Sự cố ngừng hoạt động của AWS đã phơi bày điểm yếu về “xương sống” hạ tầng Internet toàn cầu

Theo Indian Express, AWS hiện chiếm khoảng 30% thị phần điện toán đám mây toàn cầu. Trong đó, phần lớn lưu lượng này đi qua các trung tâm dữ liệu của AWS đặt tại bang Virginia (Mỹ), đặc biệt là tại trung tâm dữ liệu US-East-1. US-East-1 được xem là một trong những trung tâm dữ liệu quan trọng nhất thế giới.

Chính vì thế, khi khu vực US-East-1 gặp sự cố vào ngày 20/10, tác động nhanh chóng được cảm nhận trên toàn thế giới, khiến nhiều nền tảng trực tuyến bị gián đoạn hoặc hoạt động chập chờn.

Khoảng ba giờ sau, Amazon cho biết các dịch vụ đám mây đã dần trở lại bình thường. Tuy vậy, công ty thừa nhận vẫn còn một lượng lớn dữ liệu và tin nhắn bị tồn đọng, cần thêm vài giờ để xử lý hoàn tất.

VÌ SAO AWS GẶP SỰ CỐ MẤT ĐIỆN? 

Dù chưa công bố báo cáo chi tiết về nguyên nhân, Amazon Web Services (AWS) cho biết sự cố ngừng hoạt động do lỗi kỹ thuật của dịch vụ cơ sở dữ liệu DynamoDB tại US-East-1. 

Tuy nhiên, AWS cho rằng sự cố lần này thực chất bắt nguồn từ lỗi hệ thống tên miền (DNS) - bộ phận được ví như “danh bạ điện thoại” của Internet, có nhiệm vụ chuyển đổi tên miền thành địa chỉ IP để kết nối trình duyệt và ứng dụng với máy chủ đích.

Thông thường, lỗi DNS không phải là vấn đề nghiêm trọng và có thể được khắc phục nhanh chóng. Nhưng vì quá nhiều trang web và ứng dụng đang chạy trên nền tảng của AWS, chỉ một trục trặc nhỏ cũng có thể kéo theo sự cố diện rộng.

Khi hệ thống không xác định được chính xác máy chủ cần kết nối, các lỗi liên tiếp xuất hiện, khiến nhiều vùng Internet bị tê liệt trong một thời gian.

Đây là sự cố lớn thứ ba liên quan đến cụm trung tâm dữ liệu US-East-1 của AWS trong vòng 5 năm qua.

Sự việc này một lần nữa cho thấy mức độ phụ thuộc ngày càng cao của doanh nghiệp toàn cầu vào các nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn, đồng thời là lời nhắc rằng “xương sống” của Internet thế giới vẫn rất mong manh, dù các sự cố có thể được khắc phục chỉ trong vài giờ. 

AWS ĐÃ TRỞ THÀNH "XƯƠNG SỐNG" CỦA INTERNET NHƯ THẾ NÀO? 

Thị trường điện toán đám mây hiện được xem là nền tảng trọng yếu nhưng cũng đầy rủi ro của Internet toàn cầu, khi phần lớn hạ tầng này nằm trong tay ba “ông lớn” là Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure và Google Cloud.

Đây là những doanh nghiệp kiểm soát khoảng hai phần ba thị phần toàn cầu.

Trong thời kỳ COVID-19, khi hàng loạt công ty buộc phải số hóa hoạt động và chuyển hệ thống lên “đám mây”, nhu cầu sử dụng các dịch vụ của những nhà cung cấp này tăng vọt.

Nhờ đó, doanh thu của AWS, Azure và Google Cloud tiếp tục bứt phá mạnh mẽ. Theo dự báo của Gartner, tổng chi tiêu toàn cầu cho dịch vụ điện toán đám mây công cộng trong năm 2025 có thể tăng 21,4%, vượt mốc 723 tỷ USD.

Sự phụ thuộc ngày càng lớn vào các nhà cung cấp đám mây như AWS cũng mang lại những lợi ích nhất định: hệ thống bảo mật được củng cố, tiêu chuẩn vận hành được thống nhất, giúp tăng cường an toàn và ổn định cho toàn bộ mạng lưới Internet.

Tuy nhiên, ngay cả với cơ sở hạ tầng hiện đại và linh hoạt, AWS và các đối thủ vẫn không tránh khỏi nguy cơ gián đoạn quy mô lớn, bởi Internet vốn là một mạng lưới phức tạp gồm vô số dịch vụ liên kết chặt chẽ với nhau.

Trong quá khứ, nhiều sự cố tương tự đã xảy ra do các nguyên nhân khác nhau, từ lỗi cập nhật phần mềm, chèn nhầm đoạn mã gây xung đột, cho tới những thay đổi không tương thích từ nhà cung cấp bên thứ ba.

Điển hình, vào năm 2024, một bản cập nhật lỗi của công ty an ninh mạng CrowdStrike đã khiến hàng loạt thiết bị chạy hệ điều hành Microsoft Windows gặp sự cố, gây ra tình trạng gián đoạn trên phạm vi toàn cầu.

HẠ TẦNG ĐÁM MÂY TẬP TRUNG TIỀM ẨN NHIỀU RỦI RO 

Nhiều chuyên gia đã nhiều lần cảnh báo rằng thị trường điện toán đám mây đang mất dần tính cạnh tranh do bị chi phối bởi một số “ông lớn”.

Các tập đoàn này thường áp dụng những chiến lược kinh doanh khiến khách hàng gần như bị “khóa chặt” trong hệ sinh thái của nhà cung cấp,

Một trong những rào cản lớn nhất là phí xuất dữ liệu, hay còn gọi là “thuế đám mây”, được áp dụng khi khách hàng muốn chuyển dữ liệu sang nhà cung cấp khác hoặc tải về máy chủ riêng. Chính những chi phí này đã tạo ra rào cản lớn cho các đối thủ mới, giúp các tập đoàn công nghệ duy trì vị thế thống trị đối với phần hạ tầng cốt lõi của Internet.

Việc toàn bộ hạ tầng Internet phụ thuộc vào chỉ vài nhà cung cấp lớn khiến hệ thống trở nên dễ tổn thương. Chỉ cần một trung tâm dữ liệu trọng yếu gặp sự cố, hàng loạt dịch vụ trực tuyến trên toàn cầu có thể bị ảnh hưởng dây chuyền. Theo nghiên cứu của tập đoàn bảo hiểm Lloyd’s năm 2018, nếu một trong ba nhà cung cấp đám mây hàng đầu gặp sự cố ngừng hoạt động trong 3–6 ngày, riêng tại Mỹ thiệt hại có thể lên tới 15 tỷ USD.

Đáng lo ngại hơn, các quy trình quản lý rủi ro của những “ông lớn” công nghệ này hầu như không được công khai, khiến cả người dùng lẫn cơ quan quản lý khó đánh giá được mức độ an toàn thực sự của “xương sống” Internet hiện nay.