Đến dự và phát biểu tại Diễn đàn năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề “Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới” do Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam và Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam phối hợp với Tạp chí kinh tế Việt Nam tổ chức, ngày 31/3/2025, PGS. Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đánh giá cao diễn đàn và cho rằng đây là sự kiện mang tính đột phá để thúc đẩy chuyển đổi nhanh năng lượng xanh của Việt Nam...

 CƠ HỘI TIẾP CẬN CÁC  XU HƯỚNG NĂNG LƯỢNG MỚI 

Theo Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, những chủ đề tại diễn đàn không chỉ góp phần hoàn thiện cơ chế chính sách mà còn đóng vai trò truyền thông, nâng cao nhận thức của các bên liên quan, đặc biệt là nhà đầu tư, doanh nghiệp và người dân về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực năng lượng.

Đồng thời, đây cũng là cơ hội để các nhà hoạch định chính sách tiếp cận sâu sát các xu hướng năng lượng mới và kinh nghiệm quốc tế trong quá trình chuyển dịch năng lượng và phát triển bền vững.

Khẳng định năng lượng là huyết mạch cho sự phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao chất lượng sống của nhân dân, PGS.Huỳnh Thành Đạt chỉ rõ: Từ thực tiễn phát triển cho thấy, năng lượng không chỉ là yếu tố then chốt mà còn quyết định khả năng phát triển bền vững của quốc gia. Nhận thức rõ điều này, trong nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn dành sự quan tâm lớn cho phát triển năng lượng quốc gia, với quan điểm năng lượng cần được đi trước một bước để tạo nền tảng hạ tầng thiết yếu cho phát triển kinh tế - xã hội. Điều này được thể hiện rất rõ trong những văn bản định hướng chiến lược sau đây:

Thứ nhất, về chủ trương của Đảng, Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, khẳng định bảo đảm an ninh năng lượng là nền tảng quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội, gắn liền với bảo vệ môi trường và đảm bảo quốc phòng, an ninh.

Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 17/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, nhấn mạnh tầm quan trọng của năng lượng tái tạo và xác định ngành công nghiệp năng lượng là một trong sáu ngành công nghiệp nền tảng cần được ưu tiên phát triển, đặc biệt là ưu tiên phát triển công nghiệp năng lượng tái tạo, năng lượng mới.

Đặc biệt, trong bối cảnh cần tăng tốc, bứt phá để đưa đất nước vượt lên giai đoạn mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, ngày 25/11/2024, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã thống nhất chủ trương tái khởi động Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và tiếp tục nghiên cứu chương trình điện hạt nhân tại Việt Nam nhằm bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường tiềm lực khoa học công nghệ, phát triển bền vững cho đất nước.

Thứ hai, về xây dựng thể chế, chính sách trong phát triển năng lượng, ngày 15/5/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quy hoạch phát triển Điện lực Quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (gọi là Quy hoạch điện 8) trong đó đưa ra định hướng cụ thể phát triển các nguồn năng lượng, đặc biệt ưu tiên phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng xanh, sạch. Đến nay, để khắc phục một số hạn chế đã bộc lộ và đảm bảo phù hợp với thực tiễn, Chính phủ đã chỉ đạo rà soát, điều chỉnh Quy hoạch điện 8, trong đó bổ sung nhà máy điện hạt nhân, mở ra cơ hội phát triển khoa học công nghệ trong lĩnh vực năng lượng.

Luật Điện lực sửa đổi đã được thông qua tại kỳ họp thứ VIII, Quốc hội khóa XV, và sau đó Nghị định số 58/2025/NĐ-CP đã được Chính phủ ban hành ngày 3/3/2025, quy định chi tiết một số điều của luật này, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng xanh, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng điện và hướng đến mục tiêu Netzero vào năm 2050 theo cam kết của Thủ tướng Chính phủ tại COP26. Các chính sách trong Luật Điện lực đã khuyến khích mọi thành phần kinh tế đầu tư và phát triển nguồn điện, lưới điện, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng mạng lưới cung cấp điện.

Cùng với đó, Nghị định 58 mang đến nhiều chính sách ưu đãi, giảm rủi ro tài chính, tăng cường thu hút đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo xanh, sạch, phục vụ mục tiêu giảm phát thải, phát triển bền vững.

Tại kỳ họp bất thường lần thứ IX tháng 2/2025, Quốc hội khóa XV đã thông qua nghị quyết về bổ sung kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt từ 8% trở lên và đạt mức tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026-2030. Điều này kéo theo nhu cầu điện năng tăng gần 1,5 lần, tương đương với mức tăng từ 12% đến 16% mỗi năm.

Theo Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, đây là một thách thức rất lớn, nếu không có giải pháp kịp thời phát triển nguồn điện, đặc biệt là nguồn điện xanh, sạch, thì nguy cơ thiếu điện trong giai đoạn 2026-2028 là điều rất hiển nhiên. Trong bối cảnh này, việc rà soát, đánh giá và hoàn thiện cơ chế, chính sách về năng lượng có ý nghĩa quyết định đến sự thành công của các mục tiêu đã đề ra.

"Quốc hội và Chính phủ đang hết sức nỗ lực chỉ đạo, khẩn trương thực hiện điều này, trong đó dự án Luật Năng lượng Nguyên tử sửa đổi đang được tham vấn và tích cực hoàn thiện để thông qua, nhằm thể chế hóa chủ trương phát triển và ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình. Trong đó, phát triển điện hạt nhân nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng trong tương lai là mục tiêu quan trọng", Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh; Đồng thời, cho rằng đây là dự án luật được yêu cầu tạo hành lang pháp lý đầy đủ, chặt chẽ cho việc nghiên cứu, ứng dụng và phát triển công nghệ hạt nhân an toàn, bền vững, giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

Theo đó, các quy định trong luật giúp thu hút đầu tư, chuyển giao công nghệ hiện đại, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong phát triển nông nghiệp, y tế, công nghiệp, môi trường, và nhiều lĩnh vực khác. Có thể nói, điện hạt nhân là giải pháp quan trọng trong việc chuyển đổi năng lượng, góp phần phát triển đất nước.

 CƠ SỞ ĐỂ HOÀN THIỆN CÁC CƠ CHẾ VỀ NĂNG LƯỢNG

Dù đã có nhiều cơ chế, chính sách được ban hành, song Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chỉ rõ: Thực tế triển khai còn nhiều khó khăn. Những rào cản về chính sách vẫn gây ra tâm lý e ngại cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết tâm của Đảng, sự quyết liệt của Chính phủ, các cơ quan chức năng đang đẩy nhanh tốc độ điều chỉnh chính sách, khắc phục những bất cập để tạo môi trường thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư.

Cho rằng trong quá trình này, không thể thiếu sự tham gia, đóng góp ý kiến của giới chuyên gia, các nhà đầu tư, các doanh nghiệp và các đối tác quốc tế, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhận định: “Diễn đàn năng lượng Việt Nam 2025 có ý nghĩa rất quan trọng trong việc cập nhật thông tin trực tiếp, giúp các nhà hoạch định chính sách có cơ sở hoàn thiện các cơ chế về năng lượng”.

Với tinh thần đó, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đề nghị các đại biểu tham dự diễn đàn tích cực đóng góp ý kiến cho các cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình xây dựng cơ chế, chính sách cho lĩnh vực này. Đồng thời, đề nghị Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam và các Hiệp hội tiếp tục phát huy vai trò tập hợp ý kiến từ giới nghiên cứu và cộng đồng doanh nghiệp.

“Tôi cũng mong các cơ quan báo chí, đặc biệt là Tạp chí Kinh tế Việt Nam, tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động truyền thông để tạo sự kết nối, chia sẻ thông tin giữa các bên liên quan, cùng thúc đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi năng lượng xanh, bền vững ở Việt Nam”, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh.