Ngày 3/10/2024, tại Hà Nội, Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp phối hợp với Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường; Văn phòng điều phối Nông thôn mới Trung ương; Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tổ chức Lễ khai mạc Hội chợ Làng nghề lần thứ 20 năm 2024.

LÀNG NGHỀ VẪN NHIỀU THÁCH THỨC, THIẾU BỀN VỮNG

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp nhận định: Trong những năm qua, làng nghề, ngành nghề nông thôn Việt Nam có vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn góp phần nâng cao đời sống, xóa đói giảm nghèo cho một số bộ phận gia đình ở nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới.

Theo thống kê của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, cả nước hiện có khoảng hơn 5.400 làng nghề, số lượng làng nghề ở miền Bắc chiếm gần 40%, tập trung nhiều nhất ở vùng đồng bằng sông Hồng với khoảng 1.500 làng, trong đó khoảng 300 làng đã được công nhận là làng nghề truyền thống.

“Trải qua lịch sử hình thành hàng trăm năm, đây là nơi sản sinh và lưu giữ nghề truyền thống với những sản phẩm thủ công mỹ nghệ hội tụ tinh hoa văn hóa dân tộc.Việc phát triển các ngành nghề ở nông thôn một cách bền vững sẽ tạo điều kiện chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp, cơ cấu lao động nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, ông Tiến nhấn mạnh.

Tuy nhiên, ông Tiến cho rằng thực trạng sản xuất kinh doanh tại các làng nghề, làng nghề thủ công mỹ nghệ còn gặp nhiều thách thức, thiếu bền vững. Các làng nghề thiếu thốn về vốn và mặt bằng sản xuất, nạn ô nhiễm môi trường từ các làng nghề ngày càng trầm trọng, quy mô sản xuất nhỏ lẻ, manh mún.

Hơn nữa, việc ứng dụng công nghệ số trong quá trình sản xuất, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm làng nghề còn chậm, chưa theo kịp xu thế tiêu dùng trong giai đoạn hiện nay.

Sản phẩm làng nghề chậm được đổi mới về kiểu dáng, mẫu mã, sức cạnh tranh với sản phẩm cùng loại của các nước còn yếu, thị trường tiêu thụ có nguy cơ bị thu hẹp, thiếu bền vững và tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Các làng nghề chưa được đánh giá đúng về tiềm năng để phát triển du lịch, hoạt động du lịch mới chỉ chú trọng vào việc đưa khách đến tìm hiểu, tham quan nghề mà chưa giới thiệu được những giá trị văn hóa khác của làng nghề truyền thống; chưa có nhiều những sản phẩm du lịch giữ chân du khách, doanh thu từ hoạt động du lịch không cao.

HỘI TỤ HÀNG NGHÌN SẢN PHẨM ĐẶC SẮC

Theo Ban tổ chức, Hội chợ Làng nghề năm 2024 có sự tham gia của gần 100 đơn vị, doanh nghiệp cả nước. Trong đó có 31 tỉnh, thành phố trong cả nước tham gia trưng bày, giới thiệu sản phẩm gồm: thành phố Hà Nội với gần 1000m2 diện tích trưng bày.

Ngoài ra, Hội chợ nhận được sự tham gia của các tỉnh, thành phố: Bắc Giang, Thanh Hóa, Bà Rịa - Vũng Tàu, Phú Thọ, Đồng Nai, Đắk Nông, Tây Ninh, Tiền Giang, Nghệ An, Yên Bái, Bắc Ninh, Hà Nam, Quảng Ninh, Hải Dương, Lào Cai, Đắk Lắk, Thái Nguyên, Kiên Giang, Bến Tre, Lạng Sơn, Đồng Tháp, Khánh Hòa, Bình Thuận, Hòa Bình, Sơn La, Quảng Nam, Cao Bằng, Hải Phòng, Quảng Ninh, Quảng Ngãi.

Hội chợ năm nay trưng bày, giới thiệu nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ đặc trưng của các làng nghề, phố nghề truyền thống trong cả nước, điển hình: Gốm sứ Bát Tràng; tơ tằm Mỹ Đức, thêu ren Thường Tín, đồ gỗ Canh Nậu, tò he Xuân La, mây tre đan Phú Vinh, nón lá làng Chuông, sơn mài Hạ Thái, khảm trai Chuôn Ngọ; chiếu cói Nga Sơn, Hương Quốc Tuấn, Gốm Chu Đậu, Gỗ Đông Giao, bạc Châu Khê, gốm Phù Lãng, giầy da Hoàng Diệu, tranh ghép gỗ, thổ cẩm Mai Châu, sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ tre, nứa Đỗ Xuyên, gỗ lũa mỹ nghệ, trầm hương Quảng Nam, mỹ nghệ từ vỏ quế, mỹ nghệ từ sò ốc Bà Rịa Vũng Tàu, chạm khắc gỗ Lương Hòa Lạc, dệt chiếu Long Định, sản phẩm làng nghề bàng buông Tân Hòa Thành...

Ngoài ra, Hội chợ còn trưng bày nhiều sản phẩm nông nghiệp đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên, sản phẩm được bảo hộ chỉ dẫn địa lý, sản phẩm hữu cơ, sản phẩm tiêu biểu, sản phẩm chủ lực và các sản phẩm tiềm năng của các địa phương trong cả nước, điển hình như: Gạo sén cù Lào Cai, cà phê Đắk Lắk, chè Thái Nguyên, trà hoa vàng Quy Hoa, bánh đa nem làng Chều, mỳ chũ Bắc Giang, bánh phồng Cái Bè, bánh đa Lộ Cương, rượu Phú Lộc, nem chua Thanh Hóa, giò me Nghệ An, yến sào Khánh Hòa, thạch đen Cao Bằng, nước mắm, hải sản Phan Thiết, nước mắm Phú Quốc, mắm tôm, mắm tép Ba Làng, thanh long Bình Thuận, sầu riêng Đắk Nông, rau củ quả Mộc Châu….

Đặc biệt Hội chợ Làng nghề năm nay có khu thao diễn nghề thủ công mỹ nghệ tiêu biểu, gồm 8 gian hàng đặc biệt bằng chất liệu tre với diện tích khoảng 80m2  được bố trí ở khu vực hai bên sảnh khai mạc. Tại đây, 8 nghệ nhân, thợ giỏi tiêu biểu đại diện cho 8 nhóm ngành hàng thủ công mỹ nghệ tham gia thao diễn nghề trực tiếp tại Hội chợ: Dệt thổ cẩm Lùng Tám, gốm sứ Giang Cao, thêu tay Thường Tín, chế tác gỗ Thiết Úng, nặn tò he Xuân La, nón làng Chuông, cốm Mễ Trì, mây tre đan Phú Vinh.

Trong khuôn khổ hội chợ làng nghề năm 2024, Diễn đàn “Thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm làng nghề truyền thống và sản phẩm OCOP qua các sàn thương mại điện tử” sẽ được diễn ra vào ngày 4/10/2024.

Nhằm đa dạng hoá các hình thức xúc tiến thương mại, mở ra thị trường mới, gia tăng cơ hội tiếp cận khách hàng và mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội cho các địa phương, điểm nhấn tại Hội chợ là hoạt động livestream bán sản phẩm Làng nghề và các nông đặc sản, sản phẩm OCOP trên nền tảng TikTok...

Ngoài ra, Ban tổ chức còn đưa các đoàn nghệ nhân, thợ thủ công, cán bộ nông nghiệp các địa phương đến tham quan và học tập tại Hội chợ. Thông qua các hoạt động tiếp cận với các doanh nghiệp, thợ thủ công, cán bộ nông nghiệp tại các địa phương, tìm hiểu thông tin về ngành nông nghiệp, liên kết chuỗi giá trị, nhu cầu của thị trường, các xu hướng mới trong sản xuất nông nghiêp bền vững.