Thông tin được các chuyên gia chia sẻ tại đối thoại với chủ đề “Những điểm mới về tiền lương, bảo hiểm xã hội và an toàn, vệ sinh lao động”, ngày 14/6. 

LƯƠNG SAU CẢI CÁCH SẼ KHÔNG THẤP HƠN MỨC CŨ

Trước thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương từ ngày 1/7 tới đây, vấn đề tiền lương sẽ được thực hiện ra sao, các chế độ có bị ảnh hưởng là những nội dung được nhiều người lao động quan tâm.

Anh Vũ Đức Thắng, lao động một đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn Hà Nội, băn khoăn về việc hiện nơi anh làm việc có 2 nhóm đối tượng là viên chức có chức danh lãnh đạo và không có chức danh lãnh đạo. Như vậy, sau khi cải cách tiền lương thì tiền lương của 2 nhóm đối tượng này được tính ra sao.

Trao đổi về vấn đề này, ông Vũ Hồng Ngọc, Phó Viện trưởng Viện Quản lý và Phát triển năng lực tổ chức, cho biết trước đây tiền lương được tính theo hệ số. Tuy nhiên, khi thực hiện cải cách tiền lương tới đây sẽ bỏ hệ số, và quy thành một mức tiền cụ thể.

Theo ông Ngọc, xếp lương theo vị trí việc làm đòi hỏi các đơn vị dịch vụ việc làm phải có kỹ thuật đánh giá vị trí công việc, ví dụ như sắp xếp xem vị trí của mình có bao nhiêu chức danh, các điều kiện mà chức danh đó phải có, thì sẽ tương ứng với mức lương ghi trong hợp đồng lao động.

“Khi cải cách tiền lương, lương tăng bao nhiêu sẽ phụ thuộc việc xây dựng hệ thống lương mới như thế nào. Trong quá trình tính toán, Nhà nước sẽ có các yếu tố, khu vực tham chiếu để quy đổi từ mức lương hệ số sang mức lương bằng tiền theo giá trị công việc”, chuyên gia Vũ Hồng Ngọc thông tin.

Bên cạnh đó, nhiều người lao động cũng băn khoăn liệu tiền lương sau cải cách có đảm bảo bằng với mức cũ. Chị Nguyễn Thị Đông, đến từ Công đoàn Trường mầm non Nam Trung Yên (quận Cầu Giấy) lo lắng về mức lương thấp nhất của giáo viên mầm non hạng 3 sau khi cải cách tiền lương.

Theo chuyên gia Vũ Hồng Ngọc, mức lương thấp nhất của giáo viên mầm non hạng III hiện là 3,129 triệu đồng. Mức lương cao nhất của giáo viên mầm non hạng III là 7,286 triệu đồng.

Hiện nay, chính sách về cải cách tiền lương vẫn đang ở bước dự thảo, xây dựng văn bản, do vậy vẫn phải chờ hướng dẫn cụ thể của Chính phủ để xác định được thang, bảng lương và mức lương của mỗi ngành nghề.

Ngoài ra, người lao động trong các đơn vị giáo dục cũng lo ngại sau khi thay đổi cách tính tiền lương, tiền thâm niên của giáo viên bị cắt, liệu mức lương mới có đảm bảo bằng mức cũ.

Chuyên gia Vũ Hồng Ngọc cho biết thực tế hiện nay lương thâm niên là khoản thu nhập quan trọng đối với giáo viên. Theo dự thảo, chính sách cải cách tiền lương mới sẽ không còn quy định rõ ràng về lương thâm niên nữa.

“Đây là câu chuyện chính sách và nhận được sự quan tâm lớn của đơn vị xây dựng pháp luật, đại biểu Quốc hội. Tuy nhiên, về cơ bản, qua dự thảo có thể hiểu khi chuyển sang hưởng lương theo vị trí việc làm thì tiền thâm niên có được tính, nhưng sẽ xác định theo yêu cầu của công việc, việc làm”, ông Ngọc nói.

Do vậy, mọi quy định cụ thể vẫn phải chờ văn bản hướng dẫn sau ngày 1/7. Tuy nhiên, chuyên gia nhận định mức lương sau ngày 1/7 về nguyên tắc có thể tăng, còn tăng bao nhiêu thì chưa có quy định rõ ràng.

Bên cạnh đó, trong chế độ lương mới, các quy định về phụ cấp của một số ngành nghề sẽ bị bỏ, song quan điểm khi thực hiện chính sách sẽ là lương mới sẽ không thấp hơn lương cũ.

SỚM CÔNG BỐ PHƯƠNG ÁN ĐIỀU CHỈNH ĐỂ NGƯỜI LAO ĐỘNG YÊN TÂM 

Bổ sung thêm về cách đóng bảo hiểm xã hội khi thực hiện cải cách tiền lương, bà Dương Thị Minh Châu, Trưởng phòng truyền thông, Bảo hiểm xã hội TP. Hà Nội, cho biết tiền lương của người lao động hiện nay đang căn cứ trên hợp đồng lao động để đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

Do vậy, khi cải cách tiền lương, tỷ lệ phần trăm đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế vẫn giữ nguyên, còn mức lương sẽ căn cứ trên hợp đồng lao động để thực hiện đóng. 

Theo bà Châu, nếu đến tháng 7/2024, khi thực hiện cải cách tiền lương, công chức, viên chức Nhà nước không còn lương hệ số, mà chuyển sang lương theo mức tiền nhất định, thì sẽ thực hiện đóng theo hợp đồng lao động. Tùy thuộc theo bảng lương Nhà nước thực hiện như thế nào, cơ quan Bảo hiểm xã hội sẽ thu theo như vậy.

Chỉ còn khoảng 2 tuần nữa là đến thời hạn thực hiện cải cách tiền lương, khiến nhiều lao động trong diện thụ hưởng đang mong chờ các thông tin chính thức sớm được công bố rộng rãi.

Trước đó, thảo luận tình hình kinh tế - xã hội hồi cuối tháng 5, khi đề cập đến vấn đề này, đại biểu Hoàng Quốc Khánh, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lai Châu, đề nghị Chính phủ quan tâm việc điều chỉnh tăng tiền lương cho các cán bộ, công chức, viên chức và sớm công bố phương án điều chỉnh tiền lương.

Từ đó, để các địa phương có cơ sở xây dựng các dự thảo văn bản sửa đổi các chế độ, chính sách đã ban hành đang lấy mức lương cơ sở làm căn cứ tính.

Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị các cơ quan chức năng sớm hoàn thiện các văn bản hướng dẫn chế độ chính sách cho người hưởng lương, đảm bảo thực hiện đồng bộ ngay từ ngày 1/7/2024.

Báo cáo của Chính phủ tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV cũng cho biết tính đến hết năm 2023, Chính phủ đã dành khoảng 680.000 tỷ đồng để thực hiện chính sách tiền lương mới.