Fed đối diện ngổn ngang thách thức trước cuộc họp vào tuần tới

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang ở trong một trong những cuộc chiến gian nan nhất từ trước đến nay, khi ngân hàng trung ương này phải chèo lái nền kinh tế giữa lúc thị trường việc làm suy yếu và tỷ lệ thất nghiệp còn cao. Việc Chính phủ Mỹ đóng cửa càng khiến cho những thách thức này lớn thêm.

Một trong những khó khăn lớn nhất mà Fed phải đối mặt ở thời điểm hiện tại - chỉ vài ngày trước cuộc họp chính sách tiền tệ tiếp theo - là sự thiếu hụt dữ liệu kinh tế chính thức do tình trạng Chính phủ đóng cửa. Từ đầu tháng 10, việc thu thập và công bố các số liệu kinh tế quan trọng như tỷ lệ thất nghiệp và doanh thu bán lẻ đã bị gián đoạn, khiến Fed phải đưa ra các quyết định chính sách trong tình trạng thiếu thông tin đầy đủ. Trong đó, đặc biệt đáng lo ngại là số liệu việc làm phi nông nghiệp đã bị gián đoạn kể từ báo cáo vào đầu tháng 9 cho thấy tốc độ tuyển dụng giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2010.

Trong bối cảnh này, Fed buộc phải dựa vào các nguồn dữ liệu thay thế để đánh giá thị trường lao động và chi tiêu tiêu dùng - hai yếu tố quan trọng của nền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, các số liệu từ khu vực tư nhân không thể hoàn toàn thay thế cho dữ liệu của Chính phủ, vốn được coi là tiêu chuẩn vàng trong việc đo lường sức khỏe của nền kinh tế lớn nhất thế giới. Điều này đặt ra rủi ro rằng Fed có thể đánh giá sai tình hình của nhiệm vụ kép của mình - là cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và kiểm soát lạm phát.

Lần gần đây nhất giới chức Fed hoạch định chính sách tiền tệ mà không có các số liệu kinh tế chủ chốt là trong đợt Chính phủ Mỹ đóng cửa năm 2018-2019. Biên bản cuộc họp tháng 1/2019 của Fed cho thấy giới chức Fed đã phải sử dụng đến các số liệu như giao dịch thẻ và doanh số bán ô tô để thay thế cho báo cáo hàng tháng của Bộ Thương mại Mỹ về doanh thu bán lẻ.

Tuy nhiên, một tin tốt là vào ngày thứ Sáu (24/10), Bộ Lao động Mỹ sẽ công bố báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 - dữ liệu đã bị trì hoãn nhưng vẫn kịp công bố trước khi Fed họp vào tuần tới.

Một thách thức khác mà Fed đang phải đối mặt là cuộc tấn công liên tục từ chính quyền Tổng thống Donald Trump có thể làm lung lay sự độc lập của Fed. Nếu Fed ngả theo sức ép từ Nhà Trắng để giảm lãi suất mạnh hơn dự báo, hệ quả sẽ là cuộc chiến chống lạm phát bị bỏ dở và sẽ tốn nhiều công sức hơn để khắc phục về sau.

Điều đáng nói là cuộc tấn công này diễn ra giữa bối cảnh một cuộc khủng hoảng nhà ở mà Fed không có đủ công cụ để giải quyết, cùng với những tác động tiềm tàng của trí tuệ nhân tạo (AI), lạm phát cao hơn dai dẳng so với mục tiêu của Fed, sự bất định về thuế quan và xu hướng chậm lại của thị trường việc làm.

Fed có thể điều chỉnh lãi suất để tác động đến chi phí của các khoản vay thế chấp nhà, việc hạ lãi suất không thể giải quyết vấn đề thiếu hụt nguồn cung nhà ở - một yếu tố đang đẩy giá nhà lên cao tại nhiều khu vực ở Mỹ.

Thị trường nhà ở Mỹ đang trải qua một cuộc khủng hoảng khả năng chi trả, với doanh số bán nhà đã qua sử dụng giảm sút trong 3 năm liên tiếp do giá nhà vượt quá khả năng tài chính của nhiều hộ gia đình. Lãi suất thế chấp cao kéo dài cũng đã góp phần khiến người mua đứng ngoài thị trường, nhưng nguyên nhân chính vẫn là sự thiếu hụt nguồn cung nhà ở. Fed đã thừa nhận rằng họ không thể làm được gì nhiều để giảm bớt khó khăn này. Chủ tịch Fed Jerome Powell đã nhấn mạnh rằng tình trạng thiếu hụt nhà ở là một vấn đề dài hạn mà Fed không thể giải quyết.

Tình trạng bấp bênh kinh tế và tác động tiềm ẩn của AI đang ảnh hưởng đến thị trường lao động. Nhiều doanh nghiệp đang tạm dừng kế hoạch tuyển dụng khi họ chờ đợi xem các chính sách thương mại của chính quyền Tổng thống Trump sẽ như thế nào, đồng thời tìm cách tích hợp AI vào hoạt động của mình để giảm bớt nhu cầu nhân lực.

Các đợt cắt giảm lãi suất của Fed được kỳ vọng sẽ tạo ra một làn sóng tích cực, giúp các công ty mở rộng quy mô nhân sự. Tuy nhiên, lãi suất giảm có thể không đủ để tăng cường nhu cầu đối với những công việc đang dần bị tự động hóa bởi AI. Dù thị trường tin chắc Fed sẽ hạ lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp vào ngày 28-29/10, sự bất định về kinh tế vẫn cao, khiến các doanh nghiệp khó xác định chính xác số lượng nhân viên cần tuyển dụng.

Các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất và dịch vụ được khảo sát bởi Viện Quản lý nguồn cung Mỹ (ISM) tiếp tục bày tỏ sự thất vọng về những thay đổi chính sách đáng kể của ông Trump và tác động của những chính sách đến nhu cầu của thị trường và kế hoạch kinh doanh của họ.