Quyết xây tường với Mexico, Tổng thống Mỹ tiếp tục "cuộc đấu" với Quốc hội

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 8/1 thúc giục Quốc hội nước này phê chuẩn kế hoạch chi 5,7 tỷ USD trong năm 2019 cho việc xây tường ngăn biên giới với Mexico. Tuy nhiên, ông Trump đã không công bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để đơn phương dùng ngân sách quân đội cho việc xây tường.

Theo tin từ Reuters, trong một bài phát biểu vào "giờ vàng" trên sóng truyền hình Mỹ, ông Trump nói rằng đang diễn ra một cuộc khủng hoảng an ninh ngày càng nghiêm trọng ở biên giới Mỹ-Mexico. 

Cảnh báo này được đưa ra trong bối cảnh ông Trump đối mặt với sự phản đối quyết liệt của Đảng Dân chủ trong Quốc hội Mỹ về kế hoạch xây tường biên giới.

Trong một nỗ lực được xem là nhằm giành sự ủng hộ của công chúng, ông Trump sử dụng ngôn ngữ thẳng thừng trong bài phát biểu, nói rằng người nhập cư bất hợp pháp và các phần tử buôn bán ma túy di chuyển qua biên giới phía Nam đặt ra nguy cơ nghiêm trọng đối với sự an toàn của người Mỹ.

"Máu của người Mỹ còn đổ bao nhiêu nữa thì mới đến lúc Quốc hội làm công việc của mình", ông Trump nói sau khi nhắc đến một số vụ giết người mà ông nói là gây ra bởi người nhập cư bất hợp pháp.

Mấy ngày trước, ông Trump phát tín hiệu cảnh báo rằng ông sẽ dùng quyền lực của Tổng thống để công bố tình trạng khẩn cấp, như một bước đi đầu tiên nhằm có tiền xây tường biên giới mà không cần đến sự thông qua của Quốc hội. 

Tuy nhiên, trong bài phát biểu này, ông Trump nói ông sẽ tiếp tục tìm giải pháp cho thế bế tắc hiện nay với các nghị sỹ.

Theo dự kiến, ông Trump sẽ đến thăm khu vực biên giới Tây Nam vào ngày thứ Năm, và hiện chưa rõ ông còn giữ ý định công bố tình trạng khẩn cấp quốc gia hay không.

Đến nay, Chính phủ Mỹ đã đóng cửa một phần suốt 18 ngày vì mâu thuẫn giữa ông Trump với các nghị sỹ Dân chủ về vấn đề xây tường biên giới - bức tường mà phe Dân chủ cho là tốn kém nhưng ông Trump nói là cần phải có để chặn dòng người di cư bất hợp pháp và các băng đảng tội phạm.

Các nghị sỹ Dân chủ và những người khác phản đối kế hoạch xây tường biên giới của ông Trump đã cảnh báo sẽ kiện nếu ông Trump công bố tình trạng khẩn cấp để "qua mặt" Quốc hội. 

Họ nói rằng ông Trump đang nói sai sự thật và cố tình tạo ra một cuộc khủng hoảng nhằm thực hiện lời hứa xây tường mà ông đưa ra trong chiến dịch tranh cử Tổng thống 2016.

Phe Dân chủ cũng nhấn mạnh rằng ông Trump từng hứa sẽ buộc Mexico phải trả tiền xây tường nhưng không thực hiện được. Chính phủ Mexico đã thẳng thừng từ chối chi trả cho kế hoạch xây tường biên giới của Mỹ.

Trong một động thái nhằm xoa dịu các nghị sỹ Dân chủ, trong bài phát biểu dài 10 phút từ Phòng Bầu dục, ông Trump nói về bức tường biên giới mà ông dự định xây: "Theo đề nghị của những người Dân chủ, đó sẽ là một hàng rào bằng thép chứ không phải một bức tường bằng bê tông".

Tuy nhiên, phe Dân chủ không chỉ phản đối vật liệu sử dụng cho việc xây tường, mà còn là quy mô của dự án có thể tiêu tốn tới 24 tỷ USD trong dài hạn. Các nghị sỹ của đảng này lập luận rằng sự kết hợp giữa hàng rào - hiện đã được dựng lên ở nhiều khu vực biên giới - và các thiết bị giám sát công nghệ cao sẽ rẻ hơn và hiệu quả hơn trong việc bảo vệ biên giới.

Sau bài phát biểu của ông Trump, thủ lĩnh phe Dân chủ tại Thượng viện, nghị sỹ Chuck Schumer, và Chủ tịch Hạ viện, nghị sỹ Nancy Pelosi cùng lên truyền hình "phản pháo".

Bà Pelosi nói rằng ông Trump đã khước từ sự đồng thuận của hai đảng về mở cửa trở lại các cơ quan chính phủ bị đóng cửa vì hết hạn ngân sách do xung đột về kế hoạch tường biên giới. 

Bà Pelosi cũng cáo buộc ông Trump "tìm cách buộc người đóng thuế Mỹ phải tiêu tốn nhiều tỷ USD cho một bức tường tốn kém và thiếu hiệu quả, một bức tường mà ông ấy đã hứa là Mexico phải chi trả".