Hội nghị trực tuyến của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn diễn ra ngày 27/5/2021 đã bàn về giải pháp phòng chống bệnh viêm da nổi cục trên trâu bò, nhất là khi dịch bệnh này đã xảy ra tại 2.252 xã, thuộc 252 huyện của 32 tỉnh, thành phố của Việt  Nam với tổng số 63.714 con gia súc mắc bệnh, tính đến ngày 27/5/2021. Đáng báo động hơn là từ tháng 7/2019 cho đến nay, dịch bệnh này đã và đang diễn ra tại trên 20 quốc gia, vùng lãnh thổ, ước tính thiệt hại gây ra tại các nước khu vực Châu Á khoảng 1,5 tỷ USD.

DỊCH BỆNH ĐÃ LAN RA 32 TỈNH, THÀNH PHỐ

Theo báo cáo của Cục Thú y (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), bệnh viêm da nổi cục trên trâu, bò lần đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam vào tháng 10/2020. Đến ngày 27/5/2021, dịch bệnh đã xảy ra tại 2.252 xã, thuộc 252 huyện của 32 tỉnh, thành phố, với tổng số 63.714 con gia súc mắc bệnh và 9.170 con gia súc chết và tiêu hủy.

Hiện nay, cả nước có 1.416 ổ dịch chưa qua 21 ngày tại 199 huyện của 27 tỉnh, thành phố  với 48.449 con gia súc mắc bệnh và 7.025 con gia súc chết và tiêu hủy. 

Ông Phạm Văn Đông, Cục trưởng Cục Thú y, cho biết Cục đã thành lập hơn 50 đoàn công tác đến địa phương trong nhiều ngày qua để phối hợp, hướng dẫn các biện pháp phòng, chống dịch bệnh.

Từ ngày 17 – 25/5/2021, Cục Thú y tiếp tục thành lập 7 đoàn công tác đến các địa phương có dịch, địa phương có nguy cơ cao để chỉ đạo, hướng dẫn chống dịch bệnh viêm da nổi cục trâu bò. Cục Thú y đã tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quyết định xuất cấp hỗ trợ 78.000 lít hóa chất cho 5 tỉnh (Nam Định, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị) để tổ chức chống dịch bệnh.

Cục Thú y cũng đã hướng dẫn các doanh nghiệp tổ chức nhập khẩu vaccine viêm da nổi cục và đến nay đã có 2 doanh nghiệp đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho phép nhập khẩu 3 loại vaccine của 3 nhà sản xuất tại Jordan, Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập với số lượng 4,12 triệu liều (bảo đảm đủ số lượng để tiêm phòng cho trên 50% tổng đàn trâu, bò của Việt Nam).

Tính đến ngày 10/5/2021, các doanh nghiệp đã nhập khẩu trên 2,7 triệu liều vaccine viêm da nổi cục các loại; đã cung ứng trên 2 triệu liều vaccine cho các địa phương và các doanh nghiệp chăn nuôi trâu, bò (bao gồm: 1,45 triệu liều cho 33 tỉnh, thành phố; hơn 555 nghìn liều cho 27 cơ sở chăn nuôi).

Hiện tại các doanh nghiệp còn trên 750 nghìn liều đang được bảo quan tại kho của các doanh nghiệp. Dự kiến trong thời gian tới, các doanh nghiệp tiếp tục nhập khẩu trên 3 triệu liều, đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch bệnh.

XỬ LÝ DỨT ĐIỂM CÁC Ổ DỊCH KHÔNG ĐỂ LÂY LAN

Tại  hội nghị, các ý kiến thống nhất rằng, từ thực tế triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh viêm da nổi cục trâu bò trong thời gian qua cho thấy nhờ có việc tiêm phòng vaccine tại các tỉnh Sơn La, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi,... nên tình hình dịch bệnh tại các địa phương này đã được kiểm soát, số ổ dịch đã giảm rõ rệt (từ 30 đến 60%), không phát sinh thêm gia súc mắc bệnh.

Tuy nhiên, theo ông Phạm Văn Đông,  lãnh đạo chính quyền một số địa phương chưa thực sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo quy định. Có những nơi dịch bệnh xuất hiện 1-2 tháng, nhưng do cấp xã, cấp huyện vẫn chưa thực hiện công bố dịch, chưa kiểm soát xử lý các ổ dịch theo đúng quy định, dẫn đến tình trạng dịch bệnh lây lan, dây dưa kéo dài.

Nhiều địa phương chưa có kế hoạch, chưa kịp thời bố trí kinh phí và chưa bảo đảm nguồn lực để tổ chức tiêm vaccine cho đàn gia súc ở các vùng có dịch.

Trong khi đó, chăn nuôi trâu, bò phần lớn còn nhỏ lẻ, thả rông (nhiều địa phương miền núi thả rông trâu, bò vào thung lũng rất khó cho quản lý, tiêm phòng); ý thức phòng, chống dịch bệnh của một số người chăn nuôi gia súc chưa cao, phó mặc cho nhà nước, không chấp hành và không tuân thủ các biện pháp chống dịch theo khuyến cáo của cơ quan chuyên môn.

Trước thực tế này, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến yêu cầu các địa phương đang có dịch bệnh viêm da nổi cục trâu bò cần thực hiện công bố dịch theo quy định. Phải tập trung các nguồn lực và áp dụng đồng bộ các giải pháp để kiểm soát, xử lý dứt điểm các ổ dịch theo đúng quy định, không để dịch bệnh lây lan, dây dưa kéo dài.

Theo đó, các địa phương phải có kế hoạch và bố trí kinh phí để tổ chức phòng, chống dịch bệnh viêm da nổi cục, bao gồm: kinh phí mua vaccine để tiêm phòng, bảo đảm tỷ lệ tiêm phòng đạt tối thiểu trên 80% số gia súc thuộc diện tiêm, chi trả công tiêm vaccine.

Cùng với đó, cần bố trí kinh phí mua thuốc diệt côn trùng, ruồi muỗi, ve, mòng tại các địa phương đang có dịch, địa phương có nguy cơ cao. Các địa phương phải tổ chức giám sát chặt chẽ việc tập kết, buôn bán trâu, bò, sản phẩm từ trâu, bò; xử lý nghiêm đối với các trường hợp vận chuyển, buôn bán trâu, bò, sản phẩm từ trâu, bò nhập lậu qua biên giới, không rõ nguồn gốc.

Đặc biệt phải kiểm soát chặt chẽ các chợ trâu bò; Tăng cường kiểm tra việc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, nhất là tại các cơ sở chế biến, tiêu thụ và vận chuyển trâu, bò.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng yêu cầu Cục Thú y phải rà soát, điều chỉnh, bổ sung bệnh viêm da nổi nổi cục vào Danh mục bệnh động vật phải công bố dịch, danh mục đối tượng kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật; Tiếp tục tổ chức, hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp nhập khẩu khẩn cấp vaccine phòng bệnh viêm da nổi cục; tổ chức kiểm tra, đánh giá chất lượng và hướng dẫn sử dụng vaccine để tiêm phòng khẩn cấp chống dịch; Chỉ đạo tổ chức nhập khẩu, kiểm nghiệm, khảo nghiệm để đánh giá hiệu lực và cho phép lưu hành các loại vaccine phòng bệnh viêm da nổi cục.