Thị trường chứng khoán Việt Nam đánh dấu lịch sử khi có một khoảng thời gian tăng cao nhất trên toàn cầu với mức tăng 32% tính từ đầu năm, vượt xa mức tăng cả năm 2024 là 12,11% và mức tăng 12,2% của năm 2023.

Chỉ tính riêng tháng 8, VN-Index vượt kỳ vọng tăng 12% lên 1.682,2 điểm – mức tăng mạnh nhất theo tháng kể từ tháng 6/2020. Thị trường tăng trên diện rộng với các ngành tăng trưởng mạnh nhờ thu hút đột biến dòng tiền đã dẫn dắt thị trường trong tháng bao gồm Tài chính (+21,9%), Bất động sản (+16,5%) giúp chỉ số VN30 (+15,5%) tăng vượt trội thị trường chung.

Sau tháng 7 mua ròng, khối ngoại bán ròng trở lại tổng cộng 42,7 nghìn tỷ đồng, riêng khớp lệnh là 36,9 nghìn tỷ đồng – mức cao kỷ lục theo tháng. Dòng vốn ngoại có tín hiệu rút khỏi các nhóm ngành đã tăng mạnh, tạo cơ hội cho dòng tiền nội chiếm lĩnh vị thế dẫn dắt.

Khối trong nước bao gồm nhà đầu tư cá nhân, tổ chức và tự doanh đồng loạt mua ròng trong tháng 8, tập trung ở các nhóm ngành vốn hóa lớn như Ngân hàng, Chứng khoán, Bất động sản, Công nghệ thông tin, Nguyên vật liệu.

Nhận định về triển vọng thị trường tháng 9, SSI Reseach cho rằng VN-Index có thể được hỗ trợ bởi kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất vào ngày 17/9 và khả năng nâng hạng thị trường vào đầu tháng 10. Tuy nhiên, áp lực cho thị trường có thể gia tăng đáng kể trong tháng tới sau khi chỉ số đã tăng trưởng ấn tượng trong hai tháng gần nhất.

Trong kịch bản thận trọng hơn, một nhịp điều chỉnh mạnh có thể diễn ra trong giai đoạn tháng 9 – đầu tháng 10, với biên độ có thể lớn hơn các nhịp điều chỉnh kể từ đáy tháng 4.

Nhìn lại quá khứ VN-Index ghi nhận tỷ lệ tăng tương đối khả quan trong tháng 9 với 7 lần tăng trong 10 năm vừa qua. Tuy nhiên, bốn năm gần đây cho thấy sự thay đổi rõ rệt: kể từ khi áp dụng chính sách nghỉ lễ 4 ngày vào tháng 9 (từ 2021), thị trường thường đi ngang hoặc giảm mạnh — cụ thể giảm 6% và 11,6% trong 2022 và 2023, và chỉ tăng dưới 1% trong 2021 và 2024.

Các yếu tố có thể khiến thị trường điều chỉnh: Áp lực tỷ giá gia tăng (VND mất giá trung bình 3% trong giai đoạn tháng 9–tháng 10 từ 2022–2024); Mùa công bố kết quả kinh doanh quý 3 thường kém sôi động.

Áp lực chốt lời sau nhịp phục hồi mạnh trong tháng 8, 4 năm gần đây tháng 8 đều tăng, trung bình +2,6%. Thống kê cho thấy thị trường thường trải qua các nhịp điều chỉnh trên 7% trong xu hướng tăng, đặc biệt sau khi tăng nhanh trên 20% trong vòng 3 tháng. Hiện VN-Index đã tăng 25% trong 3 tháng qua và chưa ghi nhận nhịp giảm nào trên 4,5% kể từ đáy tháng 4.

Phân tích hiệu suất cổ phiếu theo quy mô vốn hóa trong 14 năm gần đây cho thấy tăng trưởng bình quân hàng tháng giữa nhóm vốn hóa lớn, trung bình và nhỏ không có sự khác biệt đáng kể.

Tuy nhiên, đáng chú ý trong 5 năm qua, nhóm cổ phiếu vốn hóa trung bình và nhỏ thường xuyên vượt trội so với nhóm vốn hóa lớn trong nửa đầu tháng 9, nhưng lại kém hơn trong nửa cuối tháng. Điều này gợi ý có sự xoay vòng tạm thời của dòng tiền và có thể tham khảo cho các giao dịch ngắn hạn.

Hiện tại, thị trường chứng khoán Việt Nam đang mang lại khả năng sinh lời ở mức 7,7%, vượt trội so với các kênh đầu tư chính như gửi ngân hàng lãi suất phổ biến 5– 6%, bất động sản tỷ suất cho thuê 3–4% và vàng sau các đợt tăng giá gần đây.

Do đó, một nhịp điều chỉnh mạnh trong thời gian tới nếu xảy ra có thể mở ra cơ hội tích lũy cổ phiếu cho tầm nhìn đầu tư dài hạn.

Triển vọng này được củng cố bởi: kỳ vọng tăng trưởng GDP hai chữ số trong 5–10 năm tới, được thúc đẩy bởi cải cách thể chế toàn diện và định hướng đẩy mạnh phát triển khu vực kinh tế tư nhân; triển vọng tăng trưởng lợi nhuận vững chắc trên 14%/năm trong giai đoạn 2025 – 2026,; triển vọng nâng hạng thị trường giúp thu hút thêm dòng vốn quốc tế, và Chính sách tiền tệ hỗ trợ, duy trì môi trường lãi suất thuận lợi cho thị trường chứng khoán.