“Bí ẩn” chuyện dầu thô giữ giá bất chấp những dự báo thừa cung

Theo các phân tích từ các ngân hàng lớn và các cơ quan, tổ chức trong lĩnh vực năng lượng, nguồn cung dầu thô toàn cầu có thể vượt quá nhu cầu tiêu thụ, đẩy giá dầu xuống mức 50 USD/thùng hoặc thấp hơn trong năm tới. Tuy nhiên, giá dầu Brent giao sau tại thị trường London - giá tiêu chuẩn của thị trường dầu toàn cầu - vẫn đang giữ quanh mức 67 USD/thùng, không có nhiều thay đổi so với thời điểm cuối tháng 6.

Một trong những yếu tố chính giải thích cho sự bất thường này là việc Trung Quốc đang tích cực mua dầu để dự trữ - tờ báo Financial Times cho hay.

Theo ông Vikas Dwivedi, chiến lược gia năng lượng toàn cầu tại Macquarie, mặc dù thị trường đang dự đoán một lượng cung dư thừa lớn, nhưng giá dầu vẫn không giảm mạnh. Ông đặt câu hỏi: “Tại sao giá dầu không giảm xuống 47 USD/thùng mà vẫn giữ ở mức 67 USD/thùng?”

Dự báo từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho thấy sẽ có một lượng cung dư thừa kỷ lục lên tới 3,3 triệu thùng/ngày vào năm 2026. Tương tự, Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA) dự báo sẽ có một lượng dư thừa 2,1 triệu thùng/ngày trong nửa cuối năm nay và 1,7 triệu thùng/ngày vào năm tới. Các ngân hàng đầu tư như Macquarie cũng dự báo lượng dư thừa khoảng 3 triệu thùng/ngày trong quý cuối cùng của năm nay và quý đầu tiên của năm tới.

Mặc dù có những dự báo này, giá dầu vẫn giữ vững. Các hợp đồng tương lai đang cho thấy giá dầu giao ngay cao hơn giá dầu giao sau - dấu hiệu thị trường đang trong tình trạng khan hiếm nguồn cung thay vì một thị trường dư thừa.

Theo ông Dwivedi, thực tế này có thể bắt nguồn từ việc lượng dầu thô dư thừa trên thế giới trong năm nay chủ yếu được tích trữ ở châu Á hoặc được lưu trữ trên các con tàu chở dầu, thay vì ở những khu vực lưu trữ được theo dõi chặt chẽ như cảng dầu Cushing ở Mỹ hay Rotterdam ở châu Âu. Ông nhấn mạnh rằng để nguồn cung dư thừa có tác động thực sự tới giá dầu, cần phải thấy sự gia tăng dự trữ ở những khu vực dễ quan sát hơn đối với thị trường nói chung, chứ không chỉ đối với các chuyên gia dầu mỏ.

Trung Quốc, quốc gia tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới, đã tích cực mua dầu để xây dựng dự trữ chiến lược. Theo IEA, việc tích trữ dầu của Trung Quốc đã đạt đỉnh với khoảng 900.000 thùng/ngày trong quý 2 năm nay trước khi giảm xuống trong tháng 7. Tuy nhiên, Macquarie ước tính rằng Trung Quốc vẫn đang tích trữ khoảng 500.000 thùng/ngày và sẽ tiếp tục trong vài tháng tới.

Mặc dù Trung Quốc không công bố lý do cụ thể cho việc mua dầu này, nhưng ông Dwivedi cho rằng Bắc Kinh có thể đang xây dựng một kho dự trữ lớn hơn để chuẩn bị cho khả năng các lệnh trừng phạt từ phương Tây có thể làm gián đoạn dòng chảy dầu từ Nga và Iran.

Bà Amrita Sen, người sáng lập công ty tư vấn Energy Aspects, cho rằng việc Trung Quốc tích trữ dầu cũng là một phần trong chiến lược “phi đôla hóa" của nước này nhằm đối phó với khả năng đồng nhân dân tệ bị mất giá nếu chiến tranh thương mại với Mỹ leo thang. Bà dự đoán rằng việc mua dầu của Trung Quốc sẽ tiếp tục cho đến năm 2026.

Giá dầu cũng được hỗ trợ bởi các lệnh trừng phạt đối với Nga và Venezuela, cùng với khoảng thời gian 2 năm cắt giảm sản lượng của các thành viên OPEC+, liên minh giữa Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) và một số thành viên ngoài khối gồm Nga. Các biện pháp trừng phạt này dẫn đến việc thị trường thiếu hụt một số loại dầu thô nặng, khiến các nhà máy lọc dầu phải trả giá cao hơn để sử dụng các loại dầu khác, từ đó hỗ trợ giá dầu Brent.

Theo phân tích của IEA, mức tiêu thụ dầu toàn cầu dự kiến chỉ tăng 700.000 thùng/ngày vào năm tới, đạt 104,6 triệu thùng/ngày, mức tăng trưởng chậm nhất ngoài đại dịch kể từ năm 2009. Sản lượng dầu dự kiến sẽ tăng 2,7 triệu thùng/ngày trong năm nay và 2,1 triệu thùng/ngày vào năm tới, đạt mức kỷ lục 107,9 triệu thùng/ngày.

Nhưng IEA không thực sự kỳ vọng rằng lượng tồn trữ dầu toàn cầu sẽ tăng thêm 3,3 triệu thùng/ngày vào năm tới như tổ chức này dự báo.

Ông Toril Bosoni, một chuyên gia của IEA, cho rằng “có điều gì đó phải thay đổi”, và mức thừa dầu trên thực tế sẽ không lớn như vậy. Nếu không có hành động từ phía các nhà khai thác dầu, thị trường sẽ bị thừa cung nghiêm trọng, nhưng IEA cho rằng chắc chắn sẽ có phản ứng bằng cách khai thác ít dầu đi, chẳng hạn OPEC+ sẽ không tăng sản lượng nhiều như kế hoạch đã công bố.

Mặc dù OPEC+ đã tăng hạn ngạch sản lượng thêm 2,5 triệu thùng/ngày kể từ tháng 4, nhưng hầu hết các chuyên gia cho rằng sản lượng thực tế của khối này sẽ chỉ tăng dưới 1,5 triệu thùng/ngày, do một số thành viên của tổ chức đã đạt công suất tối đa.

“Có áp lực giảm giá, nhưng tôi không tin vào câu chuyện rằng chúng ta sẽ thấy giá dầu 40 USD/thùng”, bà Sen nói. Vị chuyên gia cho rằng miễn là nhu cầu dầu từ Trung Quốc còn lớn và công suất dự phòng của OPEC+ bị hạn chế, giá dầu sẽ tránh được sự sụt giảm mạnh.