BigTech chi hàng tỷ USD “thâu tóm” startup, nhưng không theo con đường M&A truyền thống

Sau khi chi tới 20 tỷ USD để có quyền sử dụng công nghệ và “đón” đội ngũ nhân tài chủ chốt của startup chuyên thiết kế chip AI hiệu năng cao Groq, Nvidia, công ty hiện có vốn hóa lớn nhất thế giới, không hề phát đi bất kỳ thông cáo báo chí hay hồ sơ cụ thể nào.

“Giờ họ đã lớn đến mức có thể ký một thương vụ 20 tỷ USD ngay trong đêm Giáng sinh, không cần thông cáo báo chí, mà cũng chẳng ai thấy lạ”, ông Stacy Rasgon, nhà phân tích của Bernstein, bình luận trên chương trình Squawk on the Street của CNBC.

Dù không bên nào chính thức xác nhận con số, song CNBC cho biết đã nhận được thông tin từ Alex Davis, nhà đầu tư lớn nhất của Groq, rằng Nvidia đồng ý chi 20 tỷ USD tiền mặt để mua lại một số tài sản của Groq.

Theo thông báo của Groq, nhà sáng lập kiêm CEO của họ, Jonathan Ross, Chủ tịch Sunny Madra, cùng nhiều lãnh đạo cấp cao khác sẽ gia nhập Nvidia. Trong khi đó, Groq vẫn tiếp tục hoạt động như một công ty độc lập, do Giám đốc tài chính Simon Edwards điều hành.

Đáng chú ý, thay vì thực hiện các thương vụ M&A (mua bán - sáp nhập) truyền thống, Nvidia cũng giống như nhiều nhiều gã khổng lồ công nghệ khác, đã thông qua các thỏa thuận hợp pháp hàng tỷ USD để thu hút nhân tài đồng thời tiếp cận công nghệ cốt lõi của các startup. 

Chiến lược này từng được Meta, Google, Microsoft và Amazon áp dụng, và thực tế, ngay cả bản thân Nvidia cũng không xa lạ. Hồi tháng 9, hãng đã chi hơn 900 triệu USD để chiêu mộ CEO Rochan Sankar cùng đội ngũ chủ chốt của startup phần cứng AI Enfabrica.

Theo các chuyên gia, nguyên nhân là vì cách làm này sẽ giúp các tập đoàn công nghệ tránh khỏi các vụ kiện liên quan đến quy định chống độc quyền, đồng thời rút ngắn đáng kể thời gian giao dịch, từ đó nhanh chóng giữ chân những nhân sự tinh hoa và tiếp cận sớm với các công nghệ. 

Trong phiên giao dịch thứ sáu, cổ phiếu Nvidia đã tăng khoảng 1%, lên mức 190,53 USD. Tính từ đầu năm, cổ phiếu này đã tăng 42% và cao gấp 13 lần so với cuối năm 2022, thời điểm làn sóng AI tạo sinh bùng nổ sau sự xuất hiện của ChatGPT.

Theo các nhà quan sát, Nvidia đang tận dụng “núi tiền mặt” ngày càng dồi dào để rót vốn khắp hệ sinh thái AI, bao gồm các khoản đầu tư gần đây vào OpenAI và Intel. 

Groq được thành lập năm 2016 bởi CEO Jonathan Ross và một nhóm cựu kỹ sư khác. Trước khi lập công ty riêng, Ross từng là một trong những người đặt nền móng cho chip Tensor Processing Unit (TPU) của Google, hiện đang được một số doanh nghiệp sử dụng như giải pháp thay thế GPU của Nvidia.

Chip AI do Groq phát triển đặc biệt được đánh giá cao về khả năng giúp các mô hình AI suy luận khi được đưa vào vận hành. Hồi đầu năm 2024, trên mạng xã hội xuất hiện video chatbot sử dụng chip của Groq đã trả lời người dùng siêu nhanh, khi đó, nhiều người đã dự đoán công ty này có khả năng thách thức tên tuổi lớn như Nvidia, AMD, Intel.

Ngược lại, chip Nvidia lại có lợi thế trong mảng huấn luyện các mô hình AI học từ những kho dữ liệu khổng lồ. Thế mạnh của Groq khi kết hợp với Nvidia sẽ bổ trợ cho nhau, tạo nên một con chip cực kỳ mạnh mẽ trong kỷ nguyên AI tạo sinh.

Theo các nhà phân tích của Cantor, việc Nvidia nhanh tay “thâu tóm” Groq cho thấy hãng đang thực hiện chiến thuật “vừa tấn công vừa phòng thủ”, nghĩa là vừa tăng cường năng lực công nghệ, vừa không để công nghệ tốt rơi vào tay đối thủ.

Trong báo cáo công bố mới đây, Cantor nhận định thương vụ không chỉ giúp Nvidia củng cố sức mạnh công nghệ, mà còn chủ động khóa chặt những hướng phát triển có thể đe dọa vị thế dẫn đầu của hãng trong tương lai.

“Chúng tôi cho rằng thương vụ này sẽ giúp Nvidia hoàn thiện toàn bộ chuỗi công nghệ của mình, củng cố vị thế dẫn đầu trên thị trường AI”, nhóm phân tích của Cantor viết.

Dẫu vậy, giới phân tích cho rằng vẫn còn nhiều dấu hỏi chưa có lời giải sau thương vụ tỷ đô này. Quyền sở hữu trí tuệ đối với bộ xử lý ngôn ngữ của Groq sẽ thuộc về ai? Công nghệ này có được cấp phép cho các đối thủ của Nvidia hay không?