Vòng đàm phán sáu bên về vấn đề hạt nhân của Triều Tiên được nối lại vào 8/2, tại Bắc Kinh, đã giúp làm hồi sinh hoạt động của khu công nghiệp Gaeseong.

Khu công nghiệp này có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với kinh tế Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên, biểu tượng của hợp tác kinh tế hai miền, vốn đứng trước nguy cơ phải đóng cửa do Bắc Triều Tiên thử hạt nhân cuối năm ngoái.

Khu công nghiệp Gaeseong được Chính phủ Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên thành lập như một biểu tượng của hợp tác kinh tế liên Triều, đã đi vào hoạt động trong hai năm qua. Phía Hàn Quốc đã có 40 doanh nghiệp đang đầu tư vào đây.

Tuy nhiên, khi Liên Hợp Quốc thông qua Nghị quyết trừng phạt Bắc Triều Tiên cuối năm 2006, khu công nghiệp này đứng trước nguy cơ đình trệ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế Hàn Quốc, Bắc Triều Tiên.

Qua cơn “bĩ cực”

Theo mạng KBS của Hàn Quốc, với việc Bắc Triều Tiên chấp nhận ngồi vào đàm phán sáu bên về vấn đề hạt nhân ngày 8/2 tới và Mỹ có khả năng bỏ một phần phong toả tài sản của Bắc Triều Tiên... hoạt động sản xuất của Khu công nghiệp Gaeseong đang tấp nập trở lại.

Tất cả các doanh nghiệp tại đây đều đang hoạt động hết công suất. Việc tiếp tục đưa các doanh nghiệp vào hoạt động tại Khu công nghiệp Gaeseong vốn đã bị tạm ngưng sau khi Bình Nhưỡng thử hạt nhân hồi cuối năm 2006 cũng đã được nối lại, và bắt đầu từ tháng 3 tới việc cung cấp điện cho Bắc Triều Tiên cũng sẽ chính thức bắt đầu.

Vào thời điểm cuối năm ngoái mới có 15 doanh nghiệp tham gia hoạt động tại đây, nhưng hiện con số này đã tăng lên là 21 doanh nghiệp. Trong năm ngoái, dù gặp phải một số khó khăn như vấn đề thử tên lửa, hạt nhân nhưng vẫn có 15 doanh nghiệp thuộc khu vực thí điểm đã đi vào hoạt động, và tuyển dụng hơn 10 nghìn người lao động Bắc Triều Tiên.

Quy mô của Khu công nghiệp này  rất lớn, nhất là  khi so số công nhân của Khu công nghiệp với số dân thành phố Gaeseong chỉ từ khoảng 120 đến 150 nghìn người.

Cũng theo KBS, 2 năm sau ngày bắt đầu sản xuất sản phẩm đầu tiên, Khu công nghiệp Gaeseong với sự tham gia của 21 doanh nghiệp đã có sản lượng hàng hóa tích lũy vượt quá 100 triệu USD. Riêng tháng 12/2006, sản lượng hàng hóa đạt giá trị 10 triệu USD, tăng gấp hơn 3 lần so với năm 2005, và trong vòng 1 năm số người lao động Bắc Triều Tiên được tuyển dụng cũng đã tăng gấp hơn 2 lần.

Tìm sự bảo đảm cho tương lai

Các chuyên gia kinh tế của Hàn Quốc cho rằng, việc Khu công nghiệp Gaeseong trụ vững thời gian qua có công rất lớn từ sự kiên định của các doanh nghiệp Hàn Quốc.

Bất chấp hàng loạt khó khăn như các đối tác nước ngoài lần lượt hủy bỏ đơn đặt hàng, thời gian cho phép các doanh nghiệp mới vào hoạt động tại Khu công nghiệp cũng nhiều lần bị Chính phủ hoãn lại, nhưng các doanh nghiệp Hàn Quốc tại Khu công nghiệp vẫn cố gắng duy trì sản xuất.

Một lý do quan trọng khiến nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ Hàn Quốc muốn đầu tư vào Gaeseong là vì họ đang mất dần sức cạnh tranh do giá nhân công cao tại Hàn Quốc.

Trong khi đó, tại khu công nghiệp này, doanh nghiệp Hàn Quốc đã tận dụng được ưu thế nhân công giá rẻ của Bắc Triều Tiên. Một thuận lợi đáng kể nữa là những người lao động Bắc Triều Tiên nói cùng 1 thứ tiếng với các ông chủ Hàn Quốc.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế Hàn Quốc cho rằng, việc đầu tư vào Khu công nghiệp này của các doanh nghiệp Hàn Quốc vẫn luôn tiềm ẩn những rủi ro. Tình trạng chia cắt trên bán đảo Triều Tiên và nhất là vấn đề hạt nhân của Bắc Triều Tiên đang diễn biến phức tạp, bất cứ lúc nào cũng có thể đẩy Khu công nghiệp Gaeseong vào tình trạng nguy hiểm.

Chính vì thế, Chính phủ Hàn Quốc đã đưa ra biện pháp an toàn mới cho Khu công nghiệp Gaeseong. Trưởng ban hỗ trợ dự án Khu công nghiệp Gaeseong, Goh Kyung-bin cho biết, các giải pháp chính bao gồm, thứ nhất hai bên đã ký 13 bản thỏa thuận song phương như bản thỏa thuận bảo đảm đầu tư liên quan đến việc xây dựng Khu công nghiệp Gaeseong, thỏa thuận liên quan đến vấn đề an toàn tính mạng khi ra vào Khu công nghiệp này ...

Các thỏa thuận này đã được Quốc hội Hàn Quốc và Hội đồng nhân dân Tối cao của Bắc Triều Tiên đồng ý phê chuẩn, nên có hiệu lực giống như luật pháp trong nước.

Biện pháp an toàn thứ hai là các nhân viên người Hàn Quốc được ở lại Gaeseong liên tục. Và phía Hàn Quốc sẽ chịu trách nhiệm phát triển và quản lí toàn bộ Khu công nghiệp Gaeseong.

Thứ ba là Quỹ hợp tác hai miền Nam Bắc sẽ thực hiện chế độ bồi thường tổn thất cho lĩnh vực đầu tư. Đây là chế độ bồi thường đến 90% số tiền đầu tư cho các lĩnh vực đầu tư vào Khu công nghiệp Gaeseong khi phát sinh tổn thất do các vấn đề ngoài kinh doanh.

Dù đã phục hồi sản xuất mạnh mẽ, song các doanh nghiệp tại Khu công nghiệp Gaeseong vẫn đang gặp nhiều khó khăn. Rất khó để hình thành một bộ khung về tổ chức ở Khu công nghiệp này. Khu công nghiệp Gaeseong cũng đang thiếu các cơ sở hạ tầng cơ bản như điện, nước...

Để giảm bớt sự bất ổn do các yếu tố ngoài kinh tế, Chính phủ Hàn Quốc  đang tiếp tục bàn bạc với Bắc Triều Tiên để đưa ra nhiều biện pháp đa dạng hỗ trợ các nhà đầu tư. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn băn khoăn: liệu những nỗ lực này có giúp ích cho Khu công nghiệp Gaeseong vượt ra khỏi khó khăn trong tương lai?