Mặc dù tăng trưởng tín dụng đã tăng tốc trở lại trong quý đầu tiên của năm 2021, nhưng tín dụng hỗ trợ các ngành ưu tiên tăng trưởng tương đối chậm so với tốc độ tăng tưởng chung.

Trong bối cảnh này, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục kêu gọi các tổ chức tín dụng duy trì chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 và tiếp tục kiểm soát chặt tín dụng vào các ngành có rủi ro cao như chứng khoán và bất động sản.

TÍN DỤNG ĐÃ TĂNG TỐC TRỞ LẠI

Quý 1/2021, tăng trưởng các khoản vay mới tăng cao hơn mức tăng của cùng kỳ năm trước và gần chạm mức tăng thời điểm trước đại dịch xảy ra.

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tổng tín dụng trong quý 1/2021 tăng 2,9% so với cuối năm 2020, cao hơn mức tăng 1,3% trong quý 1/2020 và xấp xỉ mức tăng 3,1% trong quý 1/2019.

Tính theo nhóm ngành, dư nợ cho vay trong ngành thương mại và dịch vụ chiếm tỷ trọng cao ở mức 63,3%, tăng 2,8% so với cuối năm 2020. Trong khi dư nợ cho vay của ngành xây dựng & công nghiệp tăng 3,4%, chiếm 28,3% tổng dư nợ; tín dụng ngành nông – lâm – ngư nghiệp chiếm 8,4%, ước tính tăng 2,4% so với cuối năm 2020.

Trong hai tuần đầu tháng 4/2021, tăng trưởng tín dụng tiếp tục tăng 0,4% điểm cơ bản lên 3,3%, cho thấy nhu cầu tín dụng tư nhân tiếp tục phục hồi tích cực.

Tuy nhiên, theo chứng khoán Rồng Việt (VDSC), tín dụng hỗ trợ các ngành ưu tiên tăng trưởng tương đối chậm hơn so với tốc độ tăng trưởng chung. Các khoản cho vay lĩnh vực ưu tiên tập trung chủ yếu vào ngành nông nghiệp & khu vực nông thôn và doanh nghiệp vừa và nhỏ, lần lượt chiếm 24,6% và 19,5% tổng dư nợ.

Trong quý 1/2021 vừa qua, dư nợ cho vay của khu vực nông nghiệp & nông thôn tăng 2,4% so với cuối năm 2020, trong khi dư nợ cho vay của doanh nghiệp vừa và nhỏ tăng 1,5%. Vay vốn của các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa xuất khẩu đã tăng 2,5% so với cuối năm 2020, trong khi ở các ngành công nghiệp hỗ trợ có tốc độ tăng trưởng tín dụng đạt 3,0%.

Cho vay đối với các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao chiếm tỷ trọng không đáng kể trong tổng dư nợ, chỉ tăng 0,3% so với cuối năm 2020. Tổng dư nợ cho vay trong các lĩnh vực ưu tiên tăng 2,1% trong quý đầu năm 2021, thấp hơn tốc độ tăng trưởng tín dụng chung của hệ thống ngân hàng.

QUẢN CHẶT TÍN DỤNG VÀO CHỨNG KHOÁN, BẤT ĐỘNG SẢN

Theo các chuyên gia, lãi suất ngân hàng ở mức thấp như hiện nay đã và đang hỗ trợ dòng vốn chảy vào các lĩnh vực rủi ro như bất động sản hay thị trường chứng khoán.

Theo thống kê của VDSC, năm 2020, tín dụng chảy vào lĩnh vực chứng khoán ước tính đạt 45.800 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng dư nợ (chỉ khoảng 0,5%) nhưng tăng mạnh 49,4% so với cùng kỳ. Trong quý 1/2021, tín dụng vào lĩnh vực chứng khoán giảm nhẹ 1,0% so với cuối năm 2020.

Tuy nhiên, số liệu thu thập từ 20 công ty chứng khoán niêm yết cho thấy tổng giá trị cho vay ký quỹ tại thời điểm 31/3/2021 ở mức cao kỷ lục là 98.397 tỷ đồng, tăng 30,8% so với cuối năm 2020. Đây là yếu tố làm tăng nguy cơ rủi ro cho lĩnh vực này.

Đối với lĩnh vực bất động sản, thống kê của Ngân hàng Nhà nước, tăng trưởng tín dụng vào bất động sản trong 3 năm qua lần lượt như sau: năm 2018 tăng 26,6%, năm 2019 tăng 21,53%; năm 2020, do dịch bệnh nên chỉ tăng 11,89%, thấp hơn tăng trưởng tín dụng chung.

Trong quý 1/2021, tín dụng chảy vào lĩnh vực này tăng 11,9% so với cùng kỳ năm 2020 và tăng 3% so với cuối năm 2020, cao hơn không đáng kể so với tốc độ tăng trưởng tín dụng chung toàn nền kinh tế (2,93%).

Tính tổng chung, tín dụng vào lĩnh vực bất động sản chiếm 19,6% tổng dư nợ của nền kinh tế. Nguyên nhân là do lãi suất huy động giảm mạnh, các địa phương ban hành các bảng giá để tăng giá đất từ 15-20%, thị trường vàng biến động, chứng khoán tăng cao… nên người dân đổ tiền vào bất động sản, đầu cơ lướt sóng.

Hiện tượng này đã tạo nên cơn “sốt đất” tại nhiều địa phương trên cả nước. Trong diễn biến mới nhất, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đã yêu cầu các tỉnh, thành phố rà soát lại công tác quản lý về giá đất và tình trạng “sốt đất” tại 26 địa phương.

Do đó, Ngân hàng Nhà nước đánh giá chứng khoán và bất động sản là hai lĩnh vực tiềm ẩn rất rủi ro cao, dù chứng khoán và bất động sản có quy mô tăng trưởng không lớn so với quy mô tăng trưởng chung của cả nền kinh tế. 

“Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục tăng cường, chỉ đạo các tổ chức tín dụng rà soát chặt chẽ hoạt động cũng như đầu tư, giám sát chặt chẽ dòng tiền, kiểm tra, kiểm soát sau cho vay đối với các khoản đầu tư vào lĩnh vực chứng khoán và bất động sản", Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, ông Nguyễn Tuấn Anh, khẳng định.