Ngân hàng nóng ruột vì bất động sản thu giữ để xử lý nợ xấu “đắp chiếu”

Phan Linh

11/08/2025, 16:31

Nhiều bất động sản là tài sản bảo đảm của các khoản nợ xấu đã được ngân hàng thu hồi nhưng vẫn bị “đắp chiếu” do không thể sang tên, phát mại. Nguyên nhân là một số địa phương từ chối đăng ký biến động quyền sở hữu, đồng thời yêu cầu bổ sung thủ tục xin phép và chuyển đổi mục đích sử dụng đất…

Ngân hàng bế tắc vì nhiều tài sản bảo đảm là bất động sản không thể phát mãi.
Ngân hàng bế tắc vì nhiều tài sản bảo đảm là bất động sản không thể phát mãi.

Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) vừa có văn bản số 421/HHNH-PLN ngày gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tư pháp và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về những khó khăn, vướng mắc mà các tổ chức tín dụng đang gặp phải khi nhận tài sản bảo đảm là bất động sản để xử lý nợ xấu.

Theo phản ánh của các tổ chức tín dụng, việc nhận tài sản bảo đảm là bất động sản để thay thế nghĩa vụ trả nợ của khách hàng chủ yếu diễn ra qua hai hình thức: ngân hàng và khách hàng thỏa thuận đối trừ nợ, hoặc tổ chức tín dụng nhận lại tài sản từ cơ quan thi hành án sau nhiều lần đấu giá không thành công.

Nhiều Văn phòng Đăng ký đất đai và Sở Nông nghiệp và Môi trường tại các địa phương từ chối đăng ký biến động, chuyển quyền sở hữu tài sản bảo đảm cho tổ chức tín dụng. Các cơ quan này yêu cầu phải có văn bản chấp thuận chủ trương nhận chuyển nhượng của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và phải thực hiện thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất. 
(Hiệp Hội Ngân hàng Việt Nam)

VNBA cho rằng việc không thể đăng ký quyền sở hữu dẫn đến nhiều hệ lụy đối với các tổ chức tín dụng.

Thứ nhất, không thể phát mại tài sản. Vì không có tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên tổ chức tín dụng không thể tự bán hoặc chuyển nhượng tài sản; hợp đồng mua bán cũng không được công chứng. Việc các tổ chức tín dụng quay lại nhờ thi hành án đấu giá tiếp là không khả thi, bởi bản chất các tài sản này đã qua nhiều lần đấu giá thất bại.

Thứ hai, vướng mắc về hạch toán. Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước tại Quyết định 479/2004/QĐ-NHNN, để ghi nhận giá trị tài sản vào tài khoản nội bảng (Tài khoản 387), tổ chức tín dụng phải có đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp. Vì không thể đăng ký sang tên nên tổ chức tín dụng không thể hạch toán được tài sản này, khiến mục đích của việc nhận tài sản không đạt được.

Thứ ba, rủi ro tranh chấp tài sản rất lớn. Dù khách hàng đã bàn giao tài sản, về mặt pháp lý, nghĩa vụ nợ của họ vẫn còn trên sổ sách và tiếp tục phát sinh. Điều này tiềm ẩn nguy cơ tranh chấp, khiếu kiện trong tương lai, đặc biệt khi giá bất động sản tăng, chủ cũ có thể đòi lại tài sản.

Trước tình hình này, VNBA kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành văn bản hướng dẫn các Sở Nông nghiệp và Môi trường cho phép tổ chức tín dụng được đăng ký chuyển quyền hoặc đăng ký biến động bất động sản trong cả hai trường hợp: nhận tài sản qua thỏa thuận với khách hàng và nhận từ cơ quan thi hành án. Sau khi được đăng ký, tổ chức tín dụng có trách nhiệm bán, chuyển nhượng hoặc mua lại bất động sản trong thời hạn 5 năm kể từ ngày quyết định xử lý; vi phạm sẽ bị xử lý theo pháp luật.

Với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, VNBA đề nghị nghiên cứu ban hành hướng dẫn về ghi nhận tài sản gán nợ, tài sản nhận thay thế nghĩa vụ trả nợ, hướng dẫn hạch toán bất động sản mà tổ chức tín dụng nhận thay thế nghĩa vụ của khách hàng. Đồng thời hướng dẫn việc trích lập dự phòng rủi ro khi tổ chức tín dụng nắm giữ tài sản này trong 5 năm.

VNBA cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tư pháp để giải quyết vướng mắc về đăng ký biến động tài sản, giúp tổ chức tín dụng có quyền xử lý và sang tên tài sản cho người mua.

Đọc thêm

Dòng sự kiện

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Sáng kiến Diễn đàn thường niên Kinh tế mới Việt Nam (VNEF) đã được khởi xướng và tổ chức thành công từ năm 2023. VNEF 2025 (lần thứ 3) có chủ đề: "Sức bật kinh tế Việt Nam: từ nội lực tới chuỗi giá trị toàn cầu".

Bài viết mới nhất

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Khởi xướng từ năm 2003, chương trình THƯƠNG HIỆU MẠNH VIỆT NAM đã trở thành sự kiện thường niên lớn nhất do Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times tổ chức, dành cho cộng đồng các Doanh nghiệp Việt Nam.

Bài viết mới nhất

Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 39-2025

Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 39-2025

Bối cảnh và thực tiễn cho thấy thời gian tới, Việt Nam khó có thể tăng trưởng bằng con đường gia tăng quy mô hàng hóa xuất khẩu như trong nhiều năm qua, mà phải chuyển hướng sang tăng phần giá trị gia tăng tạo ra trong nước của hàng hóa.

Bài viết mới nhất

[Trực tiếp]: Diễn đàn Kinh tế mới 2025 và chương trình Thương hiệu Mạnh lần thứ 22

[Trực tiếp]: Diễn đàn Kinh tế mới 2025 và chương trình Thương hiệu Mạnh lần thứ 22

[Phóng sự ảnh]: Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam – Kiến tạo động lực phát triển

[Phóng sự ảnh]: Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam – Kiến tạo động lực phát triển

Các dự án, công trình chào mừng Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025)

Các dự án, công trình chào mừng Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025)

Asko AI Platform

Askonomy AI

...

icon

Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?

Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán), có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu). Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính:

VnEconomy