Đóng cửa rừng tự nhiên đến năm 2030, kinh tế lâm nghiệp trông hoàn toàn vào rừng trồng
Chu Khôi
21/11/2023, 11:16
Trong những năm qua, nguồn lực huy động xã hội hóa đóng vai trò quan trọng cho các hoạt động trồng và bảo vệ rừng. Từ năm 2021 đến nay, nguồn vốn từ ngân sách nhà nước hỗ trợ trồng rừng chiếm khoảng 17,4%; còn lại 82,6% là nguồn vốn xã hội hóa, huy động đầu tư, đóng góp, hỗ trợ từ các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân…
Người dân, doanh nghiệp phát triển trồng rừng.
Chủ trì tọa đàm "Xã hội hóa trồng rừng và Phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng" vào chiều tối 20/11/2023, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nhấn mạnh: "Để bảo vệ, phát triển rừng cần có một tư duy mới về rừng, quan trọng là phải tạo được việc làm, sinh kế cho người dân dưới tán rừng".
82,6% VỐN TRỒNG RỪNG TỪ NGUỒN XÃ HỘI HÓA
Ông Trần Quang Bảo - Cục trưởng Cục Lâm nghiệp cho biết Nhà nước đóng cửa rừng tự nhiên ít nhất đến năm 2030, nên rừng đặc dụng, phòng hộ (hơn 10 triệu ha) phải giữ nguyên. Do đó, chỉ còn gần 4,6 triệu ha rừng trồng có thể khai thác, sản xuất phục vụ kinh tế lâm nghiệp.
Phát triển rừng trồng, chủ trương xã hội hóa của nhà nước đã khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia phát triển rừng như: vốn vay hỗ trợ lãi suất, phát triển hợp tác, liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; đa dạng hoá nguồn lực đến từ nguồn quỹ quốc tế và trong nước. Xã hội hoá trồng rừng ngày càng được người dân và các doanh nghiệp, tổ chức quan tâm, hưởng ứng, góp phần thực hiện các chỉ tiêu trồng rừng và phát triển kinh tế lâm nghiệp.
Giai đoạn 2021 đến nay, nguồn vốn từ ngân sách nhà nước hỗ trợ trồng rừng chiếm khoảng 17,4%, tương ứng với 121.000 ha; còn lại 82,6% là nguồn vốn xã hội hóa, huy động đầu tư, đóng góp, hỗ trợ từ các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân, tương ứng với 575.000 ha.
Các đại biểu tham gia buổi tọa đàm.
"Những nỗ lực của cả xã hội đã góp phần nâng tỷ lệ che phủ rừng từ 40,84% năm 2015 lên 42,02% vào năm 2022; duy trì, phát triển hơn 14,7 triệu ha rừng; trong đó có 4,6 triệu ha rừng trồng. Nhờ đó đã tạo ra nguồn nguyên liệu ổn định cho ngành công nghiệp chế biến, xuất khẩu đồ gỗ và lâm sản, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập, cải thiện sinh kế cho những người làm nghề rừng, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu", ông Trần Quang Bảo thông tin.
"Từ 2021 đến nay, cả nước trồng khoảng 696.000 ha rừng trồng tập trung, khoảng 277 triệu cây phân tán. Riêng 10 tháng năm 2023 trồng 198.000 ha rừng trồng tập trung và 71 triệu cây phân tán. Bên cạnh đó, diện tích rừng trồng sản xuất kinh doanh gỗ lớn là 445.480 ha; chuyển hóa rừng trồng sản xuất kinh doanh gỗ lớn là 63.341 ha; diện tích rừng đã được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững là 449.240 ha".
Ông Trần Quang Bảo - Cục trưởng Cục Lâm nghiệp.
Ông Trần Nho Đạt, Phó trưởng phòng Phòng Quản lý rừng Đặc dụng, phòng hộ (Cục Lâm nghiệp) cho biết nhờ quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, đặc biệt là trồng rừng, đến nay Việt Nam đã tự chủ được trên 70% nguồn nguyên liệu gỗ phục vụ sản xuất chế biến. Hàng năm, rừng Việt Nam cung cấp khoảng 31 triệu m3 gỗ, góp phần vào gần 17 tỷ USD xuất khẩu gỗ và lâm sản năm 2022.
Đáng chú ý, hiện nay tổng diện tích rừng đã được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững là 449.240 ha (rừng tự nhiên 38.565 ha; rừng trồng 410.675 ha tại 32 tỉnh, thành phố. Đến nay, có 20 công ty, doanh nghiệp, 2 hợp tác xã, 8 nhóm hộ theo hình thức hợp tác với doanh nghiệp được cấp chứng chỉ rừng theo Hệ thống chứng chỉ rừng quốc gia (VFCS/PEFC); 43 công ty, doanh nghiệp, 31 nhóm hộ, 2 hợp tác xã được cấp chứng chỉ rừng FSC 295.659 ha, chiếm 65,8% tổng diện tích rừng được cấp chứng chỉ.
Trong giai đoạn 2012-2022, trung bình mỗi năm thu tiền dịch vụ môi trường rừng được 1.300 tỷ đồng. Đặc biệt, rừng Việt Nam có nhiều tiềm năng về giảm phát thải khí nhà kính, riêng tín chỉ carbon rừng ở khu vực Bắc Trung Bộ hiện đã thu được 51,5 triệu USD, Tây Nguyên đang đàm phán về tín chỉ carbon.
“Tuy nhiên, thách thức trong xã hội hóa trồng rừng là: hạn chế về đất đai và cơ sở hạ tầng; cơ chế và chính sách chưa đủ mạnh bởi khó tiếp cận được nguồn vốn vay, chưa có bảo hiểm rừng trồng, mức hỗ trợ bảo vệ và phát triển rừng thấp; rủi ro với chu kỳ kinh doanh dài, thiên tai… hay việc đáp ứng các yêu cầu của tiêu chuẩn quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng còn hạn chế…”, ông Đạt nêu rõ.
Hiện Cục Lâm nghiệp, được giao xây dựng Đề án Phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Dự kiến trong tháng 11/2023, Bộ sẽ hoàn thiện và trình Chính phủ.
"Chúng tôi ưu tiên các hoạt động bảo tồn đa dạng sinh học các hệ sinh thái rừng, phục hồi, nâng cao chất lượng rừng. Song song với đó, là phát triển bền vững lâm sản ngoài gỗ, dược liệu gắn với văn hóa truyền thống của cộng đồng, người dân địa phương", ông Đạt nói.
TƯ DUY MỚI VỀ RỪNG
Chia sẻ tại tọa đàm, bà Phạm Thu Thủy, đại diện Trung tâm Nghiên cứu Lâm nghiệp quốc tế (CIFOR) cho biết qua khảo sát từ gần 100 quốc gia trên thế giới, trong đó có các quốc gia phát triển mạnh về lâm nghiệp như Phần Lan, xã hội hóa trồng rừng đang là lựa chọn được nhiều nước ưu tiên.
“Kinh nghiệm của các quốc gia phát triển mạnh về trồng rừng là tài chính hóa các cơ chế chính sách liên quan về rừng. Chẳng hạn, họ xây dựng thị trường tín chỉ đa dạng sinh học, hoặc coi các khu rừng như cổ phiếu và mua bán trên sàn chứng khoán. Để tạo dựng được thị trường này, các nước xây dựng một loạt quỹ đầu tư, quỹ bảo tồn, đồng thời đánh thuế hệ sinh thái rừng, bảo hiểm và thị trường tín chỉ cảnh quan. Bất cứ chủ thể nào muốn khai thác các giá trị từ rừng đều phải thông qua hệ thống này”, bà Thủy nói.
Tuy vậy, ông Hà Đăng Chỉnh, Trưởng phòng nguyên liệu gỗ Công ty CP Woodsland thừa nhận, bản thân doanh nghiệp rất khó thuyết phục người dân giữ rừng gỗ lớn. Bởi thông thường, người dân chọn thời điểm khai thác dựa trên giá thị trường. Việc người trồng rừng chủ yếu là nhỏ lẻ, manh mún khiến tâm lý khai thác tự phát còn là vấn đề nan giải.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, cho rằng rừng là một hệ sinh thái thống nhất. Để bảo vệ, phát triển rừng cần có một tư duy mới về rừng, quan trọng là phải tạo được việc làm, sinh kế cho người dân dưới tán rừng. Rừng không chỉ là giá trị kinh tế, mà còn là ý nghĩa đa giá trị: bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, hệ sinh thái, tín ngưỡng của đồng bào dân tộc.
Ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
"Cần có một tư duy mới về rừng trong bối cảnh phải cân đối giữa sứ mệnh giữ rừng và tạo ra giá trị từ rừng. Quan điểm thuê người dân giữ rừng cần chuyển đổi sang làm thế nào để tạo ra được nhiều việc làm, nhiều sinh kế dưới tán rừng thì mới bền vững, hiệu quả và đó là lý do vì sao định nghĩa rừng đa dụng ra đời.
Mở cửa rừng là mở một tư duy mới về rừng và tạo ra không gian giá trị nhiều hơn cho rừng. Rừng không chỉ là kinh tế, giá trị môi trường mà còn giá trị về cộng đồng, giá trị về văn hóa, tín ngưỡng ngàn đời của bà con. Khi bà con hiểu được rằng, tán rừng mất đi là giá trị dưới tán rừng cũng mất đi thì ai cũng tự giác giữ rừng".
Ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
"Cần có một tư duy mới về rừng trong bối cảnh phải cân đối giữa sứ mệnh giữ rừng và tạo ra giá trị từ rừng. Quan điểm thuê người dân giữ rừng cần chuyển đổi sang làm thế nào để tạo ra được nhiều việc làm, nhiều sinh kế dưới tán rừng thì mới bền vững, hiệu quả và đó là lý do vì sao định nghĩa rừng đa dụng ra đời. Mở cửa rừng là mở một tư duy mới về rừng và tạo ra không gian giá trị nhiều hơn cho rừng. Rừng không chỉ là kinh tế, giá trị môi trường mà còn giá trị về cộng đồng, giá trị về văn hóa, tín ngưỡng ngàn đời của bà con. Khi bà con hiểu được rằng, tán rừng mất đi là giá trị dưới tán rừng cũng mất đi thì ai cũng tự giác giữ rừng".
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng các doanh nghiệp cần có thêm sự thay đổi, thay vì quan hệ mua - bán với người trồng rừng, có lẽ cần ngồi lại với nhau để xem đó là sự đầu tư, hợp tác với người dân. Cụ thể, các doanh nghiệp có thể phối hợp với người dân, tạo nên một chuỗi liên kết, hình thành các hợp tác xã, tạo ra sự ưu tiên cho những cộng đồng, tạo ra không gian để bà con có thể giữ rừng một cách tự nguyện và hiệu quả.
"Đối với doanh nghiệp sản xuất, chế biến đồ gỗ và lâm sản cần chuyển từ tư duy mua bán sang tư duy hợp tác với bà con, những người trồng rừng, bảo vệ rừng, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là cơ sở để phát huy giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng, bảo vệ và phát triển rừng bền vững", Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.
Phấn đấu có 1 triệu ha rừng trồng cây gỗ lớn vào năm 2030
16:35, 07/11/2023
Kiểm toán Nhà nước phát hiện sai sót trong quản lý rừng tại nhiều địa phương
18:57, 26/09/2023
8 tháng, cả nước thu gần 2.000 tỷ tiền dịch vụ môi trường rừng
Công bố sáng kiến báo cáo kinh tế tư nhân Việt Nam
Ngày 11/9/2025, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã khởi động Báo cáo Kinh tế tư nhân Việt Nam thường niên, áp dụng Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh 2.0 (PCI 2.0).
Việt Nam nỗ lực đảm bảo nguồn gỗ hợp pháp, hướng tới phát triển lâm nghiệp bền vững
Chia sẻ với Phái đoàn Liên minh Châu Âu, các doanh nghiệp và tổ chức quốc tế, Việt Nam khẳng định mức độ sẵn sàng cao trong tiến trình cấp phép FLEGT, đồng thời đáp ứng yêu cầu mới từ quốc tế, đặc biệt là Quy định chống mất rừng (EUDR) của EU. Truy xuất nguồn gốc từng sản phẩm gỗ được xem là "chìa khóa" ngăn chặn suy thoái rừng, bảo vệ môi trường và nâng cao uy tín của Việt Nam – trung tâm chế biến gỗ hàng đầu thế giới…
Đề xuất miễn trừ thuế tối thiểu toàn cầu cho dự án BOT điện có bảo lãnh Chính phủ
Bộ Tài chính đề xuất miễn trừ áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung (QDMTT theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu) đối với các dự án BOT điện có bảo lãnh Chính phủ, nhằm tránh nguy cơ phát sinh nghĩa vụ bồi thường cho nhà đầu tư…
Giá xăng dầu trong nước biến động theo thị trường thế giới
Theo diễn biến của thị trường thế giới, giá xăng dầu trong nước kỳ điều hành ngày 11/9 đã được điều chỉnh tăng giảm tùy từng loại mặt hàng. Cụ thể, xăng E5RON92 giảm 95 đồng/lít, xăng RON95-III giảm 39 đồng/lít. Ngược lại, các loại dầu có mức tăng từ 54 đồng/lít - 170 đồng/lít, riêng dầu madút 180CST 3.5S giảm 286 đồng/kg so với giá cơ sở hiện hành…
Giảm “phiền hà” cho doanh nghiệp phân bón để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững
Trong bối cảnh thị trường biến động và áp lực hội nhập, những bất cập trong Luật Trồng trọt và chính sách thuế xuất khẩu phân bón vẫn đang “đè nặng” lên ngành phân bón. Những kiến nghị sửa đổi Luật Trồng trọt và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan được kỳ vọng sẽ mở ra hướng đi mới, vừa bảo vệ sản xuất phân bón trong nước, vừa nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: