TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Điện thoại của tương lai
Kể từ khi được phát minh vào năm 1876, chiếc máy điện thoại đã thay đổi đến mức không còn nhận ra được nữa
Kể từ khi được phát minh vào năm 1876, chiếc máy điện thoại đã thay đổi đến mức không còn nhận ra được nữa.
Do đó, tưởng tượng về tương lai của điện thoại cũng là tưởng tượng về tương lai của công nghệ tiêu dùng, cũng như ảnh hưởng về mặt cá nhân và xã hội của nó.
Điện thoại trong tương lai sẽ không chỉ có hình thức rất khác, mà có thể còn không nhìn thấy được. Có thể nó được giấu trong các đồ trang sức hoặc các đồ phụ tùng, hoặc thậm chí "nhúng" trong cơ thể. Chắc chắn nó sẽ có vô số tính năng và tiện ích tuyệt vời, và người dùng có thể sẽ giao tiếp với nó theo nhiều cách thức mới.
Và thậm chí nếu nó vẫn được gọi là "điện thoại" thì việc thực hiện các cuộc đàm thoại có thể không còn là chức năng cơ bản nữa.
Điều khiển cuộc sống từ xa
Nhà văn viết truyện khoa học viễn tưởng Bruce Sterling tin rằng điện thoại sẽ là "điều khiển từ xa, chìa khoá nhà, máy chơi game, đèn pin, bản đồ, la bàn, ổ đĩa flash, màn hình theo dõi sức khoẻ, microphone, máy ghi âm, hộ chiếu, bộ trang điểm, thiết bị chống trộm, súng ngắn...". Tóm lại, ông tin rằng điện thoại sẽ là một chiếc điều khiển từ xa cho cuộc sống.
Một điều rõ ràng là điện thoại sẽ chứa đựng nhiều năng lực tính toán hơn trong tương lai và có thể làm ngày càng nhiều thứ hơn so với những gì mà máy tính cá nhân đang làm. Mats Lindoff, giám đốc công nghệ của nhà sản xuất điện thoại di động (điện thoại di động) hàng đầu Sony Ericsson cho rằng năng lực xử lý của điện thoại di động hiện đang thua máy tính xách tay khoảng 5 năm.
Bên cạnh đó, các nghiên cứu cho thấy mọi người đọc khoảng 10MB dữ liệu mỗi ngày, nghe khoảng 400 MB một ngày và xem khoảng 1 MB thông tin mỗi giây. Trong một thập kỷ tới, điện thoại sẽ phải có đủ bộ nhớ để ghi lại bằng hình ảnh toàn bộ cuộc sống của người sử dụng nó. Tom MacTavish, nhà nghiên cứu của phòng thí nghiệm Motorola dự đoán rằng "máy quay cuộc sống" (life recorder) đó sẽ được sử dụng cho mọi việc, từ đảm bảo an ninh chống trộm cho đến tổng hợp bằng chứng về tai nạn để làm hồ sơ lĩnh tiền bảo hiểm.
Trong khi đó, các nhà nghiên cứu ở Nokia dự đoán trong một thập kỷ tới, giá thành của bộ nhớ sẽ giảm tới mức mà nó có thể lưu trữ tất cả các bản nhạc đã từng được ghi âm chỉ trong một con chip được gắn trong mỗi chiếc điện thoại (tất nhiên sẽ cần thường xuyên cập nhật thông tin cho con chip mỗi khi có bản nhạc mới). Điều này có thể mở ra những mô hình kinh doanh mới không phụ thuộc vào việc tải âm nhạc qua sóng.
Thay vào đó, chiếc điện thoại có thể chỉ cần trao đổi các tin nhắn ngắn với một máy chủ trung tâm để mở khoá một đoạn nhạc đã được trả tiền trước, hoặc trả về thông báo thống kê xem người dùng đã nghe những gì để phục vụ cho việc theo dõi hoá đơn.
Một xu hướng khác: điện thoại có cả hai chức năng của điện thoại cố định và di động, sử dụng các mạng di động khi ra ngoài và chuyển vùng vào các mạng cố định thông qua kết nối radio tầm ngắn tới một trạm gốc nhỏ, khi ở trong nhà. Chiếc điện thoại của bạn khi đó sẽ giống như chiếc điện thoại không dây, cả ở nhà lẫn ở văn phòng.
Hiện bắt đầu có những mẫu điện thoại đi theo xu hướng này, nhưng công nghệ sẽ rẻ hơn và đơn giản hơn trong vài năm tới. Cơ chế tính giá theo khoảng cách và thời lượng thoại cũng sẽ không còn, các thuê bao sẽ chỉ phải trả một mức phí cố định cho điện thoại hàng tháng với số cuộc gọi và truyền dữ liệu không hạn chế.
Không ai nghi ngờ về những chức năng mới sẽ được đưa vào điện thoại. Nhưng đó là những chức năng gì? Nếu xem xét đến bản chất cá nhân độc đáo của nó - một số người cảm thấy trơ trọi nếu không có máy điện thoại di động - thì dường như chắc chắn rằng họ muốn gộp nó vào hai vật dụng khác được mang đi khắp mọi nơi: ví và chìa khoá.
Ở Nhật, máy điện thoại đã có thể được dùng để thanh toán trong các cửa hàng: một con chip không dây trong điện thoại sẽ liên lạc với một bộ đọc đặc biệt tại thiết bị tính tiền. Những con chip tương tự cũng cho phép điện thoại có thể sử dụng như là chiếc vé tàu hoả và thẻ ra vào văn phòng, nên việc dùng nó như chìa khoá nhà hay khoá xe ô tô sẽ không phải là chuyện gì lớn.
Thực tế, điện thoại di động có thể được dùng như một thiết bị điều khiển trung tâm cho tất cả các loại thiết bị điện tử khác.
Hình dáng tương lai của điện thoại
Hình thức của chiếc điện thoại di động chắc chắn sẽ thay đổi khi nó tiếp tục có thêm những tính năng mới. Một xu hướng rõ ràng trong thiết kế điện thoại là hướng tới sự đa dạng hơn nữa.
Đã qua rồi thời kỳ của những chiếc điện thoại nhồi nhét càng nhiều chức năng và tiện ích càng tốt. Thay vào đó, các nhà sản xuất máy điện thoại cầm tay làm ra những thiết bị nhằm thoả mãn các nhiệm vụ đặc biệt như âm nhạc, nhiếp ảnh hay email. Bước tiếp theo có thể là sự tách riêng ra, như màn hình, bàn phím và tai nghe bắt đầu trở thành những bộ phận riêng biệt, hoặc được thay thế bởi các công nghệ khác hoàn toàn mới.
Sự kết hợp của tất cả các thành phần này chỉ trong một thiết bị, như các máy điện thoại di động ngày nay đang làm, khiến cho chiếc điện thoại trở nên quá cồng kềnh và không còn là một thiết bị có thể mang đi khắp nơi. Những chiếc tai nghe rời, được kết nối tới máy bằng kết nối radio bluetooth, cũng đang trở nên phổ biến. Một số người dùng có thể lựa chọn gắn màn hình và bàn phím khi cần, chẳng hạn như khi trả lời email hoặc lướt web. Cũng đã có một vài mẫu máy sử dụng công nghệ đó.
Và thậm chí còn có nhiều lựa chọn phức tạp khác. Các máy chiếu nhỏ xíu bên trong điện thoại di động có thể cho phép các bức tường, mặt bàn và một số chất liệu khác biến thành màn chiếu khi người dùng đang di chuyển bên ngoài văn phòng. Hướng tiếp cận này cũng giúp trình diễn thông tin trong thế giới thực, rất hữu ích khi thực hiện các chỉ dẫn.
Chiếc điện thoại của bạn có thể nhắc cho bạn tên của những người tham gia một bữa tiệc hoặc một hội nghị, hoặc sẽ thầm thì một cách kín đáo tên của họ vào tai bạn. Những chiếc tai nghe ngày nay có thể nhường chỗ cho những thiết bị nhỏ hơn giấu vào bên trong tai hoặc được đeo như một miếng dính nhỏ xíu trên phần da gần tai. Khi đó, bạn sẽ có thể vừa nghe điện thoại, hoặc nghe nhạc, trong khi vẫn nghe được những âm thanh ở xung quanh.
Công nghệ cũng đã cho phép rọi một bàn phím ảo lên trên một bề mặt phẳng, một bộ cảm biến riêng biệt sẽ theo dõi cử động của ngón tay để xác định những "phím" nào đã được nhấn. Tuy nhiên, việc nhập dữ liệu vào một chiếc điện thoại có thể sẽ được thực hiện không phải bằng tay mà bằng giọng nói - hoặc thậm chí trực tiếp từ bộ não.
Bàn phím là vết tích còn lại của kiểu điện thoại quay số, mà bản thân nó là sản phẩm của sự chuyển đổi từ các tổng đài viên sang tổng đài quay số trực tiếp vào những năm 1920. Ngày nay, các con số đang dần mất đi nhờ điện thoại có thể lưu trữ và tìm lại những cái tên. Các số điện thoại có thể sẽ trở nên vô hình với người dùng, giống như các con số nằm ẩn dưới địa chỉ website mà mọi người vẫn dùng khi lướt web.
Trong những năm gần đây, các hệ thống nhận dạng giọng nói đã được cải thiện đôi chút nhưng vẫn chưa đủ tin cậy để nhập vào một tin nhắn văn bản hay một email. Nhưng giọng nói có thể sẽ trở thành một công nghệ mang tính tạm thời. Các nhà nghiên cứu đang phát triển các bộ cảm biến có thể nắm bắt những thay đổi liên tục trong thanh quản và miệng khi các từ được định hình, thậm chí cả khi có ít hoặc không có không khí đi qua khí quản. Do đó, điện thoại tương lai có thể chỉ cần đọc khẩu hình bằng cách sử dụng một bộ cảm biến giấu trong cổ áo của bạn.
Các nhà nghiên cứu khác đang xem xét việc sử dụng sóng não để giao tiếp trực tiếp với máy móc, một kỹ thuật do hãng Cyberkinetics Neurotechnology Systems phát triển và công bố trên tạp chí Nature tháng 7 năm ngoái. Người ta cấy vào não một con chip để cho phép những người bị liệt có thể di chuyển một con trỏ chuột bằng ý nghĩ. Một hướng tiếp cận khác dùng các điện cực gắn trên da đầu để nắm bắt hoạt động của não.
Stuart Wolf, giáo sư vật lý ở Đại học Virginia cho rằng trong vòng 20 năm nữa, mọi người sẽ sử dụng ý nghĩ của họ để giao tiếp không chỉ với máy móc, mà còn với nhau, chứ không còn nói vào những chiếc điện thoại. Có thể điện thoại phải nhường chỗ cho thần giao cách cảm.
Viễn thông di động
Sự phát triển về số thuê bao điện thoại di động thật ấn tượng. Nếu năm 1990 mới chỉ có hơn 11 triệu thuê bao trên toàn thế giới, thì nay đã có hơn 2 tỉ người sở hữu điện thoại di động. Một số người coi sự phát triển và phổ biến của chúng là chìa khoá để gắn liền khoảng cách số và thúc đẩy phát triển ở các nước nghèo. điện thoại di động cũng đang làm thay đổi các nền chính trị, thường là theo hướng tốt hơn.
Sự cạnh tranh giữa các nhà khai thác viễn thông và các nhà sản xuất thiết bị cũng khá khắc nghiệt. Ở châu Âu, các hãng viễn thông chấp nhận những khoản nợ khổng lồ vào thời điểm chuyển đổi thiên niên kỷ khi đặt cược vào các giấy phép cung cấp mạng thế hệ ba (3G). Nhưng họ đã thất vọng, người dùng tỏ ra không mấy quan tâm tới 3G.
Tồi tệ hơn, những dịch vụ mới (như truyền hình di động và băng rộng không dây) chắc chắn sẽ được triển khai trên các hệ thống mạng khác trong tương lai.
Do đó, tưởng tượng về tương lai của điện thoại cũng là tưởng tượng về tương lai của công nghệ tiêu dùng, cũng như ảnh hưởng về mặt cá nhân và xã hội của nó.
Điện thoại trong tương lai sẽ không chỉ có hình thức rất khác, mà có thể còn không nhìn thấy được. Có thể nó được giấu trong các đồ trang sức hoặc các đồ phụ tùng, hoặc thậm chí "nhúng" trong cơ thể. Chắc chắn nó sẽ có vô số tính năng và tiện ích tuyệt vời, và người dùng có thể sẽ giao tiếp với nó theo nhiều cách thức mới.
Và thậm chí nếu nó vẫn được gọi là "điện thoại" thì việc thực hiện các cuộc đàm thoại có thể không còn là chức năng cơ bản nữa.
Điều khiển cuộc sống từ xa
Nhà văn viết truyện khoa học viễn tưởng Bruce Sterling tin rằng điện thoại sẽ là "điều khiển từ xa, chìa khoá nhà, máy chơi game, đèn pin, bản đồ, la bàn, ổ đĩa flash, màn hình theo dõi sức khoẻ, microphone, máy ghi âm, hộ chiếu, bộ trang điểm, thiết bị chống trộm, súng ngắn...". Tóm lại, ông tin rằng điện thoại sẽ là một chiếc điều khiển từ xa cho cuộc sống.
Một điều rõ ràng là điện thoại sẽ chứa đựng nhiều năng lực tính toán hơn trong tương lai và có thể làm ngày càng nhiều thứ hơn so với những gì mà máy tính cá nhân đang làm. Mats Lindoff, giám đốc công nghệ của nhà sản xuất điện thoại di động (điện thoại di động) hàng đầu Sony Ericsson cho rằng năng lực xử lý của điện thoại di động hiện đang thua máy tính xách tay khoảng 5 năm.
Bên cạnh đó, các nghiên cứu cho thấy mọi người đọc khoảng 10MB dữ liệu mỗi ngày, nghe khoảng 400 MB một ngày và xem khoảng 1 MB thông tin mỗi giây. Trong một thập kỷ tới, điện thoại sẽ phải có đủ bộ nhớ để ghi lại bằng hình ảnh toàn bộ cuộc sống của người sử dụng nó. Tom MacTavish, nhà nghiên cứu của phòng thí nghiệm Motorola dự đoán rằng "máy quay cuộc sống" (life recorder) đó sẽ được sử dụng cho mọi việc, từ đảm bảo an ninh chống trộm cho đến tổng hợp bằng chứng về tai nạn để làm hồ sơ lĩnh tiền bảo hiểm.
Trong khi đó, các nhà nghiên cứu ở Nokia dự đoán trong một thập kỷ tới, giá thành của bộ nhớ sẽ giảm tới mức mà nó có thể lưu trữ tất cả các bản nhạc đã từng được ghi âm chỉ trong một con chip được gắn trong mỗi chiếc điện thoại (tất nhiên sẽ cần thường xuyên cập nhật thông tin cho con chip mỗi khi có bản nhạc mới). Điều này có thể mở ra những mô hình kinh doanh mới không phụ thuộc vào việc tải âm nhạc qua sóng.
Thay vào đó, chiếc điện thoại có thể chỉ cần trao đổi các tin nhắn ngắn với một máy chủ trung tâm để mở khoá một đoạn nhạc đã được trả tiền trước, hoặc trả về thông báo thống kê xem người dùng đã nghe những gì để phục vụ cho việc theo dõi hoá đơn.
Một xu hướng khác: điện thoại có cả hai chức năng của điện thoại cố định và di động, sử dụng các mạng di động khi ra ngoài và chuyển vùng vào các mạng cố định thông qua kết nối radio tầm ngắn tới một trạm gốc nhỏ, khi ở trong nhà. Chiếc điện thoại của bạn khi đó sẽ giống như chiếc điện thoại không dây, cả ở nhà lẫn ở văn phòng.
Hiện bắt đầu có những mẫu điện thoại đi theo xu hướng này, nhưng công nghệ sẽ rẻ hơn và đơn giản hơn trong vài năm tới. Cơ chế tính giá theo khoảng cách và thời lượng thoại cũng sẽ không còn, các thuê bao sẽ chỉ phải trả một mức phí cố định cho điện thoại hàng tháng với số cuộc gọi và truyền dữ liệu không hạn chế.
Không ai nghi ngờ về những chức năng mới sẽ được đưa vào điện thoại. Nhưng đó là những chức năng gì? Nếu xem xét đến bản chất cá nhân độc đáo của nó - một số người cảm thấy trơ trọi nếu không có máy điện thoại di động - thì dường như chắc chắn rằng họ muốn gộp nó vào hai vật dụng khác được mang đi khắp mọi nơi: ví và chìa khoá.
Ở Nhật, máy điện thoại đã có thể được dùng để thanh toán trong các cửa hàng: một con chip không dây trong điện thoại sẽ liên lạc với một bộ đọc đặc biệt tại thiết bị tính tiền. Những con chip tương tự cũng cho phép điện thoại có thể sử dụng như là chiếc vé tàu hoả và thẻ ra vào văn phòng, nên việc dùng nó như chìa khoá nhà hay khoá xe ô tô sẽ không phải là chuyện gì lớn.
Thực tế, điện thoại di động có thể được dùng như một thiết bị điều khiển trung tâm cho tất cả các loại thiết bị điện tử khác.
Hình dáng tương lai của điện thoại
Hình thức của chiếc điện thoại di động chắc chắn sẽ thay đổi khi nó tiếp tục có thêm những tính năng mới. Một xu hướng rõ ràng trong thiết kế điện thoại là hướng tới sự đa dạng hơn nữa.
Đã qua rồi thời kỳ của những chiếc điện thoại nhồi nhét càng nhiều chức năng và tiện ích càng tốt. Thay vào đó, các nhà sản xuất máy điện thoại cầm tay làm ra những thiết bị nhằm thoả mãn các nhiệm vụ đặc biệt như âm nhạc, nhiếp ảnh hay email. Bước tiếp theo có thể là sự tách riêng ra, như màn hình, bàn phím và tai nghe bắt đầu trở thành những bộ phận riêng biệt, hoặc được thay thế bởi các công nghệ khác hoàn toàn mới.
Sự kết hợp của tất cả các thành phần này chỉ trong một thiết bị, như các máy điện thoại di động ngày nay đang làm, khiến cho chiếc điện thoại trở nên quá cồng kềnh và không còn là một thiết bị có thể mang đi khắp nơi. Những chiếc tai nghe rời, được kết nối tới máy bằng kết nối radio bluetooth, cũng đang trở nên phổ biến. Một số người dùng có thể lựa chọn gắn màn hình và bàn phím khi cần, chẳng hạn như khi trả lời email hoặc lướt web. Cũng đã có một vài mẫu máy sử dụng công nghệ đó.
Và thậm chí còn có nhiều lựa chọn phức tạp khác. Các máy chiếu nhỏ xíu bên trong điện thoại di động có thể cho phép các bức tường, mặt bàn và một số chất liệu khác biến thành màn chiếu khi người dùng đang di chuyển bên ngoài văn phòng. Hướng tiếp cận này cũng giúp trình diễn thông tin trong thế giới thực, rất hữu ích khi thực hiện các chỉ dẫn.
Chiếc điện thoại của bạn có thể nhắc cho bạn tên của những người tham gia một bữa tiệc hoặc một hội nghị, hoặc sẽ thầm thì một cách kín đáo tên của họ vào tai bạn. Những chiếc tai nghe ngày nay có thể nhường chỗ cho những thiết bị nhỏ hơn giấu vào bên trong tai hoặc được đeo như một miếng dính nhỏ xíu trên phần da gần tai. Khi đó, bạn sẽ có thể vừa nghe điện thoại, hoặc nghe nhạc, trong khi vẫn nghe được những âm thanh ở xung quanh.
Công nghệ cũng đã cho phép rọi một bàn phím ảo lên trên một bề mặt phẳng, một bộ cảm biến riêng biệt sẽ theo dõi cử động của ngón tay để xác định những "phím" nào đã được nhấn. Tuy nhiên, việc nhập dữ liệu vào một chiếc điện thoại có thể sẽ được thực hiện không phải bằng tay mà bằng giọng nói - hoặc thậm chí trực tiếp từ bộ não.
Bàn phím là vết tích còn lại của kiểu điện thoại quay số, mà bản thân nó là sản phẩm của sự chuyển đổi từ các tổng đài viên sang tổng đài quay số trực tiếp vào những năm 1920. Ngày nay, các con số đang dần mất đi nhờ điện thoại có thể lưu trữ và tìm lại những cái tên. Các số điện thoại có thể sẽ trở nên vô hình với người dùng, giống như các con số nằm ẩn dưới địa chỉ website mà mọi người vẫn dùng khi lướt web.
Trong những năm gần đây, các hệ thống nhận dạng giọng nói đã được cải thiện đôi chút nhưng vẫn chưa đủ tin cậy để nhập vào một tin nhắn văn bản hay một email. Nhưng giọng nói có thể sẽ trở thành một công nghệ mang tính tạm thời. Các nhà nghiên cứu đang phát triển các bộ cảm biến có thể nắm bắt những thay đổi liên tục trong thanh quản và miệng khi các từ được định hình, thậm chí cả khi có ít hoặc không có không khí đi qua khí quản. Do đó, điện thoại tương lai có thể chỉ cần đọc khẩu hình bằng cách sử dụng một bộ cảm biến giấu trong cổ áo của bạn.
Các nhà nghiên cứu khác đang xem xét việc sử dụng sóng não để giao tiếp trực tiếp với máy móc, một kỹ thuật do hãng Cyberkinetics Neurotechnology Systems phát triển và công bố trên tạp chí Nature tháng 7 năm ngoái. Người ta cấy vào não một con chip để cho phép những người bị liệt có thể di chuyển một con trỏ chuột bằng ý nghĩ. Một hướng tiếp cận khác dùng các điện cực gắn trên da đầu để nắm bắt hoạt động của não.
Stuart Wolf, giáo sư vật lý ở Đại học Virginia cho rằng trong vòng 20 năm nữa, mọi người sẽ sử dụng ý nghĩ của họ để giao tiếp không chỉ với máy móc, mà còn với nhau, chứ không còn nói vào những chiếc điện thoại. Có thể điện thoại phải nhường chỗ cho thần giao cách cảm.
Viễn thông di động
Sự phát triển về số thuê bao điện thoại di động thật ấn tượng. Nếu năm 1990 mới chỉ có hơn 11 triệu thuê bao trên toàn thế giới, thì nay đã có hơn 2 tỉ người sở hữu điện thoại di động. Một số người coi sự phát triển và phổ biến của chúng là chìa khoá để gắn liền khoảng cách số và thúc đẩy phát triển ở các nước nghèo. điện thoại di động cũng đang làm thay đổi các nền chính trị, thường là theo hướng tốt hơn.
Sự cạnh tranh giữa các nhà khai thác viễn thông và các nhà sản xuất thiết bị cũng khá khắc nghiệt. Ở châu Âu, các hãng viễn thông chấp nhận những khoản nợ khổng lồ vào thời điểm chuyển đổi thiên niên kỷ khi đặt cược vào các giấy phép cung cấp mạng thế hệ ba (3G). Nhưng họ đã thất vọng, người dùng tỏ ra không mấy quan tâm tới 3G.
Tồi tệ hơn, những dịch vụ mới (như truyền hình di động và băng rộng không dây) chắc chắn sẽ được triển khai trên các hệ thống mạng khác trong tương lai.
