"Bom tấn" IPO mang về 2 tỷ USD cho doanh nghiệp

Trong bối cảnh thị trường Việt Nam phục hồi mạnh mẽ kể từ quyết định áp thuế đối ứng đến từ phía Hoa Kỳ vào đầu tháng 4, sự tham gia mạnh mẽ của nhà đầu tư trong nước được xem là nền tảng then chốt giúp thanh khoản giao dịch bình quân mỗi phiên đạt những kỷ lục mới.

Trong đó, chỉ số VN-Index từng ghi nhận những phiên giao dịch có giá trị khớp lệnh bình quân lên đến 50 đến 70 nghìn tỷ đồng mỗi phiên; bình quân tháng 7 và tháng 8 ghi nhận lần lượt 32,8 nghìn tỷ đồng và 46 nghìn tỷ đồng so với mức thanh khoản bình quân chỉ từ 20 – 30 nghìn tỷ khi VN-Index thiết lập vùng đỉnh lịch sử vào năm 2022.

Điều này tạo nên môi trường “thiên thời địa lợi” đối với các doanh nghiệp tư nhân và góp phần tạo nên làn sóng chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) trong giai đoạn 2025 – 2027.

Một số thương vụ lớn đã trình làng trong thời gian qua bao gồm Vinpearl – VPL (định giá 5 tỷ USD) và Techombank Chứng khoán – TCX (định giá 4 tỷ USD) cho đến kế hoạch IPO của loạt doanh nghiệp chứng khoán hàng đầu như VPBankS (định giá 1,8 tỷ USD), VPS (đứng đầu về thị phần môi giới chứng khoán kể từ 2021).

Thống kê của SSI Research cho thấy, ước tính tổng giá trị phát hành đến từ các đợt IPO của doanh nghiệp trong tháng 9 lên đến khoảng 43.000 tỷ đồng, tương ứng 1,6 tỷ USD. Chưa kể nhiều doanh nghiệp chưa công bố, giá trị chỉ tính trên sổ sách, thực tế có thể lớn hơn. 

"Thanh khoản tiếp tục tăng và làn sóng IPO trở lại được xem là hai chủ đề trọng tâm trong năm 2026. Nhà đầu tư trong nước tiếp tục đóng vai trò lực đỡ chính của thị trường, trong khi các thương vụ niêm yết quy mô lớn như TCBS, VPS và Gelex Infrastructure phản ánh niềm tin mới của khối doanh nghiệp. Chu kỳ phát hành mới này được kỳ vọng sẽ tạo xung lực tăng trưởng và mở rộng chiều sâu cho thị trường", SSI Research kỳ vọng.

Theo đánh giá của Mirae Asset, một trong những động lực thúc đẩy hoạt động IPO trong thời gian qua đến từ Nghị định 245/2025/NĐ-CP được Chính phủ ban hành ngày 11/09/2025 nhằm sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong trong Nghị định 155/2020/NĐ-CP, trực tiếp tác động đến quy trình IPO. Cụ thể, thời gian đưa cổ phiếu lên sàn sau IPO được rút ngắn còn 30 ngày, thay vì 90 ngày như trước.

Ở một diễn biến khác, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 2070/QĐ-TTg phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý của Ngân hàng Nhà nước.

Theo đó, ngân hàng vẫn được chấp thuận niêm yết mà không bắt buộc phải có lãi trên báo cáo tài chính kiểm toán trong hai năm liên tiếp, không cần duy trì tỷ lệ nợ xấu dưới 3% trong hai quý liền kề, hay đảm bảo hội đồng quản trị, ban kiểm soát đủ số lượng và cơ cấu theo quy định.

Điều này đồng thời góp phần hình thành làn sóng chuyển sàn cũng như niêm yết mới của loạt các ngân hàng vốn hóa vừa và nhỏ; tiêu biểu là VBB, KLB, VAB, BVB và SGB.

Việc nới lỏng các điều kiện niêm yết trong môi trường giao dịch sôi nổi giúp thúc đẩy sự đa dạng hóa về nhóm ngành và gia tăng sự lựa chọn đối với nhà đầu tư khi làn sóng IPO lần này có khả năng sẽ ghi nhận sự tham gia của loạt ông lớn đến từ các lĩnh vực khác nhau như ngành hàng tiêu dùng (F&B, FMCG), nông nghiệp và bán lẻ; qua đó, giảm tỷ trọng và sự phụ thuộc vào nhóm ngành tài chính như Ngân hàng, Bất động sản và Chứng khoán.

"Niêm yết trên sàn chứng khoán hay đơn thuần là động thái chuyển sàn từ UPCOM sang HOSE, mở ra cơ hội thu hút dòng vốn mới đối với doanh nghiệp trong khi đồng thời gia tăng tính minh bạch trong hoạt động vận hành của công ty thông qua các ràng buộc về công bố thông tin", Mirae Asset kỳ vọng.

Trong khi đó, số liệu từ SGI Capital cho thấy, thị trường sôi động đã giúp các doanh nghiệp IPO và phát hành thành công cho cổ đông hiện hữu gần 40 nghìn tỷ đồng trong quý 3. Trong những tháng cuối năm, lượng vốn cần cho IPO và phát hành hiện hữu vẫn tiếp tục gia tăng.

Đồng thời, nhà đầu tư nội bộ và cổ đông lớn đăng ký thoái vốn cũng đang tăng lên gần đây khi định giá nhiều doanh nghiệp được đẩy lên mức cao. Trong khi đó, SGI Capital nhận thấy dòng tiền nộp mới từ trong nước đang chững lại trong tháng 9.

"Áp lực thoái vốn từ khối ngoại, nội bộ và lượng tiền nộp phát hành đã làm giảm đáng kể số dư tiền mặt còn lại trong thị trường khiến thanh khoản suy giảm mạnh gần đây. Với lượng margin tăng nhanh lên mức kỷ lục tại hầu hết các công ty chứng khoán trong tháng 7-8 vừa qua, thị trường sẽ cần những dòng tiền mới tham gia để duy trì thanh khoản và xu hướng tích cực trong những tháng cuối năm", quỹ này nhấn mạnh.