Chọn gạo nếp nào để gói bánh chưng ngon?
Để có được chiếc bánh chưng ngon, ăn mềm vừa phải, không nát, không cứng thì đòi hỏi kinh nghiệm lựa chọn nguyên liệu để làm bánh.
Gần đến Tết, nhiều cửa hàng giới thiệu loại bánh chưng đặc sản được làm từ các loại gạo thượng hạng, ngon bậc nhất với những thương hiệu gạo nổi tiếng. Đi cùng với đó là giá cả cũng khá cao, nhiều loại bánh chưng được quảng cáo là gói bằng "gạo nếp đắt nhất" có giá lên tới 500.000 đồng/cặp. Nhiều người tiêu dùng cho rằng, nếu có được loại gạo dẻo nhất, thơm ngon nhất thì sẽ cho ra lò những chiếc bánh chất lượng cao, đi cùng với mẫu mã, hình thức bắt mắt. Vì thế, dù đắt, họ chấp nhận "ăn ít đi một tí nhưng được ăn ngon".Tuy nhiên, nhiều nghệ nhân gói bánh chưng lâu năng lại cho rằng, không phải cứ mua loại gạo nếp càng ngon thì bánh càng ngon. Bởi trên thực tế, có loại nếp phù hợp để nấu xôi, lại có loại nếp phù hợp để làm bánh, nấu cơm lam, gói bánh chưng… Giống như khi làm bánh tẻ, loại gạo quá dẻo, thơm, thì khi xay, quấy bột, sẽ dính lại, nát, nhũn, khó nặn bánh. Bánh sẽ không ngon, không đạt độ giòn. Bởi thế người ta thường chọn loại gạo không dẻo, thậm chí là loại gạo nấu cơm sẽ rất cứng, khi nghiền ra làm bánh tẻ, sẽ cho bánh ngon.
"Do đó, để chọn được loại gạo nếp làm bánh chưng ngon nhất, thì phải là loại gạo có độ dẻo vừa phải, không bị nát, nhũn khi nấu bánh. Gạo nếp để gói bánh chưng ngon phải là loại nếp mùa hay nếp cái hoa vàng, hạt bóng mẩy và đều nhau. Gạo ngâm khoảng 10 - 12 giờ bằng nước lạnh sau đó vo qua, để ráo nước và xóc muối trắng lượng vừa phải cho thêm vị đậm đà," PGS.TS Nguyễn Văn Hoan, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu lúa, Học viện Nông nghiệp cho biết.Bạn hãy chọn loại nếp có hạt đều, mẩy ngon nhất là loại nếp cái hoa vàng, vừa thơm vừa dẻo. Gạo phải ngâm ít nhất là 8 tiếng rồi mới đãi sạch sạn, để cho ráo nước, rồi mới gói bánh. Mỗi chiếc bánh có thể gói từ 0,5 đến 1kg gạo, tuỳ độ to nhỏ mà bạn thích.
PGS – TS Nguyễn Thị Trâm – Viện nghiên cứu và phát triển cây trồng – Học viện Nông nghiệp Việt Nam cũng đưa ra một vài gợi ý chọn gạo nếp ngon: "Chúng ta có thể quan sát bằng mắt thường, gạo nếp ngon thường có hạt tròn, màu hơi đục, căng, không có những vết vàng hay chấm đen trên hạt gạo. Hạt gạo phải đều, không có hạt to hạt nhỏ vì nếu như vậy thì gạo đã được trộn vào. Những loại gạo có màu trắng như bột là loại gạo cũ đã xát lại hoặc gạo đã được đánh bóng nước mất chất dinh dưỡng..."
Ngoài ra, bạn nên chọn loại gạo nếp sạch, có nguồn gốc rõ ràng. Có thể chọn gạo đóng túi để đảm bảo gạo được bảo quản tốt. Một người tiêu dùng sành sỏi sẽ biết được gao nếp ngon hay không chỉ thông qua mùi vị. Gạo nếp ngon sẽ có mùi thơm nhẹ và rất dễ chịu. Nếu gạo nếp bị tẩm hóa chất sẽ có mùi lạ, khi nấu thành xôi hay làm bánh thường bị mất mùi do quá trình phân hủy hóa học và cọ xát. Gạo nếp ngon là những hạt gạo chắc sau khi được phơi nắng kỹ càng. Gạo mới xay xát thường có mùi thơm tự nhiên, đặc trưng của từng giống gạo. Gạo xay nếu để lâu thì thường bị mất mùi và khi nấu sẽ không còn giữ được độ thơm ngon như gạo mới xay.Ở nhiều nơi, để bánh chưng có màu xanh đẹp, người ta thường dùng lá riềng giã nát, sau đó hòa với nước, lọc lấy nước cốt, rồi trộn vào gạo bếp trước khi gói. Khi nấu chín, bánh sẽ mang màu xanh vô cùng hấp dẫn. Ngoài lá riềng, bạn cũng có thể dùng lá nếp xay nhỏ với nước rồi lọc lấy nước cốt, ngâm cùng gạo. Gạo ngâm ngấm màu xanh và rất thơm nhờ đó bánh sẽ có màu đẹp. Tuy nhiên cũng nên cho số lượng vừa phải nếu không mùi lá nếp sẽ át mùi của bánh chưng.