Từ tháng 6/2009, tại tất cả các chi cục thuộc Cục Hải quan Hà Nội sẽ triển khai hình thức thông quan điện tử.

Ông Lê Trọng Hùng, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu và Công nghệ thông tin (Cục Hải quan Hà Nội cho biết hình thức thông quan mới sẽ không gây xáo trộn lớn đối với cán bộ nghiệp vụ cũng như người khai hải quan.

Theo đó, người khai thủ tục hải quan điện tử sẽ sử dụng máy tính để  khai thông tin theo đúng các tiêu chí và khuôn dạng chuẩn theo quy định cho từng chứng từ thuộc hồ sơ hải quan điện tử. Thông qua các phương tiện điện tử số liệu này sẽ được truyền đến cơ quan hải quan. Hệ thống xử lý dữ liệu của cơ quan hải quan tiếp nhận thông tin trên, kiểm tra, phản hồi và sẽ hướng dẫn người khai hải quan thực hiện theo đúng quy trình.

Vẫn theo ông Hùng, so với thủ tục hải quan thủ công, việc triển khai thủ tục hải quan điện tử sẽ mang lại nhiều lợi ích cho cả cơ quan hải quan và cộng đồng doanh nghiệp, như: giảm thiểu số lượng giấy tờ phải nộp hoặc xuất trình; thời gian thông quan hàng hóa trung bình được rút ngắn (đối với các lô hàng luồng xanh là 5 – 10 phút, luồng vàng từ 20 – 30 phút, luồng đỏ phụ thuộc vào thời gian kiểm tra hàng hóa), giảm chi phí không cần thiết cho việc đi lại; giảm tiếp xúc trực tiếp giữa công chức hải quan và người khai hải quan từ đó hạn chế sự gây phiền hà, sách nhiễu; giảm tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa theo chủ quan của công chức hải quan; lệ phí hải quan được thu, nộp định kỳ hàng tháng và những quy định về thủ tục hải quan được minh bạch hóa.

Tuy nhiên, để nhận được những lợi ích mà thủ tục hải quan điện tử đem lại đòi hỏi các doanh nghiệp phải nâng cao tính tuân thủ pháp luật, đề cao tính tự kê khai, tự chịu trách nhiệm về nộp thuế và các khoản thu khác đối với hàng hóa xuất nhập khẩu... vì hệ thống xử lý dữ liệu điện tử của cơ quan hải quan sẽ tự động từ chối tiếp nhận khai hải quan điện tử, nếu doanh nghiệp không chấp hành tốt các quy định của pháp luật.

Hệ thống cũng sẽ mở rộng thủ tục hải quan điện tử cho hàng gia công, nhập nguyên liệu để sản xuất hàng xuất khẩu, hàng hóa xuất nhập khẩu chuyển cửa khẩu. Đặc biệt với hàng xuất khẩu, thủ tục hải quan điện tử cũng thể hiện tính thuận lợi so với thủ tục hải quan truyền thống. Doanh nghiệp và cơ quan hải quan đều có thể kiểm soát toàn bộ quá trình luân chuyển của hồ sơ cũng như việc thực hiện thủ tục hải quan của nhân viên cấp dưới.

Thông tin khai hải quan cũng trở nên nhất quán, chuẩn hóa từ cả phía doanh nghiệp và hải quan, tạo thuận lợi cho công tác quản lý tại khâu thông quan và các khâu sau đó.