Hội chợ thương mại: Trụ cột chiến lược mới trong xúc tiến và hội nhập

Trong những năm gần đây, thành công của công tác xúc tiến thương mại, mà đỉnh cao là Hội chợ Mùa Thu chính là minh chứng rõ ràng cho sự chuyển đổi mạnh mẽ cả về quy mô và phương thức thực hiện. Sự kiện này đã thực sự trở thành một "bước ngoặt trong nhận thức, trong tổ chức và ý nghĩa của hội chợ", không chỉ là nơi giao dịch, quảng bá hàng hóa, mà còn là nơi tìm kiếm đối tác, định hình chuỗi cung ứng, thưởng thức văn hóa và tạo thành một lễ hội lớn của người tiêu dùng.

KẾT QUẢ ĐỘT PHÁ VÀ NHỮNG "CÁI ĐƯỢC" ẤN TƯỢNG

Thành công của Hội chợ Mùa Thu được ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) tổng kết tại tọa đàm “Nâng tầm hội chợ thương mại trở thành kênh xúc tiến thương mại, kinh tế đầu tư quốc gia” ngày 26/11/2025 bằng những con số và điểm nhấn vượt trội.

Cụ thể, hội chợ đạt tới 3.000 gian hàng tiêu chuẩn, với sự tham gia của hơn 2.500 doanh nghiệp trong và ngoài nước, là sự kiện xúc tiến thương mại có quy mô lớn nhất từ trước đến nay. Doanh thu bán hàng trực tiếp (B2C) tại hội chợ đã tăng 40-50% so với các hoạt động truyền thống.

Đặc biệt, tổng giá trị giao dịch, hợp đồng và biên bản ghi nhớ (B2B) đạt gần 5.000 tỷ đồng, một con số thể hiện hiệu quả kết nối thương mại thực chất và khả năng xúc tiến đầu tư. Mỗi ngày, Hội chợ thu hút trung bình 100.000 lượt khách tham quan, cao nhất trong các sự kiện xúc tiến thương mại trong nước.

Hội chợ đã thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư và quảng bá văn hóa, du lịch, đất nước, con người Việt Nam. Sự kiện không chỉ giới thiệu sản phẩm mà còn là nơi quảng bá môi trường đầu tư ổn định, hấp dẫn của Việt Nam, thể hiện hình ảnh một đất nước năng động, sáng tạo và có khát vọng vươn lên.

Sự kiện đã kết nối 34 tỉnh, thành phố, trưng bày các đặc sản, sản phẩm thế mạnh, chỉ dẫn địa lý và nét văn hóa đặc trưng của từng vùng miền.

Về đối ngoại, hội chợ thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp đến từ 16 quốc gia và vùng lãnh thổ với khoảng 100 gian hàng tiêu chuẩn, cho thấy sức lan tỏa và uy tín của hàng Việt Nam ngày càng được khẳng định. Thậm chí, Thương vụ Việt Nam tại Australia đã tổ chức đoàn doanh nghiệp nước ngoài sang tham dự, với khu trưng bày được vinh danh trong top 30 khu trưng bày tiêu biểu.

Với cách tổ chức phân khu, phân ngành cụ thể, hội chợ đã giúp các nhà mua hàng, nhà đầu tư quốc tế tìm thấy cơ hội cho riêng mình ở mỗi công đoạn, mỗi khâu trong chuỗi giá trị sản phẩm. Điều này giúp nâng tầm sự kiện từ quảng bá sản phẩm đơn lẻ sang giới thiệu cả một chuỗi giá trị ngành hàng.

Ông Phú khẳng định: “Những thành công này đã định hướng một tư duy mới: chuyển từ xúc tiến thương mại đơn thuần sang xúc tiến thương mại tổng hợp, kết hợp giữa thương mại, đầu tư, đổi mới công nghệ với các hoạt động văn hóa, du lịch”.

VIỆT NAM SẼ DẦN TRỞ THÀNH “HUB” CỦA NGÀNH CÔNG NGHIỆP HỘI CHỢ

Để duy trì và phát triển đà thành công, biến hội chợ thương mại trở thành kênh xúc tiến thương mại và đầu tư mang tầm quốc gia một cách hệ thống, chuyên nghiệp và bền vững, các chuyên gia và cơ quan quản lý nhà nước đã đề xuất một chuỗi giải pháp trọng tâm, toàn diện từ cấp vĩ mô đến vi mô.

Thứ nhất: Cần thay đổi tư duy và nâng cao vai trò của hệ thống chính trị. TS. Nguyễn Minh Phong nhấn mạnh kinh nghiệm quan trọng đầu tiên là phải nhìn nhận lại vai trò, ý nghĩa của hội chợ, thấy rằng hội chợ không còn là sự kiện thương mại thuần túy, mà phải là sự kiện xúc tiến tổng hợp, là cấu thành của công nghiệp văn hóa, kinh tế Việt Nam.

Điều này đòi hỏi sự chỉ đạo quyết liệt và đồng bộ từ Chính phủ. Công tác chuẩn bị phải theo kế hoạch, chương trình được cấp cao nhất của Chính phủ thông qua và phân công trách nhiệm rõ ràng với "5 rõ": rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả. Hoạt động xúc tiến thương mại phải được coi là nhiệm vụ kinh tế chính trị của toàn hệ thống, huy động sự vào cuộc từ cấp Chính phủ, Bộ, ngành đến các địa phương, và cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Thứ hai: Chuyên nghiệp hóa công tác tổ chức thông qua huy động tổ chức, chuẩn bị ở tầm chuyên nghiệp, hiện đại và cực kỳ chu toàn, tạo ra một sân khấu tổng hợp, "đến một chỗ nhưng thỏa mãn được nhiều mục tiêu".

Thứ ba: Chính sách là yếu tố cực kỳ quan trọng để tạo động lực cho doanh nghiệp tham gia và đầu tư. Cần có kinh phí tốt, nguồn kinh phí phải trở thành Quỹ Xúc tiến Quốc gia lớn, đa dạng hóa nguồn quỹ từ ngân sách, đóng góp của các tập đoàn lớn, thậm chí là nguồn thu từ chính các hội chợ.

Nhà nước cần bổ sung các chính sách ưu đãi kèm theo như giảm thuế đối với hoạt động kinh doanh tại hội chợ ở mức thấp nhất, và giảm giá, thậm chí miễn chi phí gian hàng để khuyến khích doanh nghiệp tham gia.

Thứ tư: Xây dựng hệ thống Big Data và tăng cường kết nối hậu hội chợ. Cần đẩy mạnh xây dựng hệ thống thông tin Big Data xung quanh hội chợ để ngày càng hấp dẫn hơn, đồng thời tăng cường sự kết nối hậu hội chợ (online và sau sự kiện) để duy trì mối quan hệ và thương lượng kinh doanh, biến kinh tế hội chợ trở thành hoạt động cực kỳ hiệu quả, đa dạng mục tiêu.

Thứ năm: Đẩy mạnh quảng cáo một cách có hệ thống, lớp lang và hiệu quả, đặc biệt là quảng cáo ra nước ngoài bằng tiếng Anh, bằng các hệ thống đa phương tiện nổi tiếng để tạo sự lan tỏa quốc tế.

Về định hướng phát triển mô hình, ông Vũ Bá Phú cho biết Bộ Công Thương đã lập đề án cho chuỗi sự kiện, chuỗi hội chợ tổng hợp trong vòng 5 năm tới. Trước mắt, năm 2026 sẽ tổ chức 3 hội chợ: Mùa Xuân, Mùa Hạ, và Mùa Thu, trong đó sẽ thiết kế các triển lãm chuyên ngành liên quan đến chuỗi giá trị trong khuôn khổ hội chợ, thay vì là hội chợ thuần túy. Với hướng này, Việt Nam sẽ dần nổi lên như một trung tâm (hub) cho ngành công nghiệp hội chợ và dịch vụ xúc tiến thương mại, đầu tư trong khu vực.

Và trên hết, yếu tố con người vẫn là quan trọng nhất. Cần ưu tiên đào tạo nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp hội chợ, ngành công nghiệp sự kiện của Việt Nam để ngang tầm với thế giới, khu vực, biến ngành dịch vụ này thành một ngành công nghiệp dịch vụ có thu nhập cao và uy tín.

Về phía doanh nghiệp, ông Phú khuyến nghị cần chủ động hơn, đảm bảo chất lượng ổn định và nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường, có chiến lược dài hạn cho tiếp cận thị trường quốc tế.