Đà Nẵng: Hành trình trở thành trung tâm công nghệ và đổi mới sáng tạo

Nghị quyết số 43-NQ/TW năm 2019 của Bộ Chính trị đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng: Đến năm 2030, Đà Nẵng sẽ hoàn thành xây dựng đô thị thông minh, trở thành trung tâm khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của cả nước. Sau hơn 5 năm thực hiện nghị quyết, Đà Nẵng đã đạt được những thành tựu đáng kể, dẫn đầu cả nước về chỉ số chuyển đổi số (DTI) trong 4 năm liên tiếp và được vinh danh là Thành phố thông minh tiêu biểu của Việt Nam trong 5 năm liền.

CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH MỞ

Ông Nguyễn Thanh Hồng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Đà Nẵng nhấn mạnh rằng các nghị quyết của Bộ Chính trị và Quốc hội đã tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của thành phố. Đặc biệt, Nghị quyết số 136/2024/QH15 của Quốc hội đã mở ra những cơ chế, chính sách đặc thù, tạo điều kiện cho Đà Nẵng bứt phá với các mô hình mới như Trung tâm Tài chính quốc tế, Khu Thương mại tự do, và thu hút đầu tư chiến lược trong lĩnh vực bán dẫn, trí tuệ nhân tạo. Những định hướng này không chỉ là cơ hội vàng mà còn là thách thức lớn, đòi hỏi sự nỗ lực, sáng tạo và quyết tâm chính trị cao của cả hệ thống.

Trong những năm qua, Đà Nẵng đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ và đột phá, đạt được những kết quả đáng khích lệ trong việc xây dựng thành phố thông minh và chuyển đổi số. Trung tâm Giám sát điều hành thông minh, được ví như "bộ não số" của thành phố, đã đi vào hoạt động từ cuối năm 2023, hỗ trợ ra quyết định chính xác và kịp thời. Hạ tầng công nghệ thông tin của Đà Nẵng cũng được đầu tư mạnh mẽ với việc hoàn thành Khu Công viên phần mềm số 2 và khởi công nhiều dự án trọng điểm như phòng thí nghiệm công nghệ đóng gói Fab Lab và tòa nhà công nghệ cao Viettel Đà Nẵng. Đặc biệt, Đà Nẵng đã hình thành cộng đồng hơn 25 doanh nghiệp vi mạch bán dẫn, thu hút sự hiện diện của nhiều tập đoàn lớn như Marvell, Synopsys, Quest Global Design.

Năm 2023, Đà Nẵng đã đạt giải Ba Seoul Smart City Prize ở hạng mục "Thành phố lấy con người làm trung tâm", khẳng định uy tín và vị thế tiên phong của mình trong lĩnh vực này. Kinh tế số của Đà Nẵng hiện chiếm tỷ trọng cao trong tổng GRDP của thành phố, chứng tỏ chuyển đổi số đã tác động mạnh mẽ đến phát triển kinh tế – xã hội. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 hoàn thành xây dựng đô thị thông minh và chính quyền số toàn diện, phấn đấu trở thành trung tâm công nghệ và đổi mới sáng tạo của cả nước, có sức hút quốc tế. Đà Nẵng hướng đến mục tiêu trở thành điểm đến hấp dẫn của ngành vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, fintech và công nghệ lượng tử.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Thanh Hồng nhìn nhận: Đà Nẵng cũng đang đối diện với nhiều thách thức lớn. Yêu cầu mới của chính quyền hai cấp sau khi sáp nhập Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam đòi hỏi hệ thống quản lý, điều hành phải tinh gọn, hiệu quả và hiện đại hơn. Nguồn nhân lực chất lượng cao cho lĩnh vực công nghệ thông tin, điện tử, bán dẫn và trí tuệ nhân tạo còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu hội nhập.

Cùng với đó, cạnh tranh quốc tế gay gắt trong thu hút đầu tư và phát triển công nghệ cũng là một thách thức không nhỏ. Thể chế và chính sách vẫn còn khoảng trống cần bổ sung để kịp thời tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tạo điều kiện cho doanh nghiệp bứt phá…

ĐỘT PHÁ PHÁT TRIỂN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ, ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

Theo ông Nguyễn Thanh Hồng, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm công nghệ và đổi mới sáng tạo của Việt Nam, Đà Nẵng đã xác định 4 nhóm giải pháp lớn.

Thứ nhất, về thể chế và chính sách đột phá, thành phố sẽ tận dụng tối đa cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 136/2024/QH15, thí điểm sandbox cho các công nghệ mới như AI, Big Data, blockchain, fintech và công nghệ lượng tử. Thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm và quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo từ ngân sách và xã hội hóa để hỗ trợ khởi nghiệp, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới. Chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài và đãi ngộ xứng đáng để quy tụ chuyên gia giỏi trong và ngoài nước cũng được chú trọng.

Thứ hai, về hạ tầng số hiện đại, Đà Nẵng sẽ đầu tư mạnh mẽ xây dựng Trung tâm dữ liệu cấp vùng, tuyến cáp quang quốc tế và phủ sóng 5G toàn thành phố. Triển khai 3 sáng kiến đột phá: Bản sao số đô thị, Trung tâm Tài chính thông minh và Trung tâm Thương mại tự do thông minh. Mở rộng Khu Công nghệ thông tin tập trung, phát triển công nghiệp vi mạch bán dẫn, AI, fintech và công nghệ lượng tử, hướng tới mục tiêu kinh tế số chiếm 35–40% GRDP vào năm 2030.

Thứ ba, về nâng cao chất lượng hành chính công, Đà Nẵng sẽ chuyển từ mô hình hành chính truyền thống sang hành chính công chủ động, cung cấp dịch vụ số liên thông, không phụ thuộc địa giới. Ứng dụng AI và Big Data trong dự báo, phân tích nhu cầu, tự động trả lời và hướng dẫn dịch vụ. Xây dựng chính quyền số toàn diện, loại bỏ thủ tục giấy tờ và phát triển dịch vụ thông minh lấy người dân làm trung tâm. Đào tạo và nâng cao kỹ năng số cho cán bộ, công chức và người dân để công nghệ thực sự trở thành công cụ phục vụ mọi người.

Thứ tư, về liên kết và hợp tác, Đà Nẵng sẽ xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo bằng cách thành lập Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo quốc gia tại Đà Nẵng, kết nối mạnh mẽ cộng đồng khởi nghiệp. Xây dựng cụm đổi mới sáng tạo, vườn ươm doanh nghiệp, không gian làm việc chung và mạng lưới đầu tư cho startup. Thúc đẩy liên kết bốn nhà (Nhà nước – Nhà trường – Nhà khoa học – Doanh nghiệp) theo chuẩn quốc tế. Tổ chức các hội nghị và diễn đàn quốc tế về công nghệ, xây dựng thương hiệu "Tuần lễ Tài chính và Công nghệ Đà Nẵng" thường niên, quảng bá hình ảnh thành phố như điểm đến công nghệ – tài chính hấp dẫn.

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá quan trọng hàng đầu. Với thành phố Đà Nẵng, đây là cơ hội lịch sử để bứt phá, trở thành trung tâm công nghệ và đổi mới sáng tạo của khu vực và cả nước. Nếu Cách mạng Tháng Tám 1945 được làm nên bởi sức mạnh của khát vọng độc lập, thì hôm nay, cuộc Cách mạng khoa học – công nghệ – đổi mới sáng tạo cũng cần sự đồng lòng, trí tuệ và niềm tin của toàn xã hội.

Ông Nguyễn Thanh Hồng tin tưởng rằng với quyết tâm chính trị cao, sự chỉ đạo sát sao của Đảng bộ thành phố, cùng tinh thần dấn thân, sáng tạo của mỗi cán bộ, đảng viên, doanh nghiệp và người dân, Đà Nẵng sẽ phát triển bứt phá, sớm trở thành thành phố thông minh, hiện đại, là nơi mà mỗi người dân đều tự hào được sống, học tập, làm việc và cống hiến.