Nếu có một hạng mục làm đẹp vốn nổi tiếng là “hút drama”, thì đó chính là kem chống nắng. Từ những cộng đồng hoài nghi về độ cần thiết của kem chống nắng, cho đến các người có ảnh hưởng công khai chỉ trích các công thức kem chống nắng... cho đến việc chính các cơ quan quản lý làm bùng nổ tranh cãi về kem chống nắng.

Tại Mỹ, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) đã gửi thư cảnh báo đến Supergoop và Vacation, đặt nghi vấn về hiệu quả của các sản phẩm kem chống nắng kết cấu dạng “bọt mousse”. Thậm chí, 5 thương hiệu kem chống nắng của Úc — bao gồm Ultra Violette và Naked Sundays — đã phải rút hoặc thu hồi sản phẩm sau khi kết quả từ một phòng thí nghiệm kiểm nghiệm lớn bị nghi ngờ tính chính xác.

Với chiến lược xây dựng thương hiệu bóng bẩy và cách tiếp thị sáng tạo, hàng chục startup kem chống nắng đã “thời trang hóa” sản phẩm chứa SPF trong những năm gần đây, biến nó thành một hạng mục làm đẹp cao cấp phát triển nhanh chóng.

Họ tận dụng mạng xã hội để lan tỏa thông điệp về việc thoa kem chống nắng — một sản phẩm khác biệt so với các loại mỹ phẩm khác bởi nó gắn liền với nhu cầu sức khỏe, giúp ngăn ngừa ung thư da — và cũng được quản lý rất chặt chẽ tại hầu hết các quốc gia với tư cách là thuốc không kê đơn.

Việc thu hồi sản phẩm hay điều chỉnh các tuyên bố, dù đáng tiếc, không phải là điều hiếm gặp trong ngành làm đẹp. Tuy nhiên, số lượng kem chống nắng bị rút khỏi kệ ngày càng tăng cùng với các cuộc tranh luận lan truyền về tính hiệu quả đã tạo nên làn sóng khủng hoảng niềm tin, làm lung lay sự tin tưởng của người tiêu dùng đối với toàn bộ phân khúc này. 

“Mạng xã hội đã tạo ra tác động lớn hơn bất kỳ bác sĩ da liễu nào cho người tiêu dùng trong suốt 10 năm qua, khi khiến mọi người kêu gọi cải thiện chất lượng kem chống nắng, thậm chí liên hệ cả các nhà lập pháp,” bác sĩ da liễu Ellen Gendler chia sẻ. 

CÂU CHUYỆN VỀ SPF TẠI ÚC

Là quốc gia có tỷ lệ ung thư da cao nhất thế giới, Úc luôn coi kem chống nắng là vấn đề nghiêm túc. Khi vào tháng 6, tổ chức giám sát người tiêu dùng Choice công bố rằng sản phẩm Lean Screen của Ultra Violette chỉ có chỉ số SPF 4 thay vì SPF 50 như đã ghi, nhà sáng lập Ava Chandler-Matthews đã phản bác bằng cách đăng tải một video chi tiết, cho thấy kết quả kiểm nghiệm riêng của thương hiệu lại mâu thuẫn với báo cáo của Choice.

Tuy nhiên, đến cuối tháng 8, thương hiệu này thông báo đã rút Lean Screen khỏi thị trường Úc sau khi tiến hành kiểm nghiệm lại tại nhiều phòng thí nghiệm và phát hiện kết quả không nhất quán. Trên website, Ultra Violette cũng cho biết họ đã chấm dứt hợp tác với cả nhà sản xuất sản phẩm và phòng thí nghiệm từng thực hiện kiểm nghiệm ban đầu.

Phòng thí nghiệm đó, như Ultra Violette xác nhận với Choice, chính là Princeton Consumer Research (PCR) – một đơn vị kiểm nghiệm mỹ phẩm quốc tế hoạt động tại nhiều quốc gia và không hề liên quan đến trường đại học Princeton.

PCR đã trở thành tâm điểm điều tra của truyền thông Úc và Đài Truyền hình Quốc gia Úc (ABC) phát hiện phòng thí nghiệm này từng kiểm nghiệm ít nhất một nửa trong số 16 thương hiệu bị Choice đánh giá là không đạt chuẩn.

Sau Ultra Violette, nhiều thương hiệu khác ngoài danh sách 16 sản phẩm ban đầu cũng bắt đầu rà soát lại chỉ số SPF của mình. Naked Sundays đã tạm ngừng bán sản phẩm kem chống nắng Collagen Glow tại Úc chỉ ba ngày sau thông báo của Ultra Violette, với lý do chờ kết quả kiểm nghiệm mới.

Các thương hiệu Úc khác như Outside Beauty & Skincare, Found My Skin và Endota cũng thông báo tạm dừng kinh doanh một số sản phẩm vào cuối tuần sau đó, nhưng không tiết lộ tên nhà sản xuất hay phòng thí nghiệm đã tiến hành kiểm nghiệm.

Ultra Violette sản xuất sản phẩm kem chống nắng Lean Screen (đã bị thu hồi) tại Wild Child Laboratories, có trụ sở ở Perth, Úc. Ông Tom Curnow, Giám đốc điều hành Wild Child Laboratories, trong một tuyên bố cho biết công ty “ngạc nhiên và thất vọng trước những kết quả không nhất quán từ PCR” và đã ngừng sử dụng dịch vụ của phòng thí nghiệm này. PCR không phản hồi khi được yêu cầu đưa ra bình luận.

Ngoài Úc, thương hiệu Refy (có trụ sở tại Anh) cũng đã quyết định rút sản phẩm kem chống nắng Skin Trio – mới ra mắt được một năm – khỏi thị trường vào tháng 7, với lý do kết quả kiểm nghiệm thiếu nhất quán, nhưng hãng không công bố tên phòng thí nghiệm hay nhà sản xuất.

KẾT QUẢ KIỂM NGHIỆM CẦN ĐƯỢC ĐÁNH GIÁ CÔNG BẰNG

Giữa lúc các câu hỏi về độ tin cậy và những cáo buộc qua lại giữa phòng thí nghiệm, thương hiệu, tổ chức bảo vệ người tiêu dùng, nhà sản xuất và cơ quan quản lý, cả các nhãn hàng lẫn chuyên gia đều kêu gọi thay đổi những yêu cầu kiểm nghiệm mà họ cho là lỗi thời và gây nhầm lẫn.

Cả TGA (Cơ quan Quản lý Dược phẩm Úc) và FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ) đều yêu cầu các thương hiệu phải tự ủy quyền thực hiện các kiểm nghiệm SPF tại những phòng thí nghiệm được công nhận. Các phòng thí nghiệm này tiến hành thử nghiệm trên người, đánh giá mức độ đỏ da do tia UV gây ra.

Samantha Brett, nhà sáng lập thương hiệu Naked Sundays, cho biết bà đã kêu gọi cải cách các yêu cầu kiểm nghiệm với tư cách là thành viên của nhóm cố vấn sức khỏe người tiêu dùng của TGA, nhấn mạnh rằng các quy trình hiện nay còn “thiếu rõ ràng”.

“Hiện tại, các thương hiệu bị ảnh hưởng bởi cuộc điều tra của tổ chức bảo vệ người tiêu dùng, và thậm chí cả những thương hiệu không nằm trong danh sách đó, đều đang rơi vào trạng thái lửng lơ,” bà nói trong một tuyên bố, đồng thời lưu ý rằng các thử nghiệm in vitro (trên mẫu trong phòng thí nghiệm) sẽ cho kết quả chính xác hơn.

Ngày 21/8, Cơ quan Quản lý Sản phẩm Trị liệu của Úc (TGA) thông báo rằng họ có thể sẽ chuyển sang thử nghiệm in vitro sau khi rà soát lại quy định về kem chống nắng, trong khuôn khổ cuộc điều tra liên quan đến kết quả của Choice. Cơ quan này cho biết sự “dao động” trong các thử nghiệm trên người là một vấn đề đã được biết đến, bởi chúng phụ thuộc vào đánh giá trực quan phản ứng da của từng cá nhân.

Về lâu dài, đề xuất của TGA trong việc chuyển sang thử nghiệm in vitro có thể giúp tránh những sai lệch lớn gây ra các cuộc tranh cãi. Dù vậy, ngay cả khi thay đổi, việc khôi phục niềm tin của người tiêu dùng cũng sẽ cần nhiều nỗ lực.

“Sự thiếu nhất quán trong kiểm nghiệm đang tạo ra những hoang mang không cần thiết cho cả người tiêu dùng lẫn thương hiệu. Quan trọng nhất lúc này là chúng ta cần đồng lòng, xây dựng một ngành công nghiệp thống nhất để bảo vệ người tiêu dùng,” bà Brett nhấn mạnh.