Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa có Công văn 3175/BGDĐT- GDTrH về việc hướng dẫn đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn ở trường phổ thông.

Theo đó, để khắc phục tình trạng học nặng về lý thuyết giảng, đọc chép và yêu cầu thuộc lòng theo văn mẫu, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các Sở Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo cơ sở giáo dục thực hiện đổi mới cách dạy học, đánh giá học sinh trong môn Ngữ văn cũng như tăng cường quản lý, chỉ đạo hoạt động giảng dạy môn học này ở bậc phổ thông.

Với việc đổi mới dạy và học môn Ngữ văn, các cơ sở giáo dục cần tăng cường hơn nữa việc phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong học môn Ngữ văn; dành nhiều thời gian cho hoạt động thực hành, vận dụng, trình bày, thảo luận để rèn luyện các kỹ năng và cảm thụ thẩm mỹ theo yêu cầu. Quá trình học, giáo viên cần giao yêu cầu, nhiệm vụ rõ ràng, phù hợp với khả năng của học sinh, nêu cụ thể yêu cầu phải hoàn thành, chú trọng kiểm tra, đánh giá, hỗ trợ học sinh.

Các nhà trường xây dựng kế hoạch bài và tổ chức dạy môn Ngữ văn theo hướng tăng cường rèn luyện cho học sinh phương pháp đọc, viết, nói và nghe; thực hành, trải nghiệm tiếp nhận và vận dụng kiến thức tiếng Việt, văn học thông qua các hoạt động học ở trong và ngoài lớp.

Việc dạy đọc và dạy viết trong môn Ngữ văn có vai trò rất quan trọng, cần được các nhà trường đặc biệt quan tâm để tăng năng lực cảm thụ tác phẩm, qua đó góp phần hình thành phẩm chất, nhân cách học sinh.

Việc đổi mới cách đánh giá học sinh trong môn Ngữ cần đảm bảo nguyên tắc phát huy được những mặt tích cực của cá tính, trí tưởng tượng, năng lực ngôn ngữ, năng lực văn học, năng lực tư duy hình tượng và tư duy logic của học sinh; tạo cơ hội để học sinh khám phá những tri thức mới, đề xuất ý tưởng và tạo ra sản phẩm mới; gợi mở những liên tưởng, tưởng tượng, huy động được vốn sống vào quá trình đọc, viết, nói, nghe. 

Trong đánh giá kết quả học tập cuối học kì, cuối năm học, cuối cấp học, các cơ sở đào tạo tránh dùng lại các văn bản đã học trong sách giáo khoa làm ngữ liệu xây dựng các đề kiểm tra đọc hiểu và viết để đánh giá chính xác năng lực học sinh, khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc bài hoặc sao chép nội dung tài liệu có sẵn. 

Ngoài ra, cần khuyến khích việc xây dựng và sử dụng các đề mở trong kiểm tra, đánh giá để phát huy cao nhất khả năng sáng tạo của học sinh; xây dựng bộ công cụ đánh giá để hạn chế tính chủ quan, cảm tính của người chấm; tôn trọng cách nghĩ, cách cảm riêng của học sinh trên nguyên tắc không vi phạm những chuẩn mực đạo đức, văn hóa và pháp luật. 

Nhằm tăng cường quản lý, chỉ đạo hoạt động dạy học môn Ngữ văn, các Sở Giáo dục và Đào tạo, phòng Giáo dục và Đào tạo cần xem xét, góp ý kế hoạch dạy học môn Ngữ văn của các nhà trường theo hướng dẫn Bộ; theo dõi, giám sát quá trình thực hiện đổi mới dạy học và kiểm tra, đánh giá trong môn Ngữ văn; tạo điều kiện thuận lợi và khuyến khích giáo viên tích cực, chủ động, sáng tạo trong dạy học và kiểm tra, đánh giá. 

Thêm nữa, cần tập trung đổi mới sinh hoạt chuyên môn của tổ, nhóm chuyên môn đối với môn Ngữ văn dựa trên Nghiên cứu bài học; Tăng cường các hoạt động dự giờ để giáo viên có cơ hội chia sẻ kinh nghiệm trong dạy học môn Ngữ văn theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Các trường tăng cường hoạt động trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về xây dựng kế hoạch dạy học môn Ngữ văn nhằm đáp ứng yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018.