Khủng hoảng dân số: Hàng thập kỷ tăng trưởng của Hàn Quốc có thể bị đảo ngược

Theo các nghiên cứu, sự suy giảm dân số có thể làm chậm lại đà tăng trưởng kinh tế của quốc gia này trong hai thập kỷ tới. Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc dự báo trong thời gian từ nay đến hết thập niên 2040, tỷ lệ sinh thấp kỷ lục sẽ là một trong những yếu tố có thể đẩy nền kinh tế đất nước Đông Á này vào một giai đoạn suy thoái kéo dài.

Còn theo Viện Phát triển Hàn Quốc, sự dịch chuyển về nhân khẩu học sẽ tiếp tục đè nặng lên tiềm năng tăng trưởng của Hàn Quốc, khiến tốc độ tăng trưởng kinh tế có thể giảm về gần 0 trước khi kết thúc thập niên 2040. Theo dự báo của cơ quan nghiên cứu này, đến năm 2047, nền kinh tế Hàn Quốc sẽ rơi vào trạng thái suy giảm trong một kịch bản trung tính, và sự suy giảm đó thậm chí có thể đến trước năm 2042 trong một kịch bản xấu.

Tỷ suất sinh của Hàn Quốc là 0,748 vào năm 2024, chỉ nhỉnh hơn một chút so với mức thấp kỷ lục 0,721 vào năm 2023. Con số này thấp hơn nhiều so với mức bình quân của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) là 1,43 vào năm 2023. Để duy trì dân số ổn định, tỷ suất sinh cần đạt mức 2,1. Với tỷ suất sinh 0,72, mỗi 100 người Hàn Quốc chỉ sinh ra khoảng 36 trẻ em trong cuộc đời, dẫn đến lực lượng lao động bị thu hẹp qua các thế hệ, ảnh hưởng đến năng suất và làm chậm lại sự phát triển kinh tế.

Nếu không có sự đổi mới công nghệ để bù đắp cho sự suy giảm này, Hàn Quốc sẽ phải đối mặt với một “cuộc suy thoái kinh tế kéo dài” - hãng tin CNBC dẫn lời bà Lee In-sil, Giám đốc Viện Dân số Bán đảo Triều Tiên vì Tương lai. Chính phủ Hàn Quốc đã triển khai nhiều gói hỗ trợ cho các cặp vợ chồng mới cưới để khuyến khích sinh con, bao gồm tiền thưởng, nhưng những nỗ lực này dường như không mang lại hiệu quả đáng kể. Trong 16 năm qua, Seoul đã chi hơn 270 tỷ USD cho các biện pháp khuyến khích sinh đẻ, nhưng vẫn chưa đạt được kết quả khả quan nào.

Một trong những đề xuất táo bạo nhất của Seoul vào năm 2023 là miễn nghĩa vụ quân sự bắt buộc cho nam giới nếu họ có 3 con trở lên trước tuổi 30. Tuy nhiên, những biện pháp này vẫn chưa đủ để đảo ngược xu hướng giảm sinh. Ông Nicholas Eberstadt, một nhà kinh tế chính trị tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, cho rằng không có cách nào để chính sách dân số có thể nâng cao tỷ lệ sinh ở Hàn Quốc một cách đáng kể.

Sự suy giảm lực lượng lao động cũng sẽ gây áp lực lên hệ thống lương hưu. Vào tháng 3 năm nay, Hàn Quốc đã thông qua cải cách quỹ lương hưu đầu tiên sau 18 năm, để kéo dài thời hạn cạn kiệt của quỹ lương hưu nhà nước thêm 15 năm đến năm 2071.

Trong số bốn hệ thống lương hưu chính của Hàn Quốc - quân đội, nhân viên trường tư, công chức và lương hưu quốc gia - quỹ lương hưu quân đội và công chức đã cạn kiệt. Các cải cách hiện tại sẽ tạo ra một cấu trúc mà thế hệ trẻ phải đóng bảo hiểm cao hơn trong khi nhận được lợi ích thấp hơn, điều này sẽ dẫn đến sự chỉ trích vì chuyển gánh nặng lương hưu cho các thế hệ tương lai.

Ngoài ra, sự suy giảm lực lượng lao động cũng có những tác động đến quốc phòng. Số lượng binh sĩ tại ngũ của Hàn Quốc đã giảm 20% xuống còn khoảng 450.000 người, so với 690.000 người vào năm 2019.

Mặc dù triển vọng cho nền kinh tế lớn thứ tư châu Á có vẻ ảm đạm, một số nhà phân tích cho rằng không nên quá bi quan. Bà Lee, người từng là Tổng giám đốc của cơ quan thống kê quốc gia Hàn Quốc, cho rằng các nền kinh tế có thể tìm cách thích ứng. Khi đối mặt với suy thoái, một nền kinh tế thường phản ứng bằng các nỗ lực khác nhau để nâng cao năng suất thông qua đổi mới công nghệ, chính sách nhập cư và các biện pháp khác để ngăn chặn sự suy giảm thêm.

Bà nói thêm rằng với những thay đổi chính sách nhanh chóng của Chính phủ Hàn Quốc và nhận thức công chúng đang phát triển trong những năm gần đây, bà tin tưởng rằng các giải pháp đột phá cho cuộc khủng hoảng dân số của nước này sẽ xuất hiện.