Ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế đã thông tin với báo chí về tình hình dịch bệnh Chikungunya và kịch bản ứng phó với Việt Nam.

Thưa ông, hiện Việt Nam đang cập nhật và theo dõi tình hình dịch bệnh Chikungunya trên thế giới ra sao? Mức độ quan tâm của chúng ta đối với bệnh này thế nào?

Ông Võ Hải Sơn: Theo thông tin của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bệnh Chikungunya được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1952 tại Tanzania (thuộc khu vực Đông Phi). Ngày 22/7/2025, WHO đã ban hành cảnh báo về sự lây lan nhanh chóng của Chikungunya, với các đợt bùng phát lớn được báo cáo tại các đảo Ấn Độ Dương như La Réunion và Mayotte. Các đợt bùng phát này hiện đã lan sang một số khu vực của Châu Phi, Nam Á, Châu Âu.

Cục Phòng bệnh đang phối hợp chặt chẽ với WHO và các Cơ quan đầu mối quốc gia thực hiện Điều lệ y tế quốc tế theo dõi và chia sẻ thông tin tình hình dịch bệnh, các biện pháp phòng chống để kịp thời báo cáo và đề xuất các biện pháp phòng, chống dịch bệnh phù hợp, hiệu quả.

Để chủ động ngăn chặn, phòng chống không để dịch bệnh lan truyền, bùng phát vào nước ta, Cục Phòng bệnh đã chỉ đạo Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế các tỉnh, thành phố/Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tăng cường kiểm dịch y tế tại cửa khẩu, nhằm phát hiện kịp thời các trường hợp nghi ngờ, mắc bệnh, mang véc tơ truyền bệnh để quản lý, xử lý ngay tại cửa khẩu.

Đồng thời, tổ chức giám sát muỗi truyền bệnh, thực hiện xử lý diệt muỗi và loại bỏ loăng quăng/bọ gậy tại khu vực cửa khẩu, cộng đồng dân cư khu vực biên giới; xây dựng kế hoạch phòng chống dịch bệnh Chikungunya tại các khu vực này; sẵn sàng nhân lực, vật tư, hóa chất, thiết bị, phương tiện để đáp ứng kịp thời trong trường hợp có dịch xảy ra.

Bộ Y tế đánh giá thế nào về nguy cơ bệnh Chikungunya xâm nhập và lây lan tại Việt Nam. Bộ đã chuẩn bị những kịch bản ứng phó nào để giảm thiểu rủi ro?

Ông Võ Hải Sơn: Mặc dù Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh Chikungunya trong cộng đồng, tuy nhiên do muỗi Aedes (véc tơ truyền bệnh) đang vào thời kỳ cao điểm có mật độ muỗi cao tại nhiều địa phương. Hơn nữa, hiện là thời điểm mùa hè, nhiều khách du lịch đi và đến Việt Nam, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh xâm nhập vào nước ta và lây lan nhanh trong cộng đồng dân cư.

Nhằm chủ động kiểm soát, phòng chống dịch, Bộ Y tế đã ban hành công văn gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố đề nghị triển khai tăng cường giám sát dịch ngay tại cửa khẩu, các cơ sở y tế và cộng đồng nhằm phát hiện sớm ca bệnh nghi ngờ, đặc biệt tại những khu vực có người trở về từ vùng có dịch.

Theo yêu cầu, các đơn vị cần tổ chức điều tra, xử lý triệt để các ổ dịch, không để lây lan, giám sát muỗi, véc tơ truyền bệnh tại các khu vực cửa khẩu và tại cộng đồng; tổ chức tốt việc thu dung điều trị bệnh nhân, khai thác tiền sử bệnh, khám và điều trị kịp thời.

Đồng thời, có kế hoạch phân cấp chuyên môn, tránh tình trạng quá tải bệnh viện; triển khai công tác phòng chống dịch bệnh Chikungunya kết hợp với phòng chống sốt xuất huyết thông qua chiến dịch diệt lăng quăng/bọ gậy.

Đảm bảo tất cả các hộ gia đình tại vùng có dịch và có nguy cơ phải được kiểm tra, giám sát các bể, dụng cụ chứa nước, các vật dụng, đồ phế thải, nơi sinh sản của muỗi để tiến hành các hình thức tiêu diệt bọ gậy; rà soát, chuẩn bị đầy đủ nguồn lực phòng chống dịch bệnh, bảo đảm khả năng ứng phó kịp thời khi dịch xảy ra.

Để phát hiện bệnh Chikungunya và phác đồ điều trị hiện hành của chúng ta đối với bệnh này được xây dựng như thế nào?

Ông Võ Hải Sơn: Bộ Y tế đã chỉ đạo Sở Y tế các tỉnh, thành phố tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ để xử lý triệt để các ổ dịch ngay từ ca bệnh đầu tiên.

Đồng thời, tổ chức tốt việc sẵn sàng thu dung, điều trị bệnh nhân, phân cấp chuyên môn để tránh tình trạng quá tải bệnh viện. Chúng tôi cũng đã chỉ đạo các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur, các Bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế tăng cường chỉ đạo công tác phòng chống dịch bệnh Chikungunya trên địa bàn phụ trách, đặc biệt đối với các tỉnh có biên giới.

Các đơn vị này cũng sẽ hướng dẫn chuyên môn, kỹ thuật cho các địa phương trong công tác giám sát, điều trị bệnh nhân, giám sát véc tơ, xử lý triệt để ổ dịch và tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát, hỗ trợ các điểm nóng, nguy cơ bùng phát dịch.

Bộ Y tế đang phối hợp chặt chẽ với Tổ chức Y tế Thế giới để cập nhật các biện pháp giám sát, điều trị hiệu quả bệnh Chikungunya nhằm kịp thời triển khai các biện pháp phòng, chống phù hợp, hiệu quả tại Việt Nam.