Sau khi VnEconomy đăng tải bài viết "Định giá Vicem trước cổ phần hóa: "Đánh rơi" cả nghìn tỷ đồng" trên cơ sở báo cáo kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước khi phát hiện việc định giá giá trị doanh nghiệp trước cổ phần hóa tại Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (Vicem) bị chênh lệch cả nghìn tỷ, ngày 6/9 Vicem đã lên tiếng về sự việc này.

Trong thông báo của mình, Vicem cho biết, thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp của doanh nghiệp này là tại 0h ngày 1/10/2018. Đơn vị tư vấn là Công ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC đã xác định giá trị doanh nghiệp theo quy định tại Nghị định số 126/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 của Chính Phủ về chuyển doanh nghiệp nhà nước và công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do doanh nghiệp nhà nước đầu tư 100% vốn điều lệ thành công ty cổ phần và pháp luật có liên quan.

Trước đó, ngày 18/3/2019, Bộ Xây dựng đã có văn bản số 509/BXD-KHTC gửi Kiểm toán Nhà nước đề nghị Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán kết quả định giá giá trị doanh nghiệp của Công ty mẹ - Vicem. Tại văn bản này, Bộ Xây dựng đã có ý kiến: "Giá trị doanh nghiệp của Vicem chưa tính đến lợi thế giá trị quyền khai thác các mỏ do chưa có hướng dẫn".

Theo Vicem, Nghị định số 126/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 của Chính phủ về chuyển doanh nghiệp nhà nước và Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do doanh nghiệp nhà nước đầu tư 100% vốn điều lệ thành công ty cổ phần chưa có hướng dẫn cụ thể việc xác định giá trị quyền khai thác mỏ khi cổ phần hóa doanh nghiệp.

Theo kết quả kiểm toán giá trị doanh nghiệp của Kiểm toán nhà nước tại văn bản số 348/KTNN-TH ngày 29/7/2019, Kiểm toán Nhà nước chưa xác định giá trị quyền khai thác khoáng sản trong giá trị doanh nghiệp của VICEM, mà lưu ý và tạm xác định giá trị quyền khai thác khoáng sản là 1.193.899.328.000 đồng.

"Vì vậy, không thể cho rằng Vicem "quên tính" hay "để thiếu" hàng nghìn tỷ đồng trước khi cổ phần hóa", thông cáo của Vicem nhấn mạnh.

Về phương pháp chiết khấu dòng tiền. Theo kết quả kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước, giá trị phần vốn nhà nước tại Vicem là 25.127 tỷ đồng, tăng khoảng 1.747 tỷ đồng so với số báo cáo do đơn vị tư vấn xác định nguyên nhân.

Vicem cho rằng, nguyên nhân chủ yếu do "Kiểm toán Nhà nước xác định lại tham số ßU của các doanh nghiệp có cùng ngành nghề theo tỷ trọng Nợ/Vốn chủ (D/E) trung bình 5 năm trước thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp (đơn vị tư vấn xác định D/E tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp), do đó tỷ suất chiết khấu thấp hơn dẫn đến giá trị phần vốn nhà nước tăng lên".

Trong báo cáo kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước đã nêu "Đơn vị tư vấn đã thực hiện theo hướng dẫn tại Tiêu chuẩn thẩm định giá số 12 ban hành kèm theo Thông tư 122/2017/TT-BTC ngày 15/11/2017 của Bộ Tài chính". Kiểm toán Nhà nước cũng đã nêu về vấn đề chênh lệch này như sau: "Hiện Bộ Tài chính chưa có hướng dẫn cụ thể việc tính toán chỉ tiêu này căn cứ trên dữ liệu bình quân 5 năm gần nhất hay tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp", Vicem dẫn giải.

Liên quan đến thông tin góp vốn đầu tư vào các Công ty Xi măng Chinfon, Công ty TNHH Siam City Cement Việt Nam, Công ty Xi măng Nghi Sơn, Kiểm toán Nhà nước cho rằng việc đơn vị tư vấn chỉ căn cứ theo báo cáo tài chính (giá trị sổ sách) điều này có thể chưa đảm bảo được giá trị thị trường của các khoản đầu tư.

Kiểm toán Nhà nước kiến nghị đối với các khoản đầu tư này tiếp cận theo phương pháp thu nhập, ước tính giá trị theo dòng tiền dự báo trong tương lai. Tuy nhiên, theo Vicem, hiện nay, theo tiêu chuẩn thẩm định giá số 12 ban hành kèm theo Thông tư 122/2017/TT-BTC ngày 15/11/2017 của Bộ Tài chính không có hướng dẫn chi tiết phương pháp áp dụng đối với các tài sản phi hoạt động này.

Về phương án sử dụng đất khi cổ phần hóa và giá trị quyền sử dụng đất tính vào giá trị doanh nghiệp, Vicem và các đơn vị có 3 cơ sở nhà, đất được nhà nước giao đất cần xác định giá đất để xác định giá trị quyền sử dụng đất tính vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa theo quy định tại Nghị định số 126. 

Vicem cho biết, tại văn bản số 509/BXD-KHTC ngày18/03/2019 nêu trên, Bộ Xây dựng đã nêu rõ việc tạm tính giá trị quyền sử dụng đất của 3 cơ sở nhà, đất nêu trên vì địa phương chưa có ý kiến chính thức về giá đất.

"Đến thời điểm Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán, đã có 2/3 cơ sở nhà, đất được địa phương có ý kiến chính thức về giá đất làm cơ sở xác định giá trị quyền sử dụng đất tính vào giá trị doanh nghiệp. Kiểm toán Nhà nước đã cập nhật và tính vào giá trị doanh nghiệp. Còn 1 cơ sở nhà, đất Bộ Xây dựng, Vicem đang tiếp tục làm việc với địa phương để có ý kiến chính thức về giá đất", thông báo của Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam cho biết.