Không thể nhà nhà làm điều tra, người người làm điều tra, động chạm rất lớn đến quyền con người, quyền công dân, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga góp ý sửa Luật Quản lý thuế.

Chiều 20/9, buổi họp cuối cùng của phiên họp thứ 27, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về dự án luật này.

Mặc dù nghiêng về ý kiến không nhất thiết bổ sung chức năng điều tra cho cơ quan thuế, song Chính phủ vẫn bày tỏ: "trường hợp Quốc hội quyết định bổ sung chức năng điều tra cho cơ quan thuế, Chính phủ sẽ bổ sung 1 chương riêng để quy định nội dung này. Mặt khác, để chuẩn bị lực lượng và các điều kiện cần thiết cho công tác điều tra thuế, trình Quốc hội cho phép thực hiện từ ngày 1/1 /2022".

Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách (cơ quan thẩm tra dự án luật) Nguyễn Đức Hải cho biết, do Chính phủ đang trình theo phương án chưa đưa chức năng điều tra thuế cho cơ quan quản lý thuế trong dự thảo luật nên đa số ý kiến trong Thường trực ủy ban đề nghị không tiến hành thẩm tra nội dung này.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, để tăng cường thâm quyền cho cơ quan thuế thực thi công tác quản lý thuế có hiệu quả, mặt khác để giảm áp lực hình sự hoá các hoạt động kinh tế, theo kinh nghiệm quốc tế và đảm bảo tương đồng với cơ quan hải quan, đề nghị ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Chính phủ nghiên cứu, bổ sung 1 chương riêng quy định về nội dung này để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp tháng 10/2018.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga nói, vào 2006 tức là từ 12 năm trước đã xảy ra tranh cãi đến mức có người gần như bị sốc về việc có hay không có cơ quan điều tra thuế. Lúc đó Bộ Tài chính có ý kiến tương tự loại ý kiến thứ hai tại tờ trình của Chính phủ (cần bổ sung chức năng điều tra cho cơ quan thuế tương tự như cơ quan hải quan - PV) nhưng Uỷ  ban Pháp luật khi đó không đồng ý. Tranh cãi hơn chục năm giờ lại đưa quay trở lại vấn đề này, bà Nga nhấn mạnh.

Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp thì nếu nói như loại ý kiến thứ hai tức là có cơ quan điều tra thuế để tránh hình sự hoá thì không đúng mà đây chính là hình sự hoá, bởi chức năng như cơ quan hải quan là có quyền khởi tố khám xét điều tra ban đầu.

Đây là hoạt động đụng đến quyền con người quyền công dân rất lớn, Quốc hội đã lựa chọn rất kỹ chỉ một số cơ quan được làm, bà Nga nhấn mạnh.

"Chúng tôi cho rằng không nên có, không nên đặt lại vấn đề cơ quan điều tra thuế. Không thể nhà nhà làm điều tra, người người làm điều tra, động chạm rất lớn đến quyền con người, quyền công dân", bà Nga nêu quan điểm.

Thống nhất với Chủ nhiệm Nga, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định nếu dự thảo luật đã không có quy định về cơ quan điều tra thuế thì tờ trình cũng không nên bày tỏ hy vọng sẽ có cơ quan này.

Ông Định cũng quan tâm đến vấn đề mới là bỏ thẩm quyền xoá nợ thuế của Thủ tướng và tập trung thẩm quyền xóa nợ cho Bộ trưởng Bộ Tài chính và cơ quan quản lý thuế. Cụ thể, Bộ trưởng Bộ Tài chính xóa nợ từ 5 tỷ đồng trở lên. Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế và Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan xóa nợ từ 1 tỷ đến dưới 5 tỷ đồng. Đồng thời, bổ sung quy định phân cấp cho Cục trưởng Cục thuế và Cục trưởng Cục Hải quan xóa nợ đối với trường hợp nợ dưới 1 tỷ đồng.

Đây là nội dung mới nhưng mà báo cáo đánh giá tác động không nói 1 năm xoá nợ khoảng bao nhiêu và tác động, tác dụng thế nào, nên có thể có nguy cơ lạm dụng, ông Định bình luận.

Ngoài những vấn đề nêu trên, một số ý kiến bày tỏ ủng hộ quy định các doanh nghiệp phải sử dụng hoá đơn điện tử trong giao dịch bán hàng hoá, cung cấp dịch vụ.

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị học tập kinh nghiệm dùng số hoá đơn để quay số trúng thưởng của một số nước.

Chúng ta đi mua cái gì đó cũng chẳng lấy hoá đơn làm sao mà khuyến khích dân lấy hoá đơn, nếu có quay số trúng thưởng thì khuyến khích hơn, ông Thanh nói.

Chốt lại phiên thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh tập trung chống cho được tình trạng chuyển giá, tiêu cực theo kiểu "chia chác", nợ đọng thuế..

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng chưa đồng tình có cơ quan điều tra thuế, ông Hiển nói.