Trong những năm qua, đặc biệt từ năm 2023, Đà Nẵng đã triển khai mạnh mẽ các chương trình quốc gia nhằm xóa nhà tạm, dột nát và giảm nghèo bền vững theo thông điệp “Triệu tấm lòng yêu thương - Nghìn mái nhà hạnh phúc” của Thủ tướng Chính phủ. Bên cạnh xóa nhà tạm, Đà Nẵng cũng đang tập trung đẩy nhanh giải ngân vốn cho Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025.

LAN TOẢ TỪ TRÁI TIM MỆNH LỆNH XOÁ NHÀ TẠM

Theo Chỉ thị 42/CT-TTg và Công điện 117/CĐ-TTg, Đà Nẵng đã xác định rõ mục tiêu hỗ trợ 12.340 hộ gia đình, trong đó xây mới 7.282 nhà và sửa chữa 5.058 nhà trong giai đoạn 2023-2025. Đây là con số ấn tượng, phản ánh sự quyết tâm của hệ thống chính trị từ thành phố đến cơ sở.

Các xã miền núi như Phước Hiệp, Trà Leng, Nam Trà My đã trở thành những điểm sáng, nơi cộng đồng chung tay xây dựng nhà ở kiên cố, kết hợp với hỗ trợ sinh kế bền vững. Chương trình xóa nhà tạm, dột nát tại Đà Nẵng đã thực sự lan tỏa như một mệnh lệnh từ trái tim, mang lại hạnh phúc cho hàng ngàn hộ gia đình.

Điển hình là câu chuyện của ông Hồ Văn Sang, 65 tuổi, người Bhnoong (dân tộc Giẻ-triêng) ở thôn 3, xã Phước Hiệp. Trước đây, gia đình ông sống trong căn nhà tạm bợ, phải đi ở nhờ mỗi mùa mưa lũ. Tháng 3/2025, nhờ hỗ trợ từ Nhà nước và cộng đồng, ông đã khởi công xây dựng ngôi nhà mới 72 m² trên nền đất cũ. Sau hơn 3 tháng thi công, căn nhà kiên cố theo kiến trúc truyền thống Bhnoong, đáp ứng tiêu chí “3 cứng” (cứng mái, cứng vách, cứng nền), đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Không dừng lại ở nhà ở, gia đình ông còn được giao hơn 2 ha đất rừng sản xuất và khoanh nuôi bảo vệ 7 ha rừng khác, tạo sinh kế bền vững.

Tại xã Trà Leng , một trong những xã miền núi cao đặc biệt khó khăn, chương trình cũng đạt kết quả ấn tượng. Chủ tịch UBND xã Châu Minh Nghĩa chia sẻ rằng sau 3 năm thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng, với sự nỗ lực bền bỉ và sáng tạo, địa phương đã hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm. Cùng nguồn vốn Nhà nước, xã huy động cộng đồng đóng góp hàng trăm ngày công, tấm lợp tôn, xi-măng, cát sỏi và vật liệu tại chỗ. Đến nay, 383 ngôi nhà được xây mới hoặc sửa chữa, chỉ còn 7 ngôi nhà sẽ hoàn thành trước ngày 31/8/2025.

Theo Phó Chủ tịch Trần Anh Tuấn, với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”, cùng nhiều giải pháp đồng bộ như huy động ngân sách Nhà nước, nguồn lực hợp pháp từ tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng đã tạo nên kết quả trên và góp phần vào giảm nghèo bền vững, đáp ứng chuẩn nghèo đa chiều.

ĐẨY NHANH TIẾN ĐỘ GIẢI NGÂN HAI CHƯƠNG TRÌNH

Đà Nẵng đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ hai chương trình: Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025. Tổng kế hoạch vốn của 2 chương trình này là hơn 2.224 tỷ đồng, bao gồm 956 tỷ đồng cho giảm nghèo và 1.267 tỷ đồng cho phát triển vùng dân tộc thiểu số. Đến nay, đã giải ngân 736,3 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 33% vì thế cần đẩy mạnh để đạt 100% trước khi kết thúc giai đoạn.

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Trần Anh từ khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, nhiều địa phương miền núi chưa đề nghị phân bổ dự toán, dẫn đến nguy cơ chậm giải ngân cao. Hiện chỉ còn 3 tháng kết thúc năm và giai đoạn, thời tiết bất lợi, nên phải làm rõ nguyên nhân, xác định trách nhiệm để triển khai ngay, tránh ì ạch, né tránh.

Theo đó, Sở Tài chính cần chỉ đạo rà soát nguồn vốn, xây dựng kế hoạch cụ thể, phấn đấu giải ngân 100%. Sở Dân tộc và Tôn giáo, Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với địa phương, Kho bạc Nhà nước để rà soát, điều chuyển vốn; tham mưu điều chỉnh kinh phí kịp thời, tăng cường hướng dẫn, kiểm tra và tập huấn cho cán bộ cơ sở.Người dân nuôi hươu sao nuôi lấy nhung để phát triển kinh tế. Ảnh Xuân Sơn

Hơn 2.224 tỷ đồng vốn cho giai đoạn này nhưng nay mới giải ngân 736,3 tỷ (33%), trong đó vốn đầu tư 348,4 tỷ (31%), vốn sự nghiệp 388,1 tỷ (35%). Cụ thể, giảm nghèo giải ngân 270,2 tỷ (28%), phát triển vùng dân tộc 466,4 tỷ (37%).

Tiến độ giải ngân chậm được nêu là do sắp xếp bộ máy hành chính, kiện toàn 6 tháng đầu năm, phân cấp mạnh gây gián đoạn, số liệu chưa khớp. Các xã đề nghị phân cấp rõ, phân bổ vốn sớm, bổ sung chức năng chủ đầu tư, hướng dẫn nghiệp vụ chi tiết vì cán bộ hạn chế chuyên môn.

Phó Chủ tịch Trần Anh Tuấn yêu cầu sở ngành hướng dẫn xã thực hiện hợp phần, tiểu dự án. Quan điểm chỉ đạo của Đà Nẵng là 1 đồng vốn công mang lợi ích 3 đồng xã hội. Các xã xây dựng biểu đồ theo dõi, phân nhóm dự án: triển khai ngay nếu đủ điều kiện, thanh quyết toán hoàn thành.

Giải ngân vốn sự nghiệp theo lộ trình: tập huấn hoàn thành cuối tháng 9, liên kết sản xuất trước 15/10 và giải ngân cuối tháng 10, đầu tư hoàn thành hồ sơ cuối tháng 9, giải ngân trước 15/11/2025.

Đối với giai đoạn 2026-2030, các xã sớm xây dựng kế hoạch vốn. Địa phương chậm trễ chịu trách nhiệm trước lãnh đạo và nhân dân.

Sự kết hợp giữa xóa nhà tạm và giảm nghèo bền vững không chỉ mang lại mái ấm mà còn tạo nền tảng cho phát triển lâu dài. Đây là bài học quý về sự gắn kết giữa Nhà nước, cộng đồng và doanh nghiệp, góp phần xây dựng một Đà Nẵng công bằng, thịnh vượng.