UBND tỉnh Nghệ An vừa ban hành Văn bản số 8855/UBND-CN yêu cầu các sở, ban, ngành, đơn vị cấp tỉnh và UBND các xã, phường tập trung triển khai các dự án điện lực, năng lượng theo đúng quy hoạch, hướng tới mục tiêu phát triển năng lượng xanh, bền vững.

Theo đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Phùng Thành Vinh giao Sở Công Thương có trách nhiệm định kỳ trước ngày 20 hằng tháng (hoặc đột xuất) tham mưu UBND tỉnh báo cáo Bộ Công Thương về tình hình, tiến độ triển khai.

Sở Tài chính được giao nhiệm vụ chủ trì và phối hợp với Sở Công Thương trong việc tham mưu các thủ tục liên quan đến chấp thuận chủ trương đầu tư, đấu thầu và lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án điện thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh. Trong đó, Dự án Nhà máy Nhiệt điện LNG Quỳnh Lập được xác định là một trong những dự án nguồn điện trọng điểm trong Quy hoạch điện VIII.

Các đơn vị và địa phương liên quan cũng được yêu cầu chủ động phối hợp với Sở Công Thương nhằm đảm bảo triển khai hiệu quả các nhiệm vụ đã đề ra.

Việc thúc đẩy phát triển năng lượng tại Nghệ An được đặt trong bối cảnh Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại Hội nghị COP26. Với tiềm năng phong phú về điện mặt trời, điện gió, thủy điện nhỏ và sinh khối, Nghệ An đang từng bước khẳng định vai trò một địa phương giàu tiềm năng trong chuyển dịch cơ cấu năng lượng.

Nghiên cứu cho thấy, Nghệ An có số giờ nắng trung bình 1.800 – 2.000 giờ mỗi năm, thuận lợi để phát triển điện mặt trời, nhất là tại các địa phương ven biển như Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Nghi Lộc, Hoàng Mai.

Bên cạnh đó, một số khu vực đồi núi, thung lũng rộng, gió ổn định cũng thích hợp cho phát triển điện gió. Với hệ thống sông ngòi dày đặc như sông Cả, sông Hiếu và nhiều con suối, tỉnh có khả năng phát triển các thủy điện nhỏ ít tác động môi trường.

Thế mạnh trong sản xuất nông, lâm nghiệp cũng mở ra triển vọng lớn đối với năng lượng sinh khối. Hiện, Công ty cổ phần Năng lượng xanh KA-Grimex đang triển khai Nhà máy sản xuất viên nén sinh khối tại xã Yên Xuân với tổng vốn đầu tư hơn 400 tỷ đồng, dự kiến đi vào hoạt động từ quý III/2025. Nhà máy sử dụng công nghệ châu Âu, tận dụng nguồn rừng trồng để sản xuất viên nén gỗ, cung cấp nhiên liệu cho các nhà máy đốt sinh khối trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, công ty TNHH Biomass Fuel Việt Nam (BMFV) – doanh nghiệp Nhật Bản tại Khu công nghiệp VSIP Nghệ An – hiện sản xuất 160.000 tấn viên nén gỗ mỗi năm, xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc, EU. BMFV còn phối hợp với Dự án Quản lý rừng bền vững do USAID tài trợ, triển khai chứng chỉ kép FSC FM và PEFC FM cho người trồng rừng tại Nghệ An giai đoạn 2021- 2025.

Một dự án lớn khác là Nhà máy sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời hiệu suất cao của Công ty TNHH Công nghệ năng lượng mới Hainan Drinda (Trung Quốc), với tổng vốn đầu tư 450 triệu USD, sẽ được triển khai tại Khu công nghiệp Hoàng Mai II.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Nghệ An đang chỉ đạo rà soát thủ tục đầu tư hai dự án điện mặt trời nổi hồ Vực Mấu (160 MW) và hồ Khe Gỗ (200 MW), đồng thời khảo sát dự án Nhà máy Điện gió Nam Đàn (200 MW) và Điện gió Quỳnh Lập (70 MW). Những dự án này khi hoàn thành sẽ bổ sung nguồn điện sạch, ổn định cho địa phương và khu vực.

Một hướng đi được khuyến khích là phát triển điện mặt trời mái nhà, đặc biệt tại các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp và hộ gia đình có nhu cầu sử dụng điện ban ngày. Mô hình này giúp tiết kiệm chi phí, giảm áp lực cho lưới điện quốc gia, đồng thời đáp ứng yêu cầu chuyển đổi xanh và gia tăng lợi thế cạnh tranh trong xuất khẩu.

Trong các dự án trọng điểm, Nhà máy Điện khí LNG Quỳnh Lập được coi là chiến lược, với công suất thiết kế 1.500 MW, tổng mức đầu tư khoảng 2,15 tỷ USD. Đây là dự án nằm trong danh mục ưu tiên thực hiện theo Quy hoạch điện VIII, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2023.

Ông Phạm Văn Hóa, Giám đốc Sở Công Thương Nghệ An, cho biết: "Trong thời gian tới, Sở sẽ tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh Nghệ An quy hoạch và ưu tiên phát triển các dự án năng lượng sạch và năng lượng tái tạo, phù hợp với lợi thế của địa phương; đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đã được phê duyệt trong quy hoạch, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư tiếp cận. Ngoài ra, Sở cũng sẽ phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành và địa phương để đảm bảo đủ điều kiện triển khai các dự án đúng tiến độ".

Tuy nhiên, để năng lượng sạch thực sự trở thành trụ cột trong cơ cấu năng lượng của tỉnh, Nghệ An vẫn phải đối mặt với một số thách thức, bao gồm vấn đề giải phóng mặt bằng, thiếu hụt nhân lực kỹ thuật chuyên sâu và cơ chế ưu đãi chưa đồng bộ.

Dù vậy, với quyết tâm mạnh mẽ từ chính quyền địa phương cùng sự đồng hành tích cực của các doanh nghiệp, tỉnh Nghệ An đang từng bước khẳng định vị thế là điểm đến lý tưởng cho năng lượng sạch. Điều này không chỉ đáp ứng xu thế toàn cầu mà còn góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, bảo vệ môi trường và thúc đẩy nền kinh tế xanh.