Có nhiều gam màu sáng trong số liệu vốn đầu tư nước ngoài 8 tháng đầu năm 2021 từ Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư để kỳ vọng dòng vốn này vào Việt Nam sẽ tích cực hơn sau suốt gần một năm khó khăn vì dịch bệnh Covid-19 tác động lớn đến sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là khu vực phía Nam.

NHIỀU GAM MÀU SÁNG TRONG BỨC TRANH FDI

Tính đến 20/8, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài đạt 19,12 tỷ USD, bằng 97,9% so với cùng kỳ năm 2020.

Tuy nhiên, điểm sáng thứ nhất chính là vốn thực hiện của dự án đầu tư nước ngoài ước đạt 11,58 tỷ USD, tăng 2% so với cùng kỳ năm 2020.

Thứ hai, vốn đăng ký cấp mới đạt gần 11,33 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Cùng với vốn đăng ký cấp mới, vốn điều chỉnh cũng đã tăng trở lại sau khi giảm trong 7 tháng qua. Theo đó, vốn điều chỉnh tăng thêm gần 5 tỷ USD, tăng 2,3% so với cùng kỳ. 

Thứ ba, đối với số lượng các dự án, mặc dù lượng các dự án cấp mới, điều chỉnh vẫn giảm so với cùng kỳ, tương ứng 1.135 dự án và 639 dự án, giảm lần lượt 36,8% và 11% song mức độ giảm đã được cải thiện dần. Việc suy giảm chủ yếu lại tập trung vào nhóm dự án quy mô nhỏ dưới 5 triệu USD, trong khi số lượng các dự án quy mô lớn trên 50 triệu USD vẫn duy trì tăng mạnh trong 8 tháng năm 2021. 

Các dự án giảm chủ yếu là ở nhóm quy mô nhỏ dưới 50 triệu USD đã cho thấy chính sách thu hút đầu tư có chọn lọc của Việt Nam hiệu quả, giảm số lượng, tăng về chất lượng, loại bỏ các dự án quy mô nhỏ, ít giá trị gia tăng. 

Trước đó, cuối tháng 8/2019, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 50-NQ/TW về thu hút vốn FDI trong đó nhấn mạnh, việc thu hút vốn FDI còn nhiều tồn tại, hạn chế như số lượng dự án quy mô nhỏ, công nghệ thấp, thâm dụng lao động lớn, tỷ lệ vốn thực hiện trên đăng ký còn thấp. Quan điểm chỉ đạo thời gian tới là chủ động thu hút, hợp tác đầu tư nước ngoài có chọn lọc, lấy chất lượng, hiệu quả, công nghệ và bảo vệ môi trường là tiêu chí đánh giá chủ yếu. Ưu tiên các dự án có công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ cao, công nghệ sạch, quản trị hiện đại, có giá trị gia tăng cao, có tác động lan toả, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu...

Thứ tư, riêng góp vốn mua cổ phần 2,81 tỷ USD, giảm 43,4% so với cùng kỳ, đây là nhóm chiếm tỷ trọng thấp nhất trong cơ cấu tổng vốn FDI vào Việt Nam. Dù giảm về số lượng lẫn giá trị vốn góp song mức độ giảm cũng đã được cải thiện đáng kể so với những tháng liền kề trước đó, tháng 7 giảm 55,8% so với cùng kỳ. 

Thứ năm, một số quốc gia vùng lãnh thổ đang đẩy mạnh đầu tư vào Việt Nam trong thời gian gần đây. Đơn cử, Nhật Bản đang đứng thứ hai sau Singapore với tổng vốn đầu tư trên 3,2 tỷ USD, chiếm 16,8% tổng vốn đầu tư, tăng 94,9% so với cùng kỳ. 

Một số dự án lớn của Nhật Bản trong 8 tháng đầu năm như Dự án Nhà máy nhiệt điện Ô Môn II, tổng vốn đăng ký trên 1,31 tỷ USD; Dự án nhà máy sản xuất giấy Kraft Vina công suất 800.000 tấn/năm, tổng vốn đầu tư 611,4 triệu USD tại Vĩnh Phúc.

Hàn Quốc đứng thứ ba với tổng vốn đầu tư đăng ký trên 2,4 tỷ USD, chiếm 12,7% tổng vốn đầu tư, giảm 17,8% so với cùng kỳ. Mặc dù chỉ xếp thứ ba về vốn đầu tư, song lại là đối tác dẫn đầu về số dự án đầu tư mới cũng như số lượt dự án điều chỉnh vốn. Nếu xét về số lượng dự án, Hàn Quốc đang là đối tác có nhiều nhà đầu tư quan tâm và đưa ra các quyết định đầu tư mới cũng như mở rộng dự án đầu tư nhất trong 8 tháng vừa qua.

NHÀ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI KỲ VỌNG GÌ Ở VIỆT NAM?

Những tháng đầu năm, vốn FDI chững lại do Covid-19 bùng phát, các biện pháp giãn cách phong toả và chính sách cách ly sau nhập cảnh đã khiến các chuyên gia gặp khó khi sang Việt Nam khảo sát và làm các thủ tục đầu tư. Đứt gãy chuỗi cung ứng cũng góp phần làm ảnh hưởng đến tâm lý của các nhà đầu tư mới đang có kế hoạch đầu tư vào Việt Nam. Tuy nhiên, đó chỉ là những khó khăn tạm thời. 

Chính phủ Việt Nam đang tăng tốc tiêm chủng vaccine để đảm bảo tỷ lệ bao phủ lên đến 75% vào cuối năm nay. Ở thời điểm hiện tại, hai đầu tàu kinh tế của cả nước là Hà Nội, Tp.HCM cơ bản đã hoàn thiện tiêm vaccine mũi 1 cho toàn dân. Tại các khu công nghiệp trọng điểm thu hút nhiều FDI như Long An, Cần Thơ, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hải Dương, Quảng Ninh, Hải Phòng cũng đang được đẩy mạnh tiêm vaccine và và kỳ vọng hoàn tất trong các tháng tới. Do đó, tháng 8 có thể coi là tháng bản lề đánh dấu sự quay trở lại của làn sóng FDI vào Việt Nam trong những tháng cuối năm 2021. 

Trên thực tế, đại diện nhiều doanh nghiệp, chuyên gia nước ngoài vẫn đánh giá cao môi trường đầu tư tại Việt Nam. Trong buổi họp báo ngày 9/9 vừa qua, ông Alain Cany, Chủ tịch EuroCham khẳng định các doanh nghiệp châu Âu rất tin vào tương lai của Việt Nam. Họ vẫn thích đầu tư tại Việt Nam với những khoản đầu tư dài hạn. Tình hình dịch bệnh sẽ được kiểm soát sớm, Chính phủ sẽ dần mở cửa lại các hoạt động sản xuất, kinh doanh. 

Trong chuyến thăm và làm việc của với Nghị viện châu Âu và Vương quốc Bỉ chiều 8/9 tại thủ đô Brussels (Bỉ), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã tiếp đại diện một số Tập đoàn kinh tế tại Bỉ. Ông Fabien De Jonge, thành viên Hội đồng quản trị của Công ty Infra Asia Investment (IAI) cho biết, công ty đã đầu tư các khu công nghiệp tại Hải Phòng và Quảng Ninh với số vốn 1,2 tỷ USD và hiện đang có định hướng mở rộng hoạt động đầu tư trong một số lĩnh vực năng lượng tái tạo, điện gió, điện mặt trời tại Việt Nam trong thời tới. 

Tại Hội thảo trực tuyến ““Nền kinh tế Việt Nam sẽ chiến thắng đại dịch Covid-19 như thế nào?” diễn ra hồi tháng 8, do Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức, ông Lee Jong Seob, Tổng Giám đốc Văn Phòng Kotra Hà Nội cho biết, dòng vốn đầu tư Hàn Quốc vào Việt Nam vẫn được giữ vững. “Hơn nữa, do hoạt động xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài, mức tăng trưởng kinh tế vững chắc và tăng đều, Việt Nam là một quốc gia tiêu biểu cho thấy tiềm năng phát triển trong tương lai mà các doanh nghiệp Hàn Quốc có thể mở rộng đầu tư”, vị này nhấn mạnh. 

CƠ HỘI NÀO CHO THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN?

Trong báo cáo vĩ mô mới đây, chứng khoán Agriseco đã bày tỏ kỳ vọng FDI sẽ hồi phục trong quý 3 cả về đăng ký và giải ngân đồng thời khuyến nghị các nhóm ngành khu công nghiệp với kỳ vọng FDI giải ngân tăng trở lại. 

Đồng quan điểm, Mirae Asset cũng cho rằng, FDI đăng kí giữ mức tăng trưởng hai chữ số trong 8 tháng năm 2021 mặc dù đang trong đợt dịch lần thứ 4. Về dài hạn, Việt Nam vẫn đang hưởng lợi từ quá trình tái cơ cấu chuỗi cung ứng toàn cầu và tin rằng làn sóng FDI vào Việt Nam sẽ được đẩy mạnh hơn nữa khi dịch được khống chế thành công.

Theo Mirae Asset, tình hình dịch bệnh sẽ ảnh hưởng trực tiếp, làm giảm lợi nhuận 2021 của nhóm bất động sản khu công nghiệp so với kỳ vọng, tuy nhiên phần chưa cho thuê được trong năm nay dự kiến sẽ tạo ra lợi nhuận tăng mạnh trong năm 2022. Do đó, nên tập trung vào các doanh nghiệp có quy mô quỹ đất lớn với giá trị tích lũy hợp lý, giúp nâng đỡ kết quả kinh doanh năm 2021 và thúc đẩy tăng trưởng từ 2022.