Hơn một thập kỷ trước, khi ngành công nghiệp bán dẫn còn là lĩnh vực ít được chú ý, Marvell Technology – một trong những tên tuổi lớn của Mỹ trong lĩnh vực thiết kế bán dẫn - đã sớm vào Việt Nam dưới sự dẫn dắt của một người Việt, mang trong mình niềm tin về một ngày Việt Nam sẽ phát triển thành công ngành công nghiệp này...
Năm 2013, TS. Lê Quang Đạm, CEO Marvell Technology Việt Nam, khi đó là Giám đốc Kỹ thuật của “đế chế” bán dẫn tại Thung lũng Silicon (Mỹ), đã “xung phong” trở về Việt Nam nhận nhiệm vụ xây dựng Văn phòng Marvell bắt đầu từ con số không.
TS. Lê Quang Đạm, CEO Marvell Technology Việt Nam
“Hơn 20 năm tại nước ngoài, tôi đương nhiên đã hòa nhập với cuộc sống bên đó, cùng với môi trường sống và nhiều cơ hội thăng tiến. Có thể với nhiều người, một cuộc sống ổn định như vậy thì khó có thể từ bỏ. Nhưng tôi thì khác. Trong suốt nhiều năm, tôi vẫn luôn mong muốn được quay về Việt Nam. Canada và Mỹ giống như một phần cuộc đời tôi, nhưng chỉ khi quay về Việt Nam tôi mới thấy mình được về nhà”
Sinh ra tại Huế, ngay từ nhỏ ông Đạm đã có niềm đam mê đặc biệt với bộ môn vật lý và toán, yếu tố quan trọng sau này đưa ông đến với ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn. Với thành tích học tập xuất sắc không chỉ với các môn học tự nhiên mà còn cả các môn học xã hội, mùa hè năm 1983, ông Đạm tốt nghiệp thủ khoa cấp ba trường Trung học Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh.
Tháng 9/1983, với niềm đam mê mãnh liệt với bộ môn vật lý, ông Đạm theo học ngành vật lý tại Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Là một trong số ít sinh viên xuất sắc, ông được trường giữ lại làm giảng viên ngay sau khi tốt nghiệp, đồng thời tiếp tục làm nghiên cứu sinh trong chương trình học Tiến sĩ.
Sự nghiệp của ông bước sang ngã rẽ mới vào năm 1991 khi ông nhận được học bổng thạc sĩ chuyên ngành vật lý tại Canada. Thời gian sau đó, ông tiếp tục học lên tiến sĩ, rồi “hậu” tiến sĩ ngành xử lý tín hiệu số, chuyên ngành liên quan mật thiết đến ngành công nghiệp bán dẫn.
VIỆT NAM CÓ ĐỦ NGƯỜI TÀI ĐỂ PHÁT TRIỂN BÁN DẪN
Cuối năm 1997, sau khi hoàn thành chương trình học hậu tiến sĩ, ông Đạm quyết định ở lại làm việc tại Canada thêm một thời gian để mở rộng kiến thức, tích lũy kinh nghiệm thực tiễn, với mong muốn trở về giảng dạy tại Việt Nam.
Giống như bao kỹ sư mới ra trường, ông Đạm bắt đầu sự nghiệp từ những vị trí cơ bản như thiết kế và kiểm tra hệ thống FPGA, thiết kế thuật toán, thiết kế phần mềm và phần cứng, kiểm tra vật lý PnR... Theo thời gian, ông đảm nhận các vai trò cấp cao, từ kiến trúc sư hệ thống, chuyên gia nghiên cứu cao cấp, đến giám đốc kỹ thuật... Mỗi vị trí đều mang lại cho ông những bài học quý giá, giúp ông tích lũy kiến thức lý thuyết, kinh nghiệm thực tiễn và quản lý kinh doanh.
Trong hơn 20 năm làm việc tại nước ngoài, các công ty mà ông Đạm từng gắn bó đều là những tập đoàn hàng đầu như: Miranda Technologies, Gennum, ATI Technologies, AMD, Broadcom, Marvell Technology.
Với những kinh nghiệm được tích lũy từ các vị trí trước đó, năm 2011, ông Lê Quang Đạm chính thức gia nhập Tập đoàn Marvell Technology, đảm nhiệm vai trò Giám đốc Kỹ thuật. Trong một cuộc họp, CEO Marvell đã từng đề cập đến ý tưởng mở rộng hoạt động tại khu vực Đông Nam Á. Khi ấy, Marvell đã là tập đoàn đa quốc gia với sự xuất hiện trên 20 nước thế giới.
Đến mùa hè năm 2013, CEO Marvell lúc đó mới thực sự cân nhắc việc mở rộng hoạt động sang Việt Nam, cùng với sự có mặt của những chi nhánh tại Singapore, Đài Loan, Nhật Bản. Ông Hồ Hồng Sơn, Phó Chủ tịch của Marvell lúc bấy giờ, hỏi ông Đạm: “Phát triển một nhóm kỹ sư bán dẫn tại Việt Nam, liệu có khả thi? Ai sẽ là người dẫn dắt?”.
“Khi đó tôi đã khẳng định rằng tôi tin chắc Việt Nam có đủ người tài để phát triển ngành bán dẫn và tôi tình nguyện dẫn dắt dự án”
“Quyết định của tôi đã khiến nhiều người bất ngờ và khó hiểu. Hơn 20 năm tại nước ngoài, tôi đương nhiên đã hòa nhập với cuộc sống bên đó, cùng với môi trường sống và nhiều cơ hội thăng tiến. Có thể với nhiều người, một cuộc sống ổn định như vậy thì khó có thể từ bỏ. Nhưng tôi thì khác. Trong suốt nhiều năm, tôi vẫn luôn mong muốn được quay về Việt Nam. Canada và Mỹ giống như một phần cuộc đời tôi, nhưng chỉ khi quay về Việt Nam tôi mới thấy mình được về nhà”, ông Đạm chia sẻ.
Qua nhiều cuộc thảo luận, CEO Tập đoàn Marvell Technology đồng ý cử ông trở về Việt Nam để thành lập Chi nhánh của Marvell. Cuối năm 2013, ông Đạm bỏ lại vị trí Giám đốc Kỹ thuật, một vị trí nhiều người mơ ước, để trở về Việt Nam, bắt đầu một hành trình mới không mấy dễ dàng.
“Những ngày đầu, tôi là người trực tiếp tuyển dụng những sinh viên và kỹ sư đầu tiên. Tôi vẫn nhớ sau khi Marvell Việt Nam chính thức có giấy phép đầu tư từ tháng 10/2013, chúng tôi lúc đó chỉ có 6 người, trong đó có 3 kỹ sư có kinh nghiệm, còn lại là 3 sinh viên mới ra trường.
Ban đầu, đội ngũ nhân lực còn ít, chúng tôi chỉ nhận những dự án vừa tầm. Dần dần, chúng tôi mang về những dự án khó hơn, khi năng lực bắt đầu được công nhận. Cùng với thời gian, tập đoàn mẹ bắt đầu chuyển giao rất nhiều những dự án quan trọng, những công nghệ tiên tiến nhất về Việt Nam”, ông Đạm cho hay.
Từ một nhóm kỹ sư chưa đến 10 người, quy mô Marvell Việt Nam từng bước tăng trưởng đều đặn qua mỗi năm, từ 30 người lên 60 người, rồi chạm mốc 470 kỹ sư như hiện nay, với các văn phòng hoạt động tại Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng. Trong chiến lược phát triển dài hạn của Marvell Việt Nam, thành phố Hà Nội luôn được xem như một điểm đến tiềm năng để mở rộng văn phòng và thu hút nhân tài cho công ty.
Năm 2018 là một cột mốc đáng nhớ đối với sự phát triển của Marvell Việt Nam. Đây là lần đầu tiên Tổng giám đốc Tập đoàn Marvell Technology thăm Chi nhánh Việt Nam. Nhìn vào tiềm năng phát triển của Marvell Việt Nam, từ năng lực của các kỹ sư đến tinh thần văn hóa doanh nghiệp, Marvell Việt Nam ngày càng nhận được nhiều sự tin tưởng và ủng hộ từ đội ngũ quản lý cấp cao của tập đoàn mẹ.
NGÀNH CÔNG NGHIỆP ẢNH HƯỞNG LỚN ĐẾN VIỆT NAM
Mỗi năm, Marvell Việt Nam dự tính tăng trưởng 15-20% nhân lực và đưa những dự án quan trọng về Việt Nam để kỹ sư có nhiều cơ hội học hỏi, phát triển trình độ chuyên môn. Một doanh nghiệp muốn phát triển bền vững phải có đội ngũ nhân sự tài năng, giỏi về chuyên môn, khát khao cống hiến, đóng góp cho xã hội.
Theo ông Đạm, chiến lược phát triển Marvell Việt Nam dựa theo ba yếu tố chính.
Thứ nhất, luôn đảm bảo mức lương, thưởng xứng đáng, hợp lý để các kỹ sư an tâm về mặt tài chính. Khi đó họ mới toàn tâm, toàn ý, hoàn thành tốt nhất công việc.
Người đàn ông quê Huế 22 năm sống ở nước ngoài nhưng giọng vẫn “đặc sệt Huế” nói rằng một ngày nào đó, khi không còn đảm nhận chức vụ Tổng Giám đốc Marvell Technology Việt Nam nữa, ông sẽ trở về với giấc mơ dang dở của mình, đó là giảng dạy.
“Giảng dạy là ước mơ của tôi. Sau khi nghỉ hưu tôi sẽ trở về các trường đại học để giảng dạy. Tôi muốn được truyền lại những gì mình biết, những gì mình đã học hỏi được cho thế hệ trẻ sau này”, vị Tổng Giám đốc Marvell Technology Việt Nam bộc bạch.
Thứ hai, dựa trên sự tin tưởng từ các chi nhánh khác của Tập đoàn Marvell, tạo ra cơ hội tốt nhất để đưa những dự án quan trọng, cùng với những công nghệ mới nhất về Việt Nam, để đội ngũ kỹ sư Việt Nam có cơ hội làm việc và học hỏi.
Thứ ba, văn hóa của Marvell Việt Nam được xây dựng giống như một gia đình, mỗi kỹ sư làm việc tại Marvell sẽ cảm thấy giống như ngôi nhà và mình là một thành viên trong gia đình Marvell, muốn được cống hiến để nhìn thấy thành công của bản thân, của công ty.
Xác định 60-70% nguồn nhân lực mới sẽ là những sinh viên mới tốt nghiệp từ các trường đại học, hiện nay Marvell Việt Nam đang tích cực hợp tác với các trường đại học, hỗ trợ các chương trình giảng dạy, tài trợ học bổng, tạo cơ hội thực tập cho sinh viên đưa các buổi hội thảo khoa học kỹ thuật để giúp sinh viên có định hướng tốt hơn về ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn...
Trong năm 2025, Marvell Việt Nam cam kết sẽ đẩy mạnh ký kết thỏa thuận hợp tác với các trường đại học, trung tâm nghiên cứu tại cả ba miền để góp phần thúc đẩy phát triển nhân lực bán dẫn cho Việt Nam.
“Mười năm trước, công nghiệp vi mạch bán dẫn còn là cụm từ chỉ được thiểu số biết đến, có khi nào ông nghĩ rằng ngành bán dẫn trong tương lai sẽ là cơ hội đối với Việt Nam?”...
Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 02-20245 phát hành ngày 13/1/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Ngành công nghiệp bán dẫn đã bước vào một kỷ nguyên mới được định nghĩa bởi trí tuệ nhân tạo, được thúc đẩy bởi nhu cầu không ngừng nghỉ từ các trung tâm dữ liệu, cũng như những tiến bộ nhanh chóng trong công nghệ bộ nhớ. Tuy nhiên, khi những căng thẳng địa chính trị, hạn chế xuất khẩu và thuế quan thương mại đang phủ bóng đen lên tương lai của ngành công nghiệp chip, những đột phá sáng tạo vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức.
Chuẩn hóa kỹ thuật phần mềm ký số, bảo đảm an toàn giao dịch điện tử
Bộ Khoa học và Công nghệ vừa ban hành Thông tư số 15/2025/TT-BKHCN quy định chuẩn hóa kỹ thuật phần mềm ký số, phần mềm kiểm tra chữ ký số,… tạo hành lang pháp lý, an toàn cho giao dịch điện tử, thúc đẩy phát triển kinh tế số…
Đẩy mạnh hợp tác với các đối tác công nghệ chiến lược
Để hiện thực hóa tầm nhìn quốc gia về phát triển công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI),… Việt Nam cần những nền tảng công nghệ đột phá và một hạ tầng số vững chắc…
Trung tâm dữ liệu thứ tư của FPT tại TP.HCM đi vào vận hành
Ngày 20/8, Tập đoàn FPT khánh thành và đưa vào vận hành trung tâm dữ liệu (data center) FPT Fornix HCM02 với sức chứa lên tới 3.600 racks, diện tích 10.000m² tại Khu Công nghệ cao TP.HCM…
Xây dựng nền tảng hậu cần và trung tâm dữ liệu mới Bưu điện Việt Nam
Ba công trình trọng điểm được khởi công, khánh thành trong dịp Quốc khánh 2/9 gồm nền tảng hậu cần Bưu điện, Trung tâm dữ liệu mới và Phòng Truyền thống Bưu điện Việt Nam là sự kết hợp giữa: hạ tầng- công nghệ- truyền thống văn hóa, đánh dấu bước tiến chiến lược của Vietnam Post trên hành trình chuyển đổi số toàn diện- kết nối hiện tại, kiến tạo tương lai...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: