“Tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng lần trước tôi đồng ý bỏ, sau đó về suy nghĩ, thấy bỏ thì không ổn”.

Đây là phát biểu của đại biểu Nguyễn Bá Thuyền khi góp ý hoàn thiện dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, chiều 25/8.

Tuy nhiên, không phải ý kiến nào cũng đồng tình với quan điểm này.

Không thể phi hình sự hóa

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp - cơ quan thẩm tra dự án luật - Nguyễn Văn Hiện cho biết, đa số ý kiến ủy ban này tán thành thay thế tội “Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” bằng các tội phạm cụ thể đối với các hành vi vi phạm nghiêm trọng trong quản lý kinh tế, nếu cần thiết phải xử lý về hình sự, để đáp ứng yêu cầu hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, bảo đảm sự minh bạch và an toàn của môi trường sản xuất, kinh doanh.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng, cần tiếp tục duy trì tội danh nói trên vì không thể dự liệu và cụ thể hóa được tất cả các vi phạm trong quản lý kinh tế, nếu bỏ tội danh này sẽ bỏ lọt tội phạm.

Có ý kiến đề nghị chưa nên bỏ tội “Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, mà cần sửa đổi theo hướng, làm rõ dấu hiệu trái quy định của Nhà nước là trái quy định của các văn bản từ nghị định trở lên, Chủ nhiệm Hiện phản ánh.

Lấy ví dụ nguyên Chủ tịch Vinashin Phạm Thanh Bình nhận án tù chỉ vì một tội “Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” (điều 165 Bộ luật Hình sự hiện hành), đại biểu Nguyễn Bá Thuyền đặt vấn đề, nếu bỏ tội này thì nhân dân có đồng ý không?

Nhấn lại số tiền thất thoát đến hơn 80 ngàn tỷ đồng của Vinashin, đại biểu Thuyền cho rằng, không thể phi hình sự hóa tội danh nêu trên.

Ông nói, cần phải có thống kê xem có bao nhiêu vụ đã và đang điều tra về tội danh trên và cần cân nhắc rất kỹ, bởi có loại tội có thể là tham nhũng, song chỉ gom vào cố ý làm trái để khỏi bị tử hình.

Bỏ thì “hỏng hết”

Nhấn mạnh quan điểm xuyên suốt trong cả hai nhiệm kỳ chứ không “nghĩ lại” như đại biểu Thuyền, đại biểu Trần Du Lịch (Tp.HCM) cho rằng không nên vì Vinashin mà thay đổi một chính sách.

Bởi lỗi của Vinashin liên quan đến toàn bộ thể chế quản lý kinh tế nhà nước, mà vừa rồi Quốc hội đã đã ban hành Luật Quản lý sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp để ngăn ngừa.

“Chúng ta ngăn ngừa là chính, chứ không vì Vinashin mà bắt xã hội chịu quy định mà ai cũng sợ đó”, ông Lịch thể hiện quan điểm.

Theo đại biểu Lịch, nếu như những hành vi nào vi phạm điều cấm của Luật Quản lý sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp cần biến thành tội hình sự điều khoản nào thì sẽ bổ sung chứ nhất định không quay lại quy định mà ai cũng sợ đó.

Đồng tình với đại biểu Lịch, Phó chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam Phan Trung Hoài cũng cho rằng không nên quy định tội cố ý làm trái mà nên chia ra các hành vi cụ thể.

Tuy nhiên, đại biểu Đỗ Văn Đương cho rằng, cho dù có liệt kê thế nào cũng không hết được nên không thể bỏ tội cố ý làm trái được.

“Nghe anh Thuyền nói tôi thấy rất nguy hiểm nếu bỏ điều 165. Tên điều luật là “Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, vậy quan trọng là phải làm rõ là làm trái cái gì. Ví dụ Vinashin được cấp vốn để đóng tàu nhưng anh làm bất động sản, lò vôi, lò gạch, thất thoát hàng trăm ngàn tỷ thì có liệt kê hết không?”, ông Đương đặt vấn đề.

Từ lập luận này, đại biểu Đương quả quyết là không thể bỏ được tội danh trên, mà nên sửa lại là “Cố ý làm trái các quy định của pháp luật”.

“Nếu bỏ thì các quan chức bị tội này được thả hết, thế là hỏng hết”, ông Đương nói.