Chiều ngày 11/11/2021, Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ, Bộ Thông tin và Truyền thông đồng tổ chức Hội thảo chuyên đề “Xây dựng Chính phủ điện tử tiến tới chính phủ số trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Đây là hội thảo chuyên đề thứ 6 thuộc Diễn đàn cấp cao thường niên lần thứ ba về công nghiệp 4.0.

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Thành Phong, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương nhấn mạnh, Chính phủ số bản chất là Chính phủ điện tử, nhưng cách triển khai mới nhờ vào sự phát triển của công nghệ số. Chính phủ số bao hàm Chính phủ điện tử. Chính phủ điện tử đặc trưng bởi “bốn không”: họp không gặp mặt, xử lý văn bản không giấy, giải quyết thủ tục hành chính không tiếp xúc và thanh toán không dùng tiền mặt.

Chính phủ số thêm “bốn có”: Có hành động an toàn trên môi trường số; Có khả năng cung cấp dịch vụ mới nhanh chóng; Có khả năng sử dụng nguồn lực tối ưu; Có khả năng kiến tạo phát triển, dẫn dắt chuyển đổi số quốc gia, giải quyết hiệu quả những vấn đề lớn trong phát triển và quản lý kinh tế- xã hội.

Nghị quyết 52- NQ/TW của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã xác định phát triển Chính phủ số là nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp đột phá nhằm cung cấp dịch vụ số cho người dân, doanh nghiệp, toàn bộ các cơ quan nhà nước chuyển sang hoạt động trên môi trường số.

Việt Nam hướng tới có chỉ số phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số ở mức độ cao trên thế giới, thuộc nhóm 50 nước dẫn đầu vào năm 2025, thuộc nhóm 30 nước dẫn đầu vào năm 2030 theo xếp hạng của Liên Hợp Quốc.

Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương thông tin, xếp hạng Chính phủ điện tử của Việt Nam theo đánh giá của Liên Hợp Quốc năm 2020 tăng 2 bậc, xếp hạng 86/193 quốc gia, 23/47 Châu Á và 6/11 Đông Nam Á. Chỉ số tổng hợp của Việt Nam cao hơn chỉ số trung bình thế giới và khu vực, thuộc nhóm quốc gia ở mức cao. Tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 trên cả nước năm 2020 đạt 30,86%, vượt mục tiêu đề ra.

Tính đến ngày 20/8/2021, tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 cả nước đạt 65,11%; trong đó tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 là 43,40%.

Bên cạnh đó, mạng truyền số liệu chuyên dùng cơ quan Đảng và Nhà nước đã kết nối đến 100% các bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; 100% quận, huyện, thị xã. Một số cơ sở dữ liệu tạo nền tảng đã được xây dựng như: cơ sở dữ liệu về bảo hiểm, cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, cơ sở dữ liệu giáo dục, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã vận hành chính thức từ ngày 01/7/2021…

Trục liên thông văn bản quốc gia đã được xây dựng nhằm kết nối các hệ thống quản lý văn bản điều hành của các bộ, ngành, địa phương. Hiện nay, đã kết nối 94/94 bộ, ngành, địa phương và kết nối với hệ thống quản lý văn bản điều hành của Văn phòng Trung ương Đảng, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, các tổ chức...

Từ khi khai trương đến ngày 19/8/2021 đã có tổng số hơn 6,3 triệu văn bản điện tử được gửi và nhận giữa các cơ quan hành chính nhà nước trên Trục liên thông văn bản quốc gia. Tỷ lệ trao đổi văn bản dưới dạng điện tử toàn quốc năm 2020 đạt 90,8%, vượt mục tiêu Chính phủ đề ra… 

Cũng tại hội thảo, các chuyên gia đã trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong việc xây dựng Chính phủ số, đảm bảo an toàn thông tin, cơ sở dữ liệu; vấn đề chuyển đổi từ Chính phủ điện tử sang Chính phủ số, từ dịch vụ công trực tuyến thành dịch vụ số; từ sự tham gia của cơ quan nhà nước thành sự tham gia của nhà nước và người dân, doanh nghiệp…

Đưa ra các giải pháp cải thiện xếp hạng quốc tế Chính phủ số của Việt Nam, ông Vũ Kiêm Văn, Phó Tổng thư ký Hội Truyền thông số Việt Nam cho rằng, để cải thiện dịch vụ trực tuyến, Việt Nam cần lựa chọn các dịch vụ công nhiều người dân quan tâm, mức độ truy cập tiềm năng nhiều (như khai sinh, thuế, Giấy phép lái xe, giấy phép kinh doanh, môi trường, căn cước công dân, Visa, bảo hiểm xã hội, thanh toán điện, nước, nộp phạt vi phạm hành chính…). Cùng với đó phải tính đến đặc thù kinh tế xã hội từng địa phương và phân loại các dịch vụ công trực tuyến hướng tới từng đối tượng người dân…

Các dịch vụ công trực tuyến cần đảo bảo tính dễ sử dụng, tính liên tục và ổn định, trong đó tăng cường phương thức thuê dịch vụ công nghệ thông tin, phát triển ứng dụng trên các nền tảng số có khả năng tuỳ biến và mở rộng nhanh; cung cấp dịch vụ trên đa kênh (PC/Mobile/API,...).

Cũng theo ông Văn, để cải thiện dịch vụ công trực tuyến cần nâng cao mức độ chia sẻ thông tin tới người dân, đặc biệt là các lĩnh vực được quan tâm nhiều như pháp luật; việc làm; bảo trợ xã hội; môi trường; y tế; giáo dục;… Đại diện Hội truyền thông số đề xuất xây dựng mô hình Chính phủ số vận hành dựa trên dữ liệu. Xu hướng Chính phủ điện tử chuyển sang Chính phủ số, trong đó dữ liệu là trung tâm, quyết định dựa trên dữ liệu và mở dữ liệu…