TP. Hồ Chí Minh tham vọng xây dựng một “Silicon Valley” của Việt Nam

Ngày 28/10, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được đã chủ trì buổi làm việc với lãnh đạo Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh (ĐHQG-HCM) về việc phối hợp triển khai đề án "TP. Hồ Chí Minh - Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP. Hồ Chí Minh (HCMC Innovation Hub)".

HÌNH THÀNH HỆ SINH THÁI ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

Theo GS. TS Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc ĐHQG-HCM, việc xây dựng trung tâm này là cần thiết để hình thành hạt nhân kết nối hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của TP. Hồ Chí Minh và toàn vùng Đông Nam Bộ, liên kết các chủ thể theo mô hình "Ba nhà - Một tầm nhìn - Một hành động, tích hợp ba nguồn lực của quốc gia: thể chế, tri thức, thị trường".

GS. TS Nguyễn Thị Thanh Mai chia sẻ ĐHQG-HCM mong muốn đồng hành cùng TP. Hồ Chí Minh trong việc triển khai các định hướng lớn theo tinh thần Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội và các nghị quyết mới của Trung ương như Nghị quyết 57, 59, 68, 71.

"Điều này sẽ giúp hình thành các chương trình nghiên cứu - ứng dụng gắn với những lĩnh vực chiến lược của Thành phố như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, năng lượng sạch, công nghệ sinh học, vật liệu mới, y tế thông minh và kinh tế tuần hoàn", GS. TS Nguyễn Thị Thanh Mai cho biết.

Về nguồn lực và cơ sở hạ tầng, GS. TS Nguyễn Thị Thanh Mai cho rằng hai bên có thể phối hợp phát triển các phòng thí nghiệm trọng điểm, trung tâm đổi mới sáng tạo liên kết "Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp".

Qua đó, chia sẻ nguồn lực nghiên cứu, cơ sở vật chất, dữ liệu và hạ tầng dùng chung. Đây cũng là cách để thu hút doanh nghiệp lớn, các tập đoàn đa quốc gia đến đầu tư, đồng thời tạo điều kiện đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao ngay tại TP. Hồ Chí Minh.

NGHIÊN CỨU MÔ HÌNH QUẢN TRỊ LIÊN MINH BA BÊN

Để đưa Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP. Hồ Chí Minh vào vận hành hiệu quả, giải quyết các bài toán lớn, ĐHQG-HCM đề xuất các giải pháp trọng tâm hợp tác mang tính đột phá, tận dụng tối đa lợi thế của hai bên.

Thứ nhất, phối hợp triển khai cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) trong triển khai các hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Thứ hai, ĐHQG-HCM đề xuất UBND TP. Hồ Chí Minh với thẩm quyền từ Nghị quyết số 98, cho phép thí điểm một cơ chế "nền tảng thử nghiệm chính sách" ngay tại HCMC Innovation Hub. Cơ chế này sẽ là chìa khóa để tháo gỡ các nút thắt về đầu tư mạo hiểm, sở hữu trí tuệ và thương mại hóa tài sản trí tuệ hình thành từ ngân sách.

Thứ ba, vận hành hiệu quả mô hình ba nhà theo tinh thần "đồng kiến tạo". Trên cơ sở phát huy kinh nghiệm ĐHQG-HCM đang được Trung ương giao thí điểm, kiến nghị cần có một mô hình liên minh quản trị chặt chẽ.

Trong đó, Nhà nước (UBND TP. Hồ Chí Minh) giữ vai trò kiến tạo thể chế và đặt hàng các bài toán lớn; Nhà trường (ĐHQG-HCM) cam kết cung cấp giải pháp công nghệ lõi và nhân lực xuất sắc và Doanh nghiệp (tập đoàn dẫn dắt) tham gia đầu tư, tài trợ thiết bị và thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu, đưa đổi mới vào thực tiễn và lan tỏa giá trị ra thị trường.

Thứ tư, hình thành Quỹ Đầu tư Mạo hiểm Công nghệ cao (VC Fund) mang tầm vóc quốc tế. ĐHQG-HCM đề xuất một mô hình hợp tác công tư (PPP) để đồng sáng lập một Quỹ Đầu tư (Foundation/VC Fund), chuyên biệt cho các công nghệ lõi (AI, bán dẫn, công nghệ xanh).

"Quỹ này phải là một ‘thỏi nam châm’ thu hút các quỹ đầu tư quốc tế và các ‘đại bàng’ công nghệ toàn cầu, biến HCMC Innovation Hub thành một địa chỉ đầu tư uy tín trong khu vực", GS. TS Nguyễn Thị Thanh Mai nhận định.

Về hình thức hoạt động của HCMC Innovation Hub sẽ theo mô hình liên minh quản trị phối hợp giữa Nhà nước - đại học - doanh nghiệp với ba tầng cấu trúc điều phối gồm: hội đồng lãnh đạo cấp cao, ban điều hành và nhóm công tác.

Trong đó, hội đồng lãnh đạo cấp cao sẽ định hướng chiến lược, điều phối chính sách và nguồn lực; ban điều hành sẽ xây dựng chương trình hành động, giám sát dự án trọng điểm; nhóm công tác triển khai, đánh giá kết quả theo KPI quốc gia về chỉ số đổi mới sáng tạo, chỉ số môi trường - xã hội - quản trị, tỷ lệ đầu tư cho R&D…

Mô hình của HCMC Innovation Hub đảm bảo liên thông cộng hưởng tự vận hành, tương tự các cụm đổi mới sáng tạo quốc tế như Silicon Valley (Hoa Kỳ) hay One North (Singapore).

Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được nhấn mạnh Thành phố được Trung ương kỳ vọng tiên phong trong hiện thực hóa tinh thần Nghị quyết 57.

Chủ tịch UBND Thành phố yêu cầu các đơn vị liên quan khẩn trương hoàn thiện Đề án Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo để tạo nền tảng chiến lược cho phát triển, chuyển giao công nghệ và thúc đẩy hợp tác công - tư trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Theo ông Được, mô hình trung tâm sẽ phát triển theo hướng "đa cực", với Nhà nước, doanh nghiệp và các trường đại học, mà cốt lõi là Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, các doanh nghiệp, và các Trung tâm liên kết với nhau để tạo thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của khu vực phía Nam để tiến tới liên kết các khu vực trên cả nước.

Tuy nhiên, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được cho rằng việc hiện thực hóa mô hình này ít nhiều còn gặp khó khăn do sự thiếu kết nối, mỗi bên chưa tận dụng được ưu thế của nhau, dẫn đến lãng phí nguồn lực và hạ tầng. Do đó cần tăng cường liên kết chặt chẽ giữa Nhà nước, các trường đại học và doanh nghiệp, tận dụng thế mạnh của mỗi bên để tạo nên sức mạnh tổng hợp.