Hàng loạt shop, cửa hàng, sạp chợ… đầu năm đã lâm vào cảnh khốn đốn, vì tình trạng người bán hàng bỏ việc hàng loạt, nhảy tìm chỗ làm mới

Nhân viên bỏ việc

Có ba trong số năm người phụ việc bán hàng của sạp bà Lê Thị Nguyệt Hoa, bán sỉ ở chợ An Đông (Tp.HCM), đã về quê ăn Tết và không quay trở lại.

Bà Hoa kể: “Hiện nay tui đang trả cho họ 1,8 triệu đồng/tháng, tết có tiền thưởng và tiền tàu xe về quê. Nhưng có lẽ do đời sống ở Sài Gòn các khoản chi phí cao quá, nên họ chọn cách ở lại quê tìm việc”.

Tương tự như vậy, hai nhân viên bán hàng của một shop thời trang trên đường Nguyễn Trãi, quận 5, đều không quay lại, dù mức lương ở đây là 1,4 triệu đồng/tháng, bao ăn cả ngày.

Đi bán hàng giao tiếp với khách, chủ đòi hỏi phải ăn mặc cho đàng hoàng, có trang điểm để bán hàng dễ hơn. Chưa kể nhân viên bán hàng trẻ thường nhìn ngó nhau qua trang phục, qua điện thoại, qua cách ăn uống… nên rút cục, những người bán hàng trẻ đa phần bị “âm”… Cuối cùng là bỏ việc.

Dương Thị Hà, có ba chị em từ Thái Bình vào tạm trú ở khu Vườn Lài, quận  Tân Phú, để đi bán hàng cho các tiệm khu quận 1, quận 5, cho biết: “Nghề bán hàng từ trước đến giờ là lao động tự do. Chủ chẳng có hợp đồng gì ràng buộc với mình, thậm chí họ cần mình biết ngoại ngữ, biết cách ăn nói lịch sự, biết cách bán hàng… nhưng họ đâu có bỏ tiền cho mình học hành gì. Nên cứ nơi nào lương cao là nhảy thôi”.

Một người em của Hà đã tự bỏ tiền học tiếng Nhật ban đêm, và nay tìm được việc bán hàng thủ công mỹ nghệ ở quận 1 với lương ba triệu đồng/tháng, hoa hồng bán hàng là 0,5%/giá bán mỗi món.

Chủ giữ người

Bà Nguyễn Thị Hương, chủ sạp bán túi xách ở chợ Bến Thành nhìn nhận: “Sau Tết, chuyện người phụ bán nghỉ đang làm nhiều chủ sạp đau đầu. Hiện nay, chủ nào cũng phải tìm cách o bế nhân viên, giữ người thật chặt, bởi các chủ bị mất người sẵn sàng trả lương cao, đưa ra các biện pháp chia huê hồng để kéo người phụ việc có kinh nghiệm về với mình”.

Ở chợ Bến Thành, theo bà Hương, mỗi chủ sạp có cách trả lương khác nhau. Chẳng hạn ở khu bán vải, lương nhân viên bình quân 1,6 triệu đồng/tháng, làm từ ba năm trở lên 1,7 - 1,8 triệu đồng/tháng, nhân viên biết làm sổ sách cộng thêm 100.000 - 200.000 đồng/tháng.

Ở một số sạp bán sỉ và lẻ giày dép, mức lương hai triệu đồng/tháng, cộng thêm hoa hồng bán lẻ 1.000 đồng/đôi hoặc bán sỉ là 1.000 đồng/10 đôi. Ở một sạp bán lẻ hàng phụ kiện thời trang ngoại nhập, nhân viên hưởng lương 2,5 triệu đồng/tháng, làm việc siêng năng, đi đúng giờ, không nghỉ ngày nào được thưởng 500.000 đồng/tháng và chào mời giỏi, bán đông khách được thêm 300.000 - 500.000 đồng.

Các sạp bán hàng thủ công mỹ nghệ, trà, cà phê… thường xuyên có khách là người nước ngoài, thì nhân viên bán hàng biết tiếng Nhật, tiếng Anh, tiếng Pháp có mức thu nhập có thể lên đến 4 - 5 triệu đồng/tháng.

Bà Lý, một chủ bán sỉ ở chợ An Đông có hơn 20 nhân viên phụ việc chia sẻ kinh nghiệm: “Tôi trả lương nhân viên mức bình quân 3 triệu đồng/tháng. Nhân viên làm lâu năm lương từ 5 triệu đồng/tháng trở lên. So với mặt bằng chung, tôi chấp nhận chi phí trả lương cao hơn để đảm bảo họ trung thành với mình, chống tình trạng tráo đổi hàng hoá hay mất cắp, chống tuồn thông tin bạn hàng - mối lái ra ngoài… Mà quan trọng nhất, là với mức lương như vậy họ sẽ không nghĩ đến việc bỏ mình sang làm cho sạp khác. Nghề này mà cứ đổi nhân viên mới hoài, sẽ khó theo dõi công nợ của bạn hàng, khó theo dõi việc buôn bán của mối lái…”.

Bà Nguyễn Thị Kim Yến, bán hàng ở chợ Bến Thành nhìn nhận: “Trong vòng ba năm qua, lương tuyển nhân viên bán hàng giỏi tăng liên tục. Hầu hết chủ sạp mỗi năm phải tăng lương nhân viên lên khoảng 300.000 - 500.000 đồng/tháng/người. Công việc làm cũng phải rạch ròi. Trước đây người bán hàng còn phải giúp chủ trong các công chuyện nhà thì nay người bán hàng chỉ lo bán tại chợ”.

Bích Thảo (SGTT)