Tại hội thảo “Lấy ý kiến mở ngành thương mại điện tử – Chương trình Thương mại số thông minh và đổi mới kinh doanh”, ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), cho rằng thương mại điện tử đang bước vào giai đoạn phát triển mới, nơi công nghệ không còn là công cụ phụ trợ mà đã trở thành nền tảng của mọi hoạt động.

Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), tự động hóa, Internet vạn vật (IoT) và điện toán đám mây (Cloud Computing) đang tái định hình toàn bộ cách doanh nghiệp vận hành, từ quản trị chuỗi cung ứng, tiếp thị, đến chăm sóc khách hàng. Đặc biệt, hơn 2/3 giao dịch thương mại điện tử diễn ra trên thiết bị di động.

Chính vì thế, nhu cầu nhân lực cho ngành thương mại điện tử là rất lớn. Cụ thể, ông Tuấn chỉ ra như: E-Commerce Operations Manager với vai trò hoạch định chiến lược và tối ưu hiệu suất kinh doanh trực tuyến; Digital Marketing Specialist triển khai các chiến dịch quảng cáo đa kênh và tăng tỷ lệ chuyển đổi; Data Analyst/BI khai thác dữ liệu lớn để hỗ trợ quyết định kinh doanh; Graphic & UX/UI Designer nâng cao trải nghiệm người dùng; Supply Chain & Logistics Specialist tối ưu chuỗi cung ứng và Customer Service/Support.

Đi kèm với mỗi vị trí là những yêu cầu khắt khe về năng lực chuyên môn, khả năng phân tích dữ liệu và sự am hiểu hành vi tiêu dùng. Trong hệ thống kỹ năng cốt lõi, kỹ năng công nghệ – kỹ thuật giữ vai trò nền tảng. Do đó, theo ông Tuấn, người lao động cần nắm vững các nền tảng thương mại điện tử phổ biến như TikTok, Shopee, Lazada, Shopify, WooCommerce… Đồng thời, thành thạo các hệ thống quản lý nội dung như WordPress, Magento, PrestaShop để vận hành hiệu quả cửa hàng trực tuyến.

Bên cạnh đó, SEO, quảng cáo số, bảo mật dữ liệu và tối ưu hóa trải nghiệm trên thiết bị di động cũng là những yêu cầu bắt buộc đối với nhân sự trong lĩnh vực này.

Ngoài ra, kỹ năng phân tích dữ liệu ngày càng trở thành “ngôn ngữ chung” của thương mại điện tử. Khả năng thu thập, làm sạch, xử lý dữ liệu lớn và thành thạo các công cụ như Excel, Google Analytics, Tableau hay Power BI giúp nhân sự không chỉ đánh giá hiệu suất bán hàng mà còn dự báo nhu cầu thị trường, từ đó đưa ra chiến lược kinh doanh chính xác.

Trong mảng digital marketing, ông Tuấn nhấn mạnh sự đa dạng và tính phức tạp của hệ thống kỹ năng cần có: từ tối ưu nội dung số, quảng cáo đa kênh trên Facebook, Instagram, Google hay TikTok, đến marketing tự động hóa, email marketing automation, chatbot marketing, phân tích dữ liệu marketing, remarketing và cả livestream commerce… Đây không chỉ là kỹ năng quảng bá đơn thuần, mà là khả năng xây dựng chiến lược tiếp cận khách hàng đa kênh một cách thông minh và cá nhân hóa.

Tuy nhiên, có kỹ năng chuyên môn là chưa đủ, theo ông Tuấn, trong môi trường thương mại điện tử năng động và cạnh tranh, kỹ năng mềm chính là “chìa khóa” để nhân sự phát huy tối đa năng lực.

Giao tiếp, hợp tác trong nhóm đa chức năng, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề và đặc biệt là tư duy phản biện để ra quyết định dựa trên dữ liệu thay vì cảm tính được đại diện eComDX đánh giá là những năng lực làm nên sự khác biệt.

Vì thế, những xu hướng kỹ năng tương lai mà sinh viên và người lao động cần chuẩn bị ngay từ hôm nay bao gồm khả năng làm việc cùng với AI để tối ưu quy trình, hiểu biết cơ bản về lập trình và sử dụng API, khả năng tích hợp đa kênh (omni channel) để đồng bộ hóa trải nghiệm khách hàng, cùng năng lực bảo mật dữ liệu trong bối cảnh các quy định pháp lý ngày càng nghiêm ngặt. “Đây không chỉ là xu hướng, mà đã và đang trở thành yêu cầu bắt buộc đối với nguồn nhân lực chất lượng cao trong kỷ nguyên số”, ông Tuấn nhấn mạnh.