Thổ Nhĩ Kỳ xin lỗi Nga vụ bắn rơi Su-24

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã lên tiếng xin lỗi vì vụ nước này bắn hạ một máy bay chiến đấu của Nga hồi tháng 11 năm ngoái, đồng thời kêu gọi hàn gắn mối quan hệ Ankara-Moscow vốn bị sứt mẻ kể từ sự kiện trên.

Một phi công Nga đã thiệt mạng khi hai chiến đấu cơ F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi một máy bay chiến đấu Su-24 của Nga ở khu vực biên giới giữa Thổ Nhĩ Kỳ với Syria vào tháng 11/2015. Vụ việc này đã bị Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi là “hành động đâm lén sau lưng được giám sát bởi đồng phạm của những kẻ khủng bố”.

Những hình ảnh phát sóng trên truyền hình Nga sau đó cho thấy những phần tử nổi dậy thân Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria nã đạn từ súng trường tự động vào viên phi công Nga khi người này nhảy dù xuống mặt đất. Điện Kremlin đã nổi giận, áp hàng loạt lệnh trừng phạt đối với Ankara và một mực đòi Tổng thống Erdogan phải đích thân xin lỗi.

Tờ Washington Post cho biết, vào hôm thứ Hai tuần này, ông Erdogan đã viết thư cho ông Putin, nói rằng ông “muốn nói với gia đình của viên phi công Nga thiệt mạng rằng tôi chia sẻ nỗi đau với họ và xin gửi chia buồn của tôi tới họ. Xin họ thứ lỗi cho chúng tôi”.

Trong một tuyên bố, thư ký báo chí của ông Erdogan nói Nga và Thổ Nhĩ Kỳ “đã nhất trí thực hiện ngay các bước đi cần thiết để cải thiện quan hệ song phương”, trong đó nhấn mạnh các cuộc khủng hoảng khu vực và cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố.

“Chúng tôi không hề mong muốn hay có dự định bắn rơi một máy bay Nga”, thông cáo báo chí của điện Kremlin trích lá thư của ông Erdogan gửi ông Putin. “Tôi chia sẻ nỗi đau này với tất cả trái tim mình”, ông Erdogan viết trong thư khi gửi lời tới gia đình viên phi công.

Lời xin lỗi của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, một trong những chính trị gia cứng rắn nhất khu vực, được đưa ra vào thời điểm mà Ankara có nhiều nỗ lực ngoại giao để giảm căng thẳng trong các mối quan hệ song phương.

Hôm thứ Hai, Thổ Nhĩ kỳ còn bình thường hóa quan hệ với Israel, chấm dứt 6 năm bất hòa kể từ vụ lính đặc công Israel sát hại một số nhà hoạt động Thổ Nhĩ Kỳ trên một con tàu cứu trợ đi tới dải Gaza.

Ông Soner Cagaptay, Giám đốc chương trình nghiên cứu Thổ Nhĩ Kỳ thuộc Viện Chính sách Cận Đông ở Washington, cho biết Nga đã gây áp lực lớn đối với Thổ Nhĩ Kỳ sau vụ Su-24 bị bắn.

“Nga đã gây sức ép rất lớn với Thổ Nhĩ Kỳ, cả về quân sự, tình báo và trên không gian mạng kể từ vụ máy bay bị bắn vào tháng 11/2015”, ông Cagaptay nói. “Điều này khiến Erdogan lo sợ”.

Ngoài ra, lệnh trừng phạt của Nga đối với hàng hóa, lao động và ngành du lịch Thổ Nhĩ Kỳ đã khiến Thổ Nhĩ Kỳ thiệt hại hàng tỷ USD.

Trước vụ Su-24 bị bắn, Nga duy trì mối quan hệ thân thiết với Erdogan và xem Thổ Nhĩ Kỳ như một đối trọng tiềm năng với châu Âu. Tuy nhiên, sau vụ việc này, mối quan hệ song phương đã rơi vào lạnh giá.

Sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ xin lỗi, phía Nga nói ông chủ điện Kremlin đã nhận được lời xin lỗi này. Tuy vậy, ông Putin chưa hề đưa ra bất kỳ phản ứng nào.