Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo chuyển mình mạnh mẽ
Như Quỳnh
04/09/2025, 22:06
Từ khi khái niệm “startup” còn là điều mới mẻ, trong gần một thập kỷ qua, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc, mở rộng cả về chiều sâu lẫn chiều rộng. Quá trình chuyển đổi từ mô hình đổi mới sáng tạo khép kín trong khu vực công sang tiếp cận “mở” đang diễn ra mạnh mẽ. Điều này được thúc đẩy nhờ các chính sách và nghị định mới của Chính phủ, cùng với sự xuất hiện của nhiều mô hình hệ sinh thái đa dạng.
Ảnh minh hoạ
Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam đang trải qua giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, đặc biệt từ khi Chính phủ phê duyệt Đề án 844 vào năm 2016. Đề án này đã tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của các startup và thúc đẩy hình thành mạng lưới hỗ trợ trên toàn quốc. Trong giai đoạn 2017-2020, nhiều chính sách đột phá đã được triển khai, như Nghị quyết 19/NQ-CP và Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhằm cải thiện môi trường kinh doanh và khuyến khích đổi mới sáng tạo.
Năm 2020, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) ra đời, hỗ trợ hơn 1.000 startup và kết nối 1.500 doanh nghiệp. Đặc biệt, từ năm 2021, Việt Nam đã bắt đầu tiếp cận mô hình “mở”, với sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp lớn và đối tác quốc tế. Các sự kiện như TechFest và Startup Wheel đã trở thành những “trường học thực chiến” cho các startup.
Mới đây, Quốc hội đã thông qua Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, trong đó luật hóa cơ chế thử nghiệm có kiểm soát “sandbox”. Đây được coi là một bước ngoặt quan trọng, xuất phát từ tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, đánh dấu sự chuyển mình của Việt Nam, bước vào xây dựng một “hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mở” toàn diện. Trong đó, cơ chế sandbox không chỉ tạo điều kiện cho các startup thử nghiệm mà còn giúp cơ quan quản lý kiểm nghiệm các mô hình chính sách mới.
Theo ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, lần đầu tiên Việt Nam đưa khái niệm “đổi mới sáng tạo” vào Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, đặt ngang hàng với khoa học và công nghệ trong hệ thống pháp lý. “Đây là đột phá về pháp lý, khích lệ Việt Nam bước vào kỷ nguyên tăng trưởng dựa trên tri thức”.
Việt Nam hiện có hơn 1.400 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, với sự tham gia của nhiều tập đoàn lớn. Để xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp hoàn chỉnh, cần huy động nhiều nguồn lực và khuyến khích sự tham gia của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, từ đó tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo bền vững và hiệu quả.
Nội dung đầy đủ bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 35+36-2025 phát hành ngày 01/09/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Công nghệ chip quang tử và cơ hội để Việt Nam “nhảy vọt”
Ngành chip điện tử truyền thống đã hình thành chuỗi cung ứng vững chắc suốt nhiều thập kỷ, khiến việc tham gia trở nên khó khăn. Ngược lại, chip quang tử còn non trẻ, tiêu chuẩn và hệ sinh thái đang định hình, mở ra cơ hội để Việt Nam “nhảy vọt”, như cách điện thoại di động từng giúp nhiều quốc gia vượt qua hạn chế hạ tầng.
Tạp chí Kinh tế Việt Nam/ VnEconomy đã có cuộc trò chuyện với TS. Trần Anh Minh đang sinh sống và làm việc tại Hoa Kỳ. Ông theo học kỹ thuật điện tại Đại học Tokyo và hoàn thành Tiến sĩ tại Đại học UC Santa Barbara, California. Ông hiện là Phó Chủ tịch Nghiên cứu tại Nexus Photonics, một công ty tiên phong về chip quang tử của Hoa Kỳ. Tại đây, ông cùng cộng sự nghiên cứu, sản xuất chip quang hoạt động được trong dải quang phổ siêu rộng. Ông cũng chỉ đạo nghiên cứu chính trong nhiều dự án do Cơ quan Hàng không vũ trụ (NASA) hay Bộ Quốc phòng Mỹ tài trợ.
Cấp xã thiếu nhân lực công nghệ thông tin cho chuyển đổi số
Qua triển khai làm việc với các địa phương, đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết tại cấp xã, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, vẫn thiếu nhân lực có trình độ về công nghệ thông tin và chuyển đổi số hoặc cán bộ phụ trách công nghệ thông tin được bố trí không đúng chuyên môn, dẫn đến hạn chế trong việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ điện tử...
Cạnh tranh khốc liệt, Ninja Van dừng dịch vụ giao nhận nhanh tại Việt Nam
Tối 3/9, nhiều người bất ngờ nhận được email thông báo từ đơn vị vận chuyển Ninja Van với nội dung chuẩn bị rời khỏi thị trường, kế hoạch tái cấu trúc tổng thể của tập đoàn do cạnh tranh khốc liệt…
Giải pháp để doanh nghiệp Việt tiếp cận công nghệ, giảm dần phụ thuộc vào FDI
Doanh nghiệp nhỏ và vừa là thành phần động lực quan trọng của nền kinh tế, nhưng lại thường đối mặt với những thách thức lớn về nguồn lực tài chính, công nghệ và nhân lực chất lượng cao. Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy đã có cuộc trò chuyện với ông Nguyễn Đắc Bình Minh, Phó Viện trưởng Viện Ứng dụng công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, về những giải pháp giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam tiếp cận công nghệ, phát huy đổi mới sáng tạo, R&D để tham gia chuỗi cung ứng, tiến đến làm chủ công nghệ, đặc biệt trong bối cảnh Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo sắp có hiệu lực chính thức vào ngày 1/10/2025 với nhiều thay đổi mang tính đột phá.
Thách thức và cơ hội khi bán lẻ omnichannel triển khai với AI Marketing & Sales
The WISE Talk số 15 với chủ đề “Thách thức và cơ hội khi bán lẻ omnichannel triển khai với AI Marketing & Sales” được phát sóng trên trang chủ VnEconomy vào 14:00, thứ Năm, ngày 4/9/2025!
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: