TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Hải quan điện tử cũng nhiều hạn chế
Việc áp dụng thủ tục hải quan điện tử còn nhiều hạn chế, mà nổi bật là hệ thống mạng và tính kết nối với các hệ thống khác
Tại Tp.HCM, đến nay có 256 doanh nghiệp đăng ký tham gia và được cấp giấy chứng nhận tham gia thủ tục hải quan điện tử.
Theo các doanh nghiệp đang áp dụng thí điểm, bên cạnh những lợi ích, quy trình thủ tục hải quan điện tử này còn bộc lộ những hạn chế cần sớm khắc phục.
Kết thúc giai đoạn 2 (1/10/2007-30/9/2008), Cục Hải quan Tp.HCM cho biết, đơn vị triển khai áp dụng đối với loại hình hàng hóa xuất nhập khẩu theo hợp đồng mua bán, sản xuất xuất khẩu, hàng chuyển cửa khẩu và quy trình kiểm tra sau thông quan.
Theo các doanh nghiệp, cơ bản thủ tục hải quan điện tử đáp ứng được yêu cầu thông quan nhanh hàng hóa do quy trình thủ tục đơn giản, rõ ràng, dễ thực hiện. Vì vậy, doanh nghiệp tiết kiệm được thời gian, chi phí, nhân lực, tạo được sự chủ động và cắt giảm chi phí hạ giá thành sản phẩm. Việc khai báo hải quan điện tử ít sử dụng giấy tờ mẫu biểu hơn, việc lưu trữ số liệu, hồ sơ dễ dàng, thuận tiện.
Tuy nhiên, việc áp dụng thủ tục hải quan điện tử còn nhiều hạn chế mà nổi bật là hệ thống mạng và tính kết nối với các hệ thống khác.
Ông Nguyễn Hoành Hoa, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Công nghiệp Sài Gòn cho biết, ngày càng nhiều doanh nghiệp tham gia nên hệ thống mạng kết nối với trung tâm dữ liệu dễ tắc nghẽn. Theo Cục Hải quan Tp.HCM, hiện hệ thống chưa có các chức năng quan trọng như báo cáo, chức năng xử lý tờ khai sau khi được giám định có điều chỉnh về tên hàng mã số.
Thứ hai, theo các doanh nghiệp, hệ thống mạng hải quan điện tử hiện chưa kết nối với các tổ chức thương mại, các cơ quan quản lý nhà nước như thuế, kho bạc, ngân hàng... Vì vậy, nhiều khâu vẫn phải thực hiện theo phương pháp thủ công dẫn tới ùn tắc, chậm trễ thời gian giấy tờ do khâu chuyển tiếp bàn giao chứng từ.
Ông Hoa cho biết, doanh nghiệp thường vướng khâu phản hồi thông tin nộp thuế do thông tin khâu kết nối giữa ngân hàng, kho bạc và hải quan.
Liên quan đến việc chưa tích hợp với các hệ thống khác, Cục Hải quan Tp.HCM cho biết, khi giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp, công chức phải mở cùng lúc nhiều chương trình giống như hải quan thủ công (hệ thống quản lý giá tính thuế GT22, hệ thống kế toán KT 559, hệ thống thông tin vi phạm...). Các hệ thống này không được thiết kế riêng cho hải quan điện tử nên không đồng bộ với hệ thống xử lý dữ liệu hải quan điện tử.
Cục Hải quan Tp.HCM đưa ra ví dụ, hệ thống chưa tích hợp với hệ thống kế toán KT559, Riskman nên thông tin cưỡng chế thuế, thông tin vi phạm không được cập nhật tự động vào hệ thống quản lý rủi ro để phân luồng mà phải thực hiện bằng thủ công.
Tại hội nghị sơ kết thí điểm hải quan điện tử giai đoạn 2 ở Tp.HCM mới đây, các doanh nghiệp yêu cầu nâng cấp đường truyền, bổ sung nguồn nhân lực, mở rộng cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin để đáp ứng nhu cầu. Đồng thời mong muốn chương trình này sẽ sớm mở rộng áp dụng cho các hình thức khai báo khác như loại hình gia công, đầu tư, tạm nhập tái xuất, hàng phi mậu dịch...
Ông Trần Mã Thông, Phó cục trưởng Cục Hải quan Tp.HCM cho biết, hệ thống công nghệ thông tin chậm, tắc nghẽn do hệ thống hạ tầng mạng vượt khỏi tầm của hải quan. Cục Hải quan Tp.HCM kiến nghị Bộ Tài chính đẩy nhanh tiến độ xét duyệt các dự án nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin, mua sắm máy móc thiết bị cho ngành hải quan, xây dựng cơ sở hạ tầng, phục vụ cho triển khai mở rộng hải quan điện tử.
Cục Hải quan Tp.HCM sẽ trao đổi với các ban ngành về việc kết nối giữa các hải quan, ngân hàng và kho bạc giúp thuận tiện cho nhanh nghiệp, giảm đi lại. Ông Thông cho rằng cần nhanh chóng xây dựng các phần mềm để triển khai thủ tục hải quan điện tử đối với các loại hình khác cho doanh nghiệp, triển khai nhanh các dự án hiện đại hóa trong ngành theo hướng thống nhất, tập trung cơ sở dữ liệu, có thể dùng chung trong toàn ngành và có thể tích hợp với các bộ, ngành khác khi triển khai Chính phủ điện tử.
Theo các doanh nghiệp đang áp dụng thí điểm, bên cạnh những lợi ích, quy trình thủ tục hải quan điện tử này còn bộc lộ những hạn chế cần sớm khắc phục.
Kết thúc giai đoạn 2 (1/10/2007-30/9/2008), Cục Hải quan Tp.HCM cho biết, đơn vị triển khai áp dụng đối với loại hình hàng hóa xuất nhập khẩu theo hợp đồng mua bán, sản xuất xuất khẩu, hàng chuyển cửa khẩu và quy trình kiểm tra sau thông quan.
Theo các doanh nghiệp, cơ bản thủ tục hải quan điện tử đáp ứng được yêu cầu thông quan nhanh hàng hóa do quy trình thủ tục đơn giản, rõ ràng, dễ thực hiện. Vì vậy, doanh nghiệp tiết kiệm được thời gian, chi phí, nhân lực, tạo được sự chủ động và cắt giảm chi phí hạ giá thành sản phẩm. Việc khai báo hải quan điện tử ít sử dụng giấy tờ mẫu biểu hơn, việc lưu trữ số liệu, hồ sơ dễ dàng, thuận tiện.
Tuy nhiên, việc áp dụng thủ tục hải quan điện tử còn nhiều hạn chế mà nổi bật là hệ thống mạng và tính kết nối với các hệ thống khác.
Ông Nguyễn Hoành Hoa, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Công nghiệp Sài Gòn cho biết, ngày càng nhiều doanh nghiệp tham gia nên hệ thống mạng kết nối với trung tâm dữ liệu dễ tắc nghẽn. Theo Cục Hải quan Tp.HCM, hiện hệ thống chưa có các chức năng quan trọng như báo cáo, chức năng xử lý tờ khai sau khi được giám định có điều chỉnh về tên hàng mã số.
Thứ hai, theo các doanh nghiệp, hệ thống mạng hải quan điện tử hiện chưa kết nối với các tổ chức thương mại, các cơ quan quản lý nhà nước như thuế, kho bạc, ngân hàng... Vì vậy, nhiều khâu vẫn phải thực hiện theo phương pháp thủ công dẫn tới ùn tắc, chậm trễ thời gian giấy tờ do khâu chuyển tiếp bàn giao chứng từ.
Ông Hoa cho biết, doanh nghiệp thường vướng khâu phản hồi thông tin nộp thuế do thông tin khâu kết nối giữa ngân hàng, kho bạc và hải quan.
Liên quan đến việc chưa tích hợp với các hệ thống khác, Cục Hải quan Tp.HCM cho biết, khi giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp, công chức phải mở cùng lúc nhiều chương trình giống như hải quan thủ công (hệ thống quản lý giá tính thuế GT22, hệ thống kế toán KT 559, hệ thống thông tin vi phạm...). Các hệ thống này không được thiết kế riêng cho hải quan điện tử nên không đồng bộ với hệ thống xử lý dữ liệu hải quan điện tử.
Cục Hải quan Tp.HCM đưa ra ví dụ, hệ thống chưa tích hợp với hệ thống kế toán KT559, Riskman nên thông tin cưỡng chế thuế, thông tin vi phạm không được cập nhật tự động vào hệ thống quản lý rủi ro để phân luồng mà phải thực hiện bằng thủ công.
Tại hội nghị sơ kết thí điểm hải quan điện tử giai đoạn 2 ở Tp.HCM mới đây, các doanh nghiệp yêu cầu nâng cấp đường truyền, bổ sung nguồn nhân lực, mở rộng cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin để đáp ứng nhu cầu. Đồng thời mong muốn chương trình này sẽ sớm mở rộng áp dụng cho các hình thức khai báo khác như loại hình gia công, đầu tư, tạm nhập tái xuất, hàng phi mậu dịch...
Ông Trần Mã Thông, Phó cục trưởng Cục Hải quan Tp.HCM cho biết, hệ thống công nghệ thông tin chậm, tắc nghẽn do hệ thống hạ tầng mạng vượt khỏi tầm của hải quan. Cục Hải quan Tp.HCM kiến nghị Bộ Tài chính đẩy nhanh tiến độ xét duyệt các dự án nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin, mua sắm máy móc thiết bị cho ngành hải quan, xây dựng cơ sở hạ tầng, phục vụ cho triển khai mở rộng hải quan điện tử.
Cục Hải quan Tp.HCM sẽ trao đổi với các ban ngành về việc kết nối giữa các hải quan, ngân hàng và kho bạc giúp thuận tiện cho nhanh nghiệp, giảm đi lại. Ông Thông cho rằng cần nhanh chóng xây dựng các phần mềm để triển khai thủ tục hải quan điện tử đối với các loại hình khác cho doanh nghiệp, triển khai nhanh các dự án hiện đại hóa trong ngành theo hướng thống nhất, tập trung cơ sở dữ liệu, có thể dùng chung trong toàn ngành và có thể tích hợp với các bộ, ngành khác khi triển khai Chính phủ điện tử.