Đây là một trong những mục đích chính của dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) được Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng đang lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân.

Trong dự thảo tờ trình về việc xây dựng Luật, Bộ Thông tin và Truyền thông nhấn mạnh, việc xây dựng Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) nhằm thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về hoàn thiện thể chế về giao dịch điện tử; khắc phục những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn hơn 15 năm thi hành cũng như những bất cập nảy sinh giữa các quy định của Luật Giao dịch điện tử với các văn bản quy phạm pháp luật khác được Quốc hội ban hành sau.

Theo đó sẽ xây dựng một Luật thống nhất, tạo một hành lang pháp lý hoàn thiện để thực hiện chuyển đổi các hoạt động từ môi trường thực sang môi trường số trong tất cả các ngành, lĩnh vực và vẫn thực hiện đúng theo phân công quản lý nhà nước hiện nay mà các bộ ngành sẽ chịu trách nhiệm đúng theo mảng, lĩnh vực được phân công.

Việc sửa đổi luật cũng hướng đến mục tiêu khắc phục được những bất cập, tồn tại, hạn chế của Luật hiện hành, đặc biệt là đối với vấn đề bảo đảm giá trị pháp lý của giao dịch điện tử; luật hóa các vấn đề thực tiễn yêu cầu và bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật hiện hành. Đồng thời khẳng định giá trị pháp lý cho giao dịch điện tử, công nhận giao dịch điện tử có giá trị pháp lý giống như giao dịch truyền thống trong môi trường thực. Quy định cụ thể về các điều kiện bảo đảm giá trị pháp lý của giao dịch điện tử…

BẢO ĐẢM GIÁ TRỊ PHÁP LÝ TRƯỚC SỰ BÙNG NỔ GIAO DỊCH ĐIỆN TỬ

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, sau gần 15 năm thực hiện, Luật Giao dịch điện tử cùng với các Luật công nghệ thông tin, Viễn thông, Tần số vô tuyến điện, An toàn thông tin mạng, An ninh mạng… đã tạo hành lang pháp lý hỗ trợ đẩy mạnh mẽ ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy giao dịch điện tử, góp phần nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế xã hội, đưa ứng dụng khoa học, công nghệ vào cải cách hành chính.

Tuy nhiên, trước bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng, Luật giao dịch điện tử 2005 bộc lộ một số vấn đề tồn tại, hạn chế.

Luật năm 2005 là Luật khung, được ban hành sau khi có Luật mẫu của Liên Hợp Quốc. Nội dung cơ bản bám theo Luật mẫu của Liên Hợp Quốc nên mang tính khung và mang tính nguyên tắc chung. Luật mẫu của Liên Hợp Quốc có xu hướng viết cho các nước đã phát triển. Vì vậy, khi áp dụng vào Việt Nam thì nảy sinh một số bất cập khó thực thi trong thực tế, đặc biệt đối với vấn đề đảm bảo giá trị pháp lý của giao dịch điện tử.

Trong 15 năm qua chỉ có một số lĩnh vực chịu áp lực lớn của hội nhập quốc tế, có nhu cầu cấp thiết tự thân, tiên phong nghiên cứu xây dựng các văn bản dưới luật quy định chi tiết để thực thi và ứng dụng mạnh mẽ giao dịch điện tử, điển hình như lĩnh vực Thông tin và Truyền thông (chữ ký số); Ngân hàng (thanh toán điện tử); Tài chính (giao dịch chứng khoán, hoá đơn điện tử, thuế điện tử, hải quan điện tử) và Thương mại điện tử.

Còn nhiều lĩnh vực khác, việc áp dụng giao dịch điện tử vẫn khó khăn do thiếu các quy định cụ thể. Hơn nữa, Luật này còn loại trừ không áp dụng cho khá nhiều lĩnh vực quan trọng trong đời sống, kinh tế và xã hội.

Trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, đặc biệt do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhu cầu giao dịch điện tử đã bùng phát mạnh mẽ trong tất cả các lĩnh vực hành chính, dân sự, kinh tế và xã hội, môi trường và phương thức giao dịch cũng có nhiều thay đổi với sự xuất hiện ngày càng nhiều các nền tảng số làm trung gian cho các giao dịch điện tử trực tuyến, đòi hỏi phải có khung pháp lý phù hợp đáp ứng nhu cầu thực tế, đảm bảo thể chế pháp luật phải theo kịp sự phát triển.

Luật Giao dịch điện tử năm 2005 có kết cấu 54 điều và chia thành 8 chương. Sau khi sửa đổi, bổ sung, dự kiến, Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) sẽ có bố cục 11 Chương và 103 Điều. Các nội dung sửa đổi, bổ sung tập trung vào 9 nhóm nội dung chính. Trong đó có quy định mở rộng phạm vi điều chỉnh của Luật giao dịch điện tử theo hướng đề xuất mở rộng phạm vi áp dụng của hoạt động giao dịch điện tử tới tất cả các hoạt động của đời sống xã hội.

Cùng với đó cũng quy định đảm bảo giá trị pháp lý của thông điệp dữ liệu nhằm giải quyết bất cập của Luật luật năm 2005 là quy định không đủ chi tiết để thực thi bảo đảm được giá trị pháp lý và độ tin cậy, an toàn của thông điệp dữ liệu.

Đảo đảm giá trị pháp lý của chữ ký điện tử, quản lý dịch vụ chứng thực chữ ký điện tử nhằm giải quyết những vướng mắc trong quy định hiện hành về giá trị pháp lý của các loại hình chữ ký điện tử, tạo cơ sở pháp lý, bảo đảm triển khai giao dịch điện tử an toàn, tin cậy, có giá trị pháp lý trên không gian mạng.

Và đảm bảo giá trị pháp lý của tài khoản giao dịch và dịch vụ tạo lập, xác thực tài khoản giao dịch. Quy định đảm bảo giá trị pháp lý của hợp đồng điện tử, quy định về giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử…