Cấm bán hàng tại chỗ khiến sức đề kháng của ngành ăn uống giảm sút?
Thành Trung
04/01/2022, 06:02
Ngành ăn uống vốn đã kiệt sức vì 2 năm chống chọi với đại dịch, đang dần hồi phục thì nay lại “lảo đảo” đứng không vững với quy định cấm bán hàng tại chỗ của các quận trên địa bàn trung tâm Hà Nội...
Việc cấm bán hàng ăn uống tại chỗ khiến các tiểu thương, doanh nghiệp thêm kiệt sức
Hiện tại, Nghị quyết 128 vẫn là văn bản cao nhất của Chính phủ về các giải pháp phòng, chống dịch Covid-19, trong đó quy định chỉ các khu vực “màu đỏ”, tức là cấp 4, mới phải dừng hoạt động bán hàng tại chỗ. Tuy nhiên, đi “tiên phong” là quận Đống Đa (từ 12h trưa ngày 13/12/2021) và tiếp bước là các quận Hai Bà Trưng, Hoàn Kiếm, Tây Hồ, Ba Đình, Hoàng Mai đã cấm hoạt động ăn uống tại chỗ, chỉ cho bán mang về tại địa bàn các quận “vùng cam” thuộc cấp 3 này (mới chỉ ở mức “nguy cơ cao”, theo Nghị quyết 128). Ngành ăn uống vốn đã kiệt sức vì 2 năm chống chọi với đại dịch, đang dần hồi phục, nay lại “lảo đảo” đứng không vững với quy định khá khó hiểu của các quận.
QUAY LẠI ĐIỂM XUẤT PHÁT
Vừa thoăn thoắt thái thịt, bốc bánh, làm phở cho khách, anh Đức chủ quán phở gà nổi tiếng ở Nguyễn Đình Thi, quận Tây Hồ, Hà Nội, vừa nhắc nhân viên thu dọn dần bàn ghế để kịp đóng cửa hàng trước 12h ngày 26/12/2021. Đây là thời điểm toàn bộ hàng quán trên địa bàn quận buộc phải đóng cửa, không phục vụ khách ăn uống tại chỗ mà chỉ được phép bán mang về theo quy định mới của UBND quận.
“Tôi không hiểu vì sao lại có quy định này khi tỷ lệ tiêm 2 mũi của thành phố rất cao và Chính phủ chủ trương sống chung, thích ứng an toàn với dịch. Đây là thời điểm cuối năm cận Tết, chúng tôi cố gắng bán hàng để gỡ lại một năm kinh doanh ảm đạm thì nay lại bị cấm bán tại chỗ. Khách của tôi đa phần đều mong muốn ăn phở tại chỗ cho nóng, họ rất tuân thủ 5K và đều đã tiêm đầy đủ”, anh Đức cho biết.
Trước đó, ngày 17/12 người viết có dịp trò chuyện với chị Thu, chủ một quán bún sườn ở phố Tôn Đức Thắng, quận Đống Đa, nơi ban hành lệnh cấm bán hàng tại chỗ đầu tiên (từ 12h trưa ngày 13/12) tại Hà Nội. Chị Thu cho biết bình thường chị bán khoảng gần 1 tạ bún một ngày, nhưng sau khi bị cấm bán tại chỗ lượng khách đã sụt giảm mạnh. Số khách mua về thưa thớt khiến chị phải cho 2 nhân viên phục vụ nghỉ bớt, chỉ giữ lại 1 người. “Tôi cảm thấy mệt mỏi vì quy định này. Đã đành phải chấp hành chủ trương của thành phố, nhưng Hà Nội đã đạt được tỷ lệ tiêm chủng vaccine chống Covid-19 rất cao mà vẫn cấm đoán thì chưa hợp lý. Kinh tế đã rất khó khăn giờ cuối năm lại không được bán hàng tại chỗ thì Tết nhất đến nơi rồi không biết xoay sở ra sao?”, chị Thu than thở.
Trên thực tế, gần 100% dân số Hà Nội đều đã được tiêm 2 mũi vaccine chống Covid-19. Nghị quyết 128 của Chính phủ đã xác định thích ứng an toàn linh hoạt với dịch bệnh trong trạng thái “bình thường mới”. Điều cần làm là các quận, huyện của Thủ đô phải nhất quán trong việc thực hiện Nghị quyết 128. Chẳng hạn như các “vùng cam” thì hạn chế 50% công suất của các nhà hàng, quán ăn chứ không nên cấm bán tại chỗ. Trong khi đó, TP.HCM không cấm bán hàng tại chỗ ngay cả trong các “vùng cam” và hiện thành phố này cũng không còn vùng cam.
Việc cấm ăn uống tại chỗ sẽ làm nảy sinh tình trạng người dân di chuyển ra các khu vực gần đó không bị cấm để ăn uống. Chính điều này sẽ gây ra tình trạng một số nơi sẽ bị dồn lại rất đông người, đặc biệt khi nơi đó có hàng ăn ngon và không phải “vùng cam”. Lấy ví dụ, tại cùng khu đô thị Times City, phần lớn hàng quán phải dừng phục vụ tại chỗ thì chỉ cách đó vài chục mét, hàng quán tại khu Park Hills vẫn hoạt động bình thường vì thuộc quận Hoàng Mai (khi quận này chưa trở thành “vùng cam”).
Thông báo chỉ bán mang về là việc cực chẳng đã của nhiều tiểu thương Hà Nội
Theo ông Hoàng Quốc Khánh, Giám đốc khối Vận hành, Tập đoàn Golden Gate, dịch bệnh kéo dài suốt 2 năm qua đã gây ảnh hưởng nặng nề đến ngành dịch vụ ăn uống. Lần giãn cách xã hội vừa qua đã làm mất việc làm và giảm thu nhập của 70% dân số thuộc độ tuổi lao động. “Lần đầu tiên chúng ta thấy số lượng cửa hàng đóng cửa lớn như vậy, số lượng mặt bằng trống tại những tuyến phố “vàng” trung tâm trước đây treo biển mà vẫn không có người thuê. Có thể nói, ngành dịch vụ và người lao động trong ngành này bị kiệt quệ sau thời gian dài chiến đấu với Covid-19”, ông Khánh phân tích.
Tuy nhiên, nhờ có các chỉ đạo chính xác và linh hoạt từ Chính phủ, nước ta đã vượt qua những giai đoạn khó khăn nhất và đang tiến tới dần việc sống chung với Covid-19 trong “bình thường mới”, thay vì chọn chiến lược “Zero Covid”. Nhờ đó, nền kinh tế Việt Nam đã dần phục hồi nhanh chóng trong 2 tháng vừa qua. Dù vậy, có thể thấy hầu hết các doanh nghiệp F&B đều không đồng tình với quyết định mới của thành phố về việc cấm hoạt động bán hàng tại chỗ tại 5 quận nói trên, khi các quận này mới ở cấp độ 3 chứ chưa chuyển sang cấp độ 4. Ông Khánh cho rằng: “Quyết định này có thể là tín hiệu của việc kéo chúng ta quay lại điểm xuất phát trong tiến trình thích nghi và sống chung với Covid-19”.
NHIỀU HỆ LỤY ĐỐI VỚI KINH TẾ - XÃ HỘI
Theo Tổng cục Thống kê, năm 2021 trong tổng số 49,9 triệu lao động có việc làm thì ngành dịch vụ (bao gồm du lịch, khách sạn, F&B) chiếm 39,5%. Thống kê của VCCA cho thấy, cả nước có khoảng 550.000 cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, nhà hàng, quán bar với số lao động trực tiếp chiếm khoảng 10% dân số. Đó là chưa kể các doanh nghiệp dịch vụ nằm trong chuỗi cung ứng hay hệ sinh thái đi theo.
Nhớ lại hồi tháng 10 vừa qua, quận Bình Tân của TP.HCM, mặc dù đã chuyển thành màu cam nhưng chính quyền thành phố vẫn áp dụng nhất quán theo Nghị quyết 128 của Chính phủ. Thực tế là sau một thời gian ngắn, quận này đã trở lại màu xanh trong khi các dịch vụ ăn uống không bị cấm bán tại chỗ nên không gây ảnh hưởng đến nền kinh tế và việc thu thuế của quận Bình Tân.
Anh Thắng, nhân viên phục vụ tại quán phở xào Phú Mỹ nổi tiếng trên phố Bát Đàn, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, nhìn xa xăm và băn khoăn khi sắp Tết mà lượng khách của quán Thắng đang làm sẽ giảm vì không được ngồi ăn tại chỗ. Điều đó sẽ ảnh hưởng đến thu nhập của Thắng và các nhân viên khác của quán.
“Chán lắm anh ạ, ăn phở xào mà mang về thì mất ngon, khách sẽ giảm ngay”, Thắng chia sẻ. Đi một vòng các phố cổ, có thể dễ dàng chụp ảnh các hàng quán lớn nhỏ, các khách sạn và nhà hàng cửa đóng then cài. Phố cổ vốn đã vắng, nay lại càng vắng hơn sau lệnh cấm bán hàng tại chỗ kể từ 12h trưa ngày 26/12, trong khi lẽ ra thời điểm gần Tết Dương lịch này khách khứa thường rất đông, hàng quán tấp nập.
Tập đoàn Golden Gate có 14 nhà hàng tính riêng tại quận Đống Đa. Theo ông Hoàng Quốc Khánh, Giám đốc khối Vận hành của Tập đoàn, với việc đã chuẩn bị kỹ các phương án dự phòng và kinh nghiệm trong suốt thời gian qua, các nhà hàng của Golden Gate đã và sẽ có khả năng kinh doanh linh hoạt để thích nghi với tình hình dịch bệnh trong dài hạn.
“Tuy nhiên, quyết định này của chính quyền vẫn có tác động rất lớn tới tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp đang tạo ra việc làm nói chung cũng như thu nhập của người lao động và các hệ thống chuỗi lớn như Golden Gate cũng không nằm ngoài sự ảnh hưởng này. Chúng tôi cũng cảm thấy lo lắng cho nhân sự trong ngành F&B khi đã gần Tết mà còn bị giảm thu nhập, thậm chí sẽ mất việc trong khi họ mới quay lại thị trường không lâu”, ông Khánh bày tỏ.
Một hệ lụy lâu dài khác, là khi Chính phủ đã chấp thuận mở lại thí điểm các đường bay thương mại quốc tế vào cuối năm nay và đầu năm sau, thì việc cấm bán hàng tại chỗ sẽ cản trở việc thu hút thực khách quốc tế, làm sụt giảm doanh thu của các doanh nghiệp dẫn đến thu ngân sách và thuế cũng bị giảm theo. Việt Nam không chỉ là điểm đến của du lịch thắng cảnh, du lịch trải nghiệm mà còn là du lịch ẩm thực đối với du khách quốc tế. Ngành F&B đóng một vai trò to lớn trong việc thu hút và giữ chân khách du lịch quốc tế tại Việt Nam, Vì vậy việc cấm phục vụ tại chỗ không chỉ làm giảm độ hấp dẫn của ngành du lịch, mà còn làm du khách lo ngại nhiều hơn về mức độ an toàn và khả năng phòng dịch của nước ta khi đưa ra quyết định.
Ông Hoàng Quốc Khánh kiến nghị: “Việc sống chung với Covid-19 trong bình thường mới theo chủ trương của Đảng và Chính phủ sẽ có thể kéo dài trong cả năm 2022, thậm chí sang năm 2023. Vì vậy các thành phố, quận, huyện cần thận trọng khi đưa ra các quyết định hạn chế hoạt động kinh doanh vượt cấp độ cảnh báo, cần đồng lòng thực hiện đúng và tuân theo chỉ đạo của Chính phủ”.
Chính thức tăng tần suất bay nội địa dịp Tết, xét nghiệm Covid với khách từ vùng dịch cấp 4
10:00, 28/12/2021
Ngày 27/12: Thêm 14.872 ca Covid-19, ca nhiễm tại Hà Nội tiếp tục tăng
18:44, 27/12/2021
Bệnh viện quốc tế phát hoảng vì bị tung tin "phát hiện bệnh nhân nhiễm Covid -19 biến chủng Omicron"
Cà phê giảm phát thải: Con đường nông nghiệp xanh của Sơn La
Trên hành trình xây dựng nền nông nghiệp sinh thái phát thải thấp, Sơn La đang khoác lên mình màu xanh mới. Nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp cùng nhau thay đổi thói quen canh tác: bớt phụ thuộc vào phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, thay bằng chế phẩm sinh học, quy trình hữu cơ và kỹ thuật thân thiện môi trường, hướng tới một nền sản xuất bền vững, an lành…
Cam sạch Cẩm Thạch và hành trình làm giàu từ đổi mới cách nghĩ, phát triển nông nghiệp hữu cơ
Trong khi nhiều địa phương miền núi Thanh Hóa vẫn loay hoay với bài toán sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, thì tại xã Cẩm Thạch, một số hộ dân đã mạnh dạn, tiên phong bằng việc tích tụ đất đai, chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng bền vững. Mô hình trồng cam sạch của ông Đinh Văn Bê, người dân thôn Phâng Khánh, đang trở thành điểm sáng khi cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi vụ, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.
Quy định mới về tháo gỡ, xử lý vướng mắc để triển khai dự án
Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 66.3/2025/NQ-CP về tháo gỡ, xử lý vướng mắc để triển khai các dự án trong thời gian Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 chưa được phê duyệt điều chỉnh…
Nghệ An bàn giải pháp nâng cao chất lượng chế biến gỗ và lâm sản
Ngành chế biến gỗ và lâm sản đang trở thành một trong những hướng đi quan trọng của Nghệ An, vừa khai thác lợi thế tài nguyên rừng, vừa đóng góp lớn cho xuất khẩu...
Trung tâm dữ liệu Việt Nam trước bài toán cấp thiết về hạ tầng
Việt Nam đang có làn sóng đầu tư trong lĩnh vực trung tâm dữ liệu với hàng loạt dự án của CMC, FPT, Viettel ... nhằm thích ứng với AI và phục vụ quá trình chuyển đổi số quốc gia. Nhưng đi cùng đó là những bài toán đầy thách thức về vấn đề hạ tầng.
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: