được ứng dụng hiệu quả vào thực tiễn, góp phần xây dựng một nền năng lượng xanh, sạch và bền vững cho Việt Nam.

Với ký kết hợp tác lần này, Giám đốc quốc gia ADB Shantanu Chakraborty thông tin, từ năm 1994, ADB đã cung cấp hơn 2,6 tỷ USD vốn vay có bảo lãnh chính phủ, 1,4 tỷ USD vốn vay không có bảo lãnh chính phủ, 35 triệu USD hỗ trợ kỹ thuật và 3 triệu USD viện trợ không hoàn lại. Năm 2021, trong khuôn khổ Đối tác Chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP), ADB tiếp tục cam kết thêm 2,1 tỷ USD hỗ trợ Việt Nam.

"Việt Nam là đối tác quan trọng trong chiến lược hỗ trợ năng lượng của ngân hàng," ông Chakraborty khẳng định.