Theo thông báo Kết luận thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác tài nguyên, khoáng sản của tỉnh Thái Nguyên (giai đoạn 01/01/2010-31/12/2018), chất lượng công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch còn thấp; Trong kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, triển khai một số công trình, dự án phát sinh nằm ngoài quy hoạch, dẫn đến một số chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất không phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt.

HÀNG LOẠT DỰ ÁN VI PHẠM LUẬT ĐẤT ĐAI

Bên cạnh đó, công tác thống kê, kiểm kê đất đai chưa thực hiện tốt, còn một số chỉ tiêu, số liệu thống kê chưa phản ánh đúng, đầy đủ về tình hình sử dụng đất trên dịa bàn, chưa thực sự là kênh thông tin quan trọng phục vụ cho công tác quản lý, sử dụng đất đai.

Đặc biệt, việc giao đất thực hiện một số dự án khu dân cư, khu đô thị - thương mại – dịch vụ không qua đấu giá quyền sử dụng đất đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất diễn ra thời gian dài nhưng chậm được phát hiện để khắc phục, sửa sai.

Cụ thể, Thanh tra Chính phủ cho biết: tại dự án xây dựng Khu đô thị hồ điều hòa Xương Rồng, việc UBND tỉnh Thái Nguyên giao cho Công ty cổ phần Sông Đà 2 thực hiện dự án theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất là không đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản 1964/TTg – QHCT năm 2006.

Việc giao đất thực hiện dự án không qua đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư là vi phạm Luật đất đai 2003 và Nghị định 02/2006/ NĐ - CP về ban hành quy chế khu đô thị mới.

Hơn nữa, tại quyết định số 3510/QĐ – UBND ngày 116/11/2018 điều chỉnh quy hoạch chi tiết đã điều chỉnh một phần lô đất khách sạn (KS-01) thành đất ở tái định cư có diện tích trên 4.800m2. Thực tế đất tái định cư tại chỗ theo các quyết định phê duyệt giá đất là 10.323m2; sau khi điều chỉnh là 20.761m2. Vì vậy, diện tích đất tái định cư chênh lệch gần 16.000m2 không có trong quy hoạch chi tiết 1/500.

Việc tính giá đất để giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án này dựa trên bảng giá các loại đất trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên không đúng quy định của Bộ Tài chính. Tổng số tiền đầu tư xây dựng cơ bản và tiền lãi vay ngân hàng khoảng 442,4 tỷ đồng do chủ đầu tư ứng trước để thực hiện dự án được đối trừ vào tiền sử dụng đất không có căn cứ pháp lý.

Với dự án khu dân cư sinh thái kiểu mẫu phường Túc Duyên, TP. Thái Nguyên, công ty trách nhiệm hữu hạn xuất nhập khẩu và đầu tư Thái Nguyên làm chủ đầu tư nhưng không đăng ký ngành kề kinh doanh bất động sản là vi phạm Nghị định 02/2006 của Chính phủ. Việc giao đất thực hiện dự án này cũng vi phạm Luật Đất đai 2003 do không qua đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Việc xác định giá đất để thu tiền sử dụng đất đối với diện tích đất ở tăng thêm 549m2 là chưa phù hợp với quy định của Bộ Tài Nguyên Môi trường. Việc đối trừ tiền xây dựng hạ tầng trên 59,3 tỷ đồng và tiền lãi vay hơn 3,3 tỷ đồng vào tiền sử dụng đất là không có cơ sở.

Một dự án khác tại phường Túc Duyên là khu dân cư số 5 cũng không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, hoặc đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư. Dự án thực hiện cơ chế thanh toán tiền đầu tư xây dựng hạ tầng khu dân cư cho nhà đầu tư bằng việc bù trừ tiền thu cấp quyền sử dụng đất đã có hạ tầng, thực chất là giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án.

Phần diện tích trên 4ha, tổng số 251 ô đất, trong đó có 6 ô tái định cư, còn lại 251 ô doanh nghiệp đã thực hiện chuyển nhượng, hiện đã xây dựng nhà kiên cố khi chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính là vi phạm Luật Đất đai về điều kiện thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng đất.

UBND tỉnh Thái Nguyên đối trừ số tiền trên 42 tỷ đồng xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đô thị vào tiền sử dụng đất là không có cơ sở. Phần diện tích doanh nghiệp đã thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng trên 3,2ha, nằm trong tổng diện tích trên 15,3ha bị thu hồi theo quyết định của tỉnh Thái Nguyên nay đã có một số ô xây dựng nhà kiên cố với tổng diện tích trên 10.000m2 là vi phạm Luật Đất đai 2013 và có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

CHỐNG THẤT THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

Tại Dự án Khu đô thị Kosy Sông Công, thành phố Sông Công, Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện việc giao đất thực hiện xây dựng khu dân cư nhưng không thông qua đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư.

Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Kosy Sông Công có tổng mức đầu tư trên 481 tỷ đồng, nguồn vốn do chủ đầu tư ứng trước để xây dựng hạ tầng kỹ thuật được trừ vào tiền sử dụng đất nhưng thực chất là giao đất thực hiện dự án để kinh doanh. Việc tỉnh Thái Nguyên phê duyệt phương án tài chính đợt 1 và đợt 2, trong đó khấu trừ khoản chi phí xây dựng hạ tầng trên 39,5 tỷ đồng vào tiền sử dụng đất nhà đầu tư phải nộp là không có cơ sở pháp lý.

Tương tự, với dự án khu dân cư Havico (phường Đồng Quang, thành phố Thái Nguyên), UBND tỉnh Thái Nguyên giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án nhưng không theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án. Việc định giá đất theo phương pháp so sánh trực tiếp đã lựa chọn diện tích các lô có diện tích lần lượt là 71m2, 100m2 để so sánh là không tương đồng, chưa thực hiện đúng quy định. Ngoài ra, tỉnh Thái Nguyên còn chưa có quyết định phê duyệt phương án thu tiền sử dụng đất làm căn cứ để chủ đầu tư nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách Nhà nước.

Hàng loạt dự án có sử dụng đất khác trên địa bàn tỉnh cũng đã được Thanh tra Chính phủ chỉ rõ những sai phạm.

Trên cơ sở đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND tỉnh Thái Nguyên tăng cường chỉ đạo, chấn chỉnh và khắ phục triệt để những tồn tại, thiếu sót, vi phạm trong công tác quản lý đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác tài nguyên khoáng sản đã nêu trong két luận thanh tra; Thu hồi chứng nhận đầu tư và thực hiện các thủ tục thu hồi đối với dự án chậm tiến độ…

Đồng thời chỉ đạo thanh tra tỉnh chủ trì phối hợp với Sở Tài chính, Sở Tài Nguyên Môi trường tỉnh và các cơ quan có liên quan rà soát lại các dự án được nêu trong kết luận để giảm trừ quyết toán đối với các khoản tiền thu chưa đúng và các khoản tiền khấu trừ chưa đún quy định; Rà soát các dự án khu đô thị, khu dân cư, dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khác trên địa bàn tỉnh để chống thất thu ngân sách nhà nước...