TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Không chỉ nghe âm thanh, mà là một góc hoài niệm!
Cassette là một thiết bị dùng để lưu trữ dữ liệu âm thanh trên 2 mặt. Cuộn băng từ trường này rộng 3,81 mm, còn độ dài của cuộn băng tùy thuộc vào thời gian có thể chạy của cả băng, như có nhiều chuẩn thông dụng C60 (30 phút âm thanh mỗi mặt), C90 (45 phút mỗi mặt)… So với một chiếc đĩa than bị khống chế nhiều về thời gian thì việc nghe được 90 phút âm nhạc từ cassette là một khác biệt lớn. Chưa kể cassette tiện lợi, nhỏ gọn và giá thành rẻ hơn. Từ năm 1965, những băng nhạc cassette thông dụng bắt đầu được bán ra thị trường, lúc đầu chỉ có thể phát bằng chất lượng âm thanh mono nhưng từ năm 1966 đã có băng cassette stereo. Cho đến năm 1988, riêng hãng Philips, đã bán được khoảng 3 tỷ cuộn băng cassette chưa kể những hãng sản xuất nổi tiếng khác như TDK, Maxell, hay Nakamichi… Dale Wiggins, trưởng bộ phận nghiên cứu của hãng Philips tại Mỹ cho rằng cassette ra đời là nhu cầu thiết yếu để đơn giản hóa việc nghe nhạc, đặc biệt là từ băng cối, một công nghệ khá cồng kềnh. Với cassette, bạn chỉ cần đưa nó vào hộc băng và nhấn play, tất cả còn sẽ là tự động.
Cũng như đĩa than, băng cối, phong trào sử dụng băng từ và máy cassette bắt đầu hồi sinh trong những năm gần đây ở Việt Nam. Anh Văn Thanh Hùng (Q.Gò Vấp, TPHCM), người có nhiều năm kinh nghiệm lắp ráp, mua bán các thiết bị âm thanh “xưa cũ” khẳng định, nguồn gốc phong trào này bắt đầu từ những tay đầu nậu buôn đồ cũ ở Campuchia về. Trước đó, phong trào sưu tầm, thưởng thức đĩa than, đĩa cối đã lên cao. Nhiều người đi buôn hàng container về, máy cassette chỉ như món hàng bán kèm giá rẻ. Đến khi một số người nghe lại, cảm thấy hay rồi truyền tai nhau. Những lời đồn thổi cũng tăng dần, giá trị sưu tầm và giá cả cũng nâng lên. Thú chơi cassette dần nở rộ. Ban đầu, người ta tìm các dòng máy tự hành (máy xách tay, có sẵn đầu phát, loa, âm ly bên trong), sau đó tìm thêm đầu câm (cassette deck – thiết bị đầu phát). Theo những người chơi, với cassette tự hành, khâu âm thanh không được chú trọng nhiều bằng yếu tố hoài niệm. Nhưng với những người có nhu cầu thưởng thức âm nhạc, ngoài âm ly và loa, đầu câm trở thành đề tài trao đổi sôi động nhất. Dạo qua các trang mạng về âm thanh cổ, hầu hết mỗi trang đều có hẳn một diễn đàn chuyên dành cho mục mua bán hoặc trao đổi thông tin. Khi phong trào sử dụng máy cassette rầm rộ, không ít các cuộc tranh luận đã diễn ra nhằm so sánh cả gu âm nhạc giữa băng cassette với băng cối.
Đánh giá về thú chơi hiện tại, anh Văn Thanh Hùng cho rằng dân chơi cassette bây giờ chơi theo kiểu hoài cổ chứ không hẳn là một thú sưu tầm. Nhiều khách hàng đến cửa hàng của anh không chỉ mua bán, giao lưu các mẫu máy mà còn trao đổi về kinh nghiệm chơi, những mẫu đầu hay băng hiếm. Tuy nhiên, vẫn có một số khách hàng muốn mua một chiếc máy cassette chỉ để trưng bày tại phòng khách, như một vật dụng để gợi nhớ kỷ niệm thay vì sử dụng. Nếu là đồ “second hand”, những mẫu máy tự hành thường thuộc loại một loa (âm thanh đơn kênh, nghe nhạc mono) hoặc 2 loa (âm thanh đa kênh, nghe nhạc stereo) có giá bán từ 400.000 đồng trở lên. Trong khi đó, mẫu đầu câm phải cần đến hệ thống loa (và ampli) mới có thể phát nhạc, giá từ 1,5 triệu đồng trở lên. Còn nếu bạn muốn mua hàng mới, có thể tìm thấy ở các siêu thị điện máy, tầm giá 1- 3 triệu đồng/máy.
Các “tay chơi” trong lĩnh vực này cho rằng, đầu phát hàng cũ về tới Việt Nam thường là thượng vàng hạ cám. Do đó, ngoài chức năng, thương hiệu uy tín (Nakamichi, Teac, Sony, Pioneer…), khi mua, bạn cần kiểm tra thông tin về đặc tính, tình trạng của máy. Quan trọng hơn là phải thử máy, coi máy trước khi mua, không nên mua “mù” qua mạng. Chủ cửa hàng điện tử T.B trên đường Nguyễn Kim (quận 10, TP.HCM) cho biết: “Vì là máy đã qua sử dụng, nên bạn cần kiểm tra kỹ các chi tiết trước khi mua. Khi mua phải nhìn bên trong máy và hộc băng, nếu thấy sạch sẽ, ít bụi là được. Kế đó, bạn cần kiểm tra các nút bấm điện tử xem độ nhạy của nút. Đối với các nút cơ (dùng tay ấn) thì khi ấn xuống phải nhẹ, không kẹt phím. Với hệ thống truyền động như mở nắp hộc băng, di chuyển đầu từ phải còn hoạt động tốt, không khô dầu. Các đầu cắm ngõ ra không rè hay nhiễu, mất tín hiệu… Khi kiểm tra, bạn nên chơi thử vài băng để nghe âm thanh có bị “nhão”, nhiễu tiếng hay không. Máy chạy êm, không “lọc cọc”, không rối băng là đạt yêu cầu…” Hiện trên thị trường có các loại máy cassette 1 - 3 đầu từ. Nếu muốn tự thu, tự nghe thì bạn nên dùng loại 3 đầu từ vì tính tiện lợi trong việc kiểm tra cũng như đảm bảo chất lượng thu - phát. Bộ động cơ tuy không quyết định chất lượng âm thanh nhưng lại cực kỳ quan trọng vì nó liên quan đến việc vận hành băng, máy. Trước đây có loại cơ học tự nhiên, sau này có bộ cơ điện tử. Bạn nên chọn loại có motor cuốn băng riêng để vận hành dàn cơ hơn là chọn loại cơ khí thuần túy. Theo dõi các diễn đàn âm thanh mới biết rằng, việc đến các cửa hàng thu sang băng đĩa là một phong trào có từ mấy chục năm trước và cho đến nay vẫn còn. Người không chuyên thì tìm đến các cửa hàng nhận sang từ đĩa CD ra băng cassette, còn người chuyên hoặc muốn tự thu thì xem việc thu băng là thú chơi thú vị mà khi đã chơi rồi thì nghiện.
| Theo báo cáo từ tạp chí Time, thú chơi cassette dường như đang trở lại trong một bộ phận giới yêu âm thanh. Đã có khoảng 200.000 album định dạng cassette đã được bán ra tại Mỹ trong năm 2016. Rất nhiều tín đồ âm nhạc trên khắp thế giới vẫn không ngừng sưu tầm và yêu thích định dạng âm thanh này. |
| Ngoài việc tạo ra một định dạng âm thanh mới, sự xuất hiện của băng cát-xét đã tạo ra một văn hóa chia sẻ và thưởng thức của các tín đồ âm nhạc thông qua thứ được gọi là mixtape. Về cơ bản, mixtape là một băng nhạc do người dùng tạo ra, nó giống như là một băng tuyển tập các bài hát yêu thích của cá nhân. Sự dễ dàng trong cách sử dụng và ghi âm cũng là lý do khiến cho băng cassette trở thành phương tiện lưu trữ và chia sẻ âm nhạc tuyệt vời. |
Duyệt Thành
