Ngày 12/11, tại Nhà Quốc hội, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực thông tin và truyền thông.

TIN GIẢ GÂY HỆ QUẢ NGHIÊM TRỌNG

Làm rõ một số hậu quả, hệ lụy liên quan đến tin giả, tin sai sự thật, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang khẳng định tin giả, tin sai sự thật gây hậu quả khôn lường, gây nhiều hệ lụy nghiêm trọng, đang trở thành mối đe dọa lớn đối với tình hình kinh tế - xã hội, thậm chí đe dọa trực tiếp đến chủ quyền quốc gia và an ninh toàn cầu.

Các hành vi vi phạm pháp luật phổ biến trên mạng xã hội hiện nay như: hành vi gây tạo dựng phát tán, đăng tải, chia sẻ, lưu trữ tin giả, tin sai sự thật; xuyên tạc chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước, phá hoại khối đại đoàn kết; xuyên tạc, bôi nhọ, hạ uy tín của các tổ chức, cá nhân, gây những thông tin hoang mang, ảnh hưởng tới sức khỏe, đời sống, sinh hoạt của Nhân dân, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp, ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của các tổ chức, cá nhân…

Một số đối tượng lợi dụng chức năng phát trực tiếp trên nền tảng mạng xã hội để phát ngôn, tuyên truyền những nội dung mà chứa tin giả, tin sai sự thật, tác động tiêu cực tới tâm trạng xã hội và tình hình an ninh trật tự. Hệ lụy của tin giả cũng ảnh hưởng tới phát triển kinh tế, đặc biệt đối với thị trường chứng khoán, tài chính, bất động sản; có những thông tin gây thiệt hại vốn hóa nhiều nghìn tỷ đồng trên thị trường chứng khoán.

Ngoài ra, còn nổi lên một số các hành vi đáng chú ý khác như hành vi lập, sử dụng hội nhóm tiêu cực, tác động gây nhận thức lệch lạc, kích động những hành vi lệch chuẩn, bạo lực, cổ súy những hủ tục mê tín dị đoan, đồi trụy, kích dục như đại biểu đã phản ánh; hành vi tạo lập hội nhóm để thông tin đối phó, kích động, phản kháng, chống đối lại lực lượng chức năng…

Về các giải pháp cho tình trạng này, Bộ trưởng cho biết cần nắm tình hình, đấu tranh, xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật đối với các đối tượng thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng, mạng xã hội.

Trong đó, trách nhiệm pháp lý đối với các đối tượng đưa tin giả tin sai sự thật theo quy định của pháp luật hiện hành, có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự theo nghị định của Chính phủ và các điều của Bộ Luật hình sự.

Tuy nhiên, mức xử phạt hành chính hiện nay chưa đủ sức răn đe (từ 5 đến 10 triệu đồng); thiếu những quy định mang tính định lượng cụ thể để xác định xử lý vi phạm hành chính hay truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các hành vi đưa tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng.

Ví dụ việc xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác đến mức độ nào thì được coi là nghiêm trọng, trong khi đó chỉ cần thực hiện hành vi bịa đặt hoặc lan truyền những điều biết rõ là sai sự thật, nhằm xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm của người khác thì đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Do vậy, trong kiến nghị xử lý theo hướng không cần xem xét đến hậu quả xảy ra đối với những hành vi này để xử lý đủ sức răn đe.

Thứ hai, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, tin giả, tin sai sự thật; đồng thời tuyên truyền định hướng dư luận ý thức cảnh giác của người dân, nhất là những người sử dụng mạng xã hội để tạo ra được sức đề kháng đối với tin giả, tin sai sự thật, nhất là những thông tin xuyên tạc, kích động để đấu tranh vạch trần thủ đoạn hoạt động của tội phạm trên không gian mạng, mạng xã hội.

Bộ Công an khi hợp tác trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm với các cơ quan thực thi pháp luật của các nước đều thống nhất đấu tranh và hợp tác chia sẻ thông tin; nguyên tắc không để cho bất cứ một tổ chức, cá nhân nào đưa thông tin giả, tin sai sự thật, gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, gây ảnh hưởng đến tổ chức, cá nhân của nước khác.

TỔ CHỨC NHIỀU ĐOÀN THANH TRA VỀ BẢO VỆ DỮ LIỆU CÁ NHÂN

Liên quan đến lừa đảo trực tuyến, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng dẫn thông tin các đối tượng lừa đảo trực tuyến nắm được nhiều thông tin cá nhân, nghe họ nói cảm giác như họ là người nhà nước. Hiện nay nhà nhà đi thu nhập thông tin cá nhân.

Bộ trưởng kể một câu chuyện đi thay kính mắt nhưng cũng được nhân viên hỏi nhà ở đâu, tên là gì, bao nhiêu tuổi, làm nghề gì.

“Họ cũng tư duy theo hướng họ có thông tin để xây dựng dữ liệu khách hàng. Những công ty nhỏ như thế họ chưa hiểu biết pháp luật khi thu thập thông tin phải xin phép, phải có hệ thống an toàn bảo vệ thông tin đó không bị tấn công” - Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Việc thu thập thông tin cá nhân có thể là để cho người khai thác hệ thống trong nội bộ mang bán thông tin, bán cho người khác hoặc chính mình mang thông tin đi giao dịch. Do vậy, phổ biến luật an ninh mạng, an toàn thông tin, trách nhiệm của người thu thập thông tin cá nhân, bảo vệ dữ liệu, sử dụng đúng quy định là một câu chuyện lớn.

Năm 2023-2024, Bộ Thông tin và Truyền thông đã coi đây là trọng điểm và tổ chức nhiều đoàn đi kiểm tra.

“Đây là lần đầu tiên đi thanh tra bảo vệ dữ liệu cá nhân trong đó có nhà mạng viễn thông chứa nhiều khách hàng, các công ty bưu chính, ngân hàng, mạng xã hội, trang thông tin. Chúng tôi đã phát hiện nhiều sai sót và chấn chỉnh.

Đặc biệt chúng tôi đã công bố các sai sót đó rộng rãi trên phương tiện thông tin đại chúng để nhắc nhở các doanh nghiệp khi thu thập thông tin phải thu thập đúng pháp luật”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng, chúng ta có Nghị định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, Luật An ninh mạng, Luật An toàn thông tin mạng. Sắp tới, có thể nâng từ Nghị định bảo vệ dữ liệu lên Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân mà tới đây Quốc hội sẽ thảo luận thông qua.