Tiếp tục chất vấn nhóm lĩnh vực kinh tế ngành sáng 7/11, đại biểu Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương về tình trạng hàng giả, hàng nhái.

HÀNG GIẢ, HÀNG NHÁI VẪN LÀ VẤN ĐỀ NHỨC NHỐI

Theo Đại biểu Lê Đào An Xuân, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Yên, tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng không đúng với giới thiệu quảng cáo vẫn là vấn đề nhức nhối, nhất là qua các kênh bán hàng online. Nhiều vụ việc do chính cộng đồng mạng phát hiện, tẩy chay nhưng không có sự vào cuộc của cơ quan quản lý nhà nước.

Đại biểu Lê Đoàn An Xuân đặt vấn đề đến bao giờ Bộ Công thương mới có giải pháp hữu hiệu giải quyết tình trạng này?

Trả lời chất vấn của đại biểu Lê Đào An Xuân, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, hiện thương mại điện tử là một trong những lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số, trở thành kênh phân phối quan trọng, tạo động lực để phát triển kinh tế và dẫn dắt chuyển đổi số trong các doanh nghiệp.

Tại Việt Nam, thời gian qua doanh thu mỗi năm trên môi trường thương mại điện tử đạt từ 16 - 19 tỷ USD, tốc độ tăng trưởng từ 20 – 25%/năm, đây là tốc độ tăng trưởng rất cao trong khu vực và thế giới.

Tuy vậy, theo ông Diên, thương mại điện tử cũng tồn tại một số tiêu cực. Thời gian qua, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã phát hiện, xử lí nhiều đối tượng kinh doanh hàng hóa có dấu giả mạo nhãn hiệu, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ với quy mô lớn.

Đơn cử như vụ việc kiểm tra tại Trung tâm mua sắm Sài Gòn, qua đó phát hiện hàng nghìn sản phẩm giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng đã được bảo hộ tại Việt Nam; vụ kiểm tra 3 tổng kho cửa hàng kinh doanh hàng giả, hàng lậu trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, hay việc kiểm tra xử lý 4 kho hàng chứa nhiều sản phẩm giả mạo hàng hóa tại TP. Sầm Sơn (Thanh Hóa).

Những tháng đầu năm 2023, lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra 523 vụ, xử lý 497 vụ, phạt tiền lên đến 7,8 tỷ đồng, tổng giá trị hàng hóa gần 3,6 tỷ đồng.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, hành vi vi phạm là kinh doanh hàng hóa vi phạm sở hữu trí tuệ trên môi trường intenret, sử dụng website thương mại điện tử bán hàng mà không thông báo với cơ quan quản lý nhà nước.

Để giải quyết tình trạng này, thời gian qua, Bộ Công thương đã thực hiện một số giải pháp, như bổ sung trách nhiệm của của chủ mạng xã hội, sàn giao dịch thương mại điện tử; gỡ bỏ những thông tin về hàng hóa vi phạm trong vòng 24 giờ kể từ khi nhận được yêu cầu.

Bộ Công thương cũng phối hợp với các Bộ, ngành liên quan thực hiện rà soát, nắm bắt thông tin, phát hiện xử lý các hoạt động vi phạm thông qua bán hàng online, và các đầu mối vận chuyển hàng hóa qua bưu cục, điểm trung chuyển hàng hóa.

Đồng thời, phối hợp với các mạng xã hội xây dựng kênh báo cáo để hỗ trợ xử lí các nội dung mua bán hàng hóa vi phạm trên nền tảng này.

“Thời gian tới, chúng tôi tập trung rà soát các quy định của pháp luật, nhất là Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi); phân cấp, phân quyền cho địa phương nhằm tăng cường quản lý toàn diện giao dịch giữa người mua và người bán trên mạng”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói.

Bên cạnh đó, Bộ cũng tăng cường hoạt động quản lý, giám sát hàng hóa trên môi trường mạng; chủ động yêu cầu các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội rà soát gỡ bỏ thông tin, sản phẩm hàng hóa vi phạm pháp luật; tăng cường chia sẻ cơ sở dữ liệu kết nối để khai thác thông tin phục vụ cho công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.

CÓ CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ LOẠI HÌNH THUỐC LÁ ĐIỆN TỬ 

Cũng gửi nội dung chất vấn đến Bộ trưởng Bộ Công thương, Đại biểu Châu Quỳnh Dao, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Kiên Giang quan tâm đến trách nhiệm của Bộ Công thương trong quản lý các loại hương liệu thuốc lá điện tử.

Đại biểu Châu Quỳnh Dao cho biết, hiện nay trên thị trường có khoảng 20.000 loại hương liệu để sản xuất thuốc lá điện tử, trong đó có nhiều loại hương liệu chưa được đánh giá toàn diện về mức độ ảnh hưởng tới sức khỏe.

Những hương liệu này được bày bán công khai như các loại thuốc lá thông thường tại các cửa hàng tạp hóa. Các em học sinh rất dễ mua, sử dụng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công thương đã có 2 tờ trình báo cáo Thủ tướng về việc ban hành Nghị quyết thí điểm chính sách quản lý đối với các loại hình thuốc lá thế hệ mới, chủ yếu là thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng có hương liệu.

Trên cơ sở đó, Bộ đã làm việc với Bộ Y tế về chính sách quản lý đối với các loại thuốc lá thế hệ mới, hiện vẫn đang trong quá trình rà soát để thống nhất quan điểm nhằm hoàn thiện chính sách.

Theo đó, Bộ Công thương dự kiến đưa mặt hàng thuốc lá thế hệ mới vào đối tượng điều chỉnh của Nghị định thay thế Nghị định số 67/2013/NĐ-CP về kinh doanh thuốc lá để có biện pháp quản lý phù hợp với yêu cầu của thực tiễn, dự kiến trình Chính phủ trong quý 4 năm nay.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, quan điểm của Bộ Y tế là cấm, trong khi Bộ Tư pháp có ý kiến cần đánh giá sự tương tích của thuốc lá thế hệ mới với định nghĩa của thuốc lá hiện nay, nếu có sản phẩm thuốc lá thế hệ mới nào thuộc phạm trù thuốc lá thì đề xuất đưa định nghĩa thuốc lá thế hệ mới vào nghị định thay thế.

“Hiện Bộ Công thương đang xây dựng phương án quản lý thuốc lá thế hệ mới theo hướng tiệm cận nhất với ý kiến của Bộ Y tế, tức là cấm, để có thể trình Thủ tướng Chính phủ theo hướng phù hợp với Hiến pháp, Luật Đầu tư, các quy định khác có liên quan.

Từ đó, bảo đảm chặt chẽ, phù hợp với chiến lược quốc gia về giảm thiểu tác hại của thuốc lá, an toàn cho người sử dụng, dung hòa quyền lợi giữa chủ thể liên quan, và phù hợp với thông lệ quốc tế cũng như những cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế”, Bộ trưởng Bộ Công thương thông tin thêm.