Tỷ lệ giao dịch tiền mặt toàn châu Á dự kiến giảm xuống 14% vào năm 2027

Khối lượng giao dịch tiền mặt ở châu Á sắp giảm xuống mức chưa từng có, gần bằng với tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt ở các khu vực phát triển như Bắc Âu. Điều này được tác động bởi một số yếu tố, bao gồm sự phát triển của công nghệ và mức độ chấp nhận điện thoại thông minh của người dân đang gia tăng. 

Ấn Độ, quốc gia đông dân nhất thế giới, đang dẫn đầu trong nỗ lực hướng tới một chế độ không dùng tiền mặt được hỗ trợ bởi hệ thống Giao diện thanh toán thống nhất bản địa (UPI). Ra mắt vào năm 2016, UPI là sáng kiến quan trọng trong nỗ lực hạn chế thanh toán tiền mặt của Ấn Độ. Chỉ riêng trong năm 2023, hệ thống này đã xử lý hơn 131 tỷ giao dịch. 

Tại Trung Quốc, hơn một tỷ người đã sử dụng Alipay và các nền tảng thanh toán kỹ thuật số khác. Dự kiến đến năm 2027, giao dịch bằng tiền mặt tại Trung Quốc đại lục sẽ chỉ còn chiếm 3% tổng giá trị giao dịch, đánh dấu sự chuyển đổi mạnh mẽ sang thanh toán không dùng tiền mặt.

Trong khi đó, Nhật Bản, Thái Lan, Indonesia và Malaysia đang từng bước tiến tới nền kinh tế không tiền mặt thông qua việc áp dụng Tiền tệ Kỹ thuật số Của Ngân hàng Trung Ương (CBDC), tiền điện tử (stablecoin) và các hệ thống thanh toán thay thế.

Xu hướng này nhìn chung đang lan rộng khắp khu vực châu Á, với tỷ lệ giao dịch bằng tiền mặt tại 14 quốc gia và vùng lãnh thổ dự báo sẽ giảm từ 47% vào năm 2019 xuống còn 14% vào năm 2027, chỉ cao hơn một chút so với mức 12% của châu Âu.

Công ty tư vấn Capgemini (Pháp) dự báo rằng vào năm 2028, khu vực châu Á - Thái Bình Dương sẽ có tới 1,46 nghìn tỷ giao dịch không dùng tiền mặt mỗi năm, cao hơn gấp bốn lần so với Bắc Mỹ – nơi thẻ tín dụng được sử dụng phổ biến.

Trên phạm vi toàn cầu, thanh toán qua điện thoại thông minh tại các cửa hàng dự kiến sẽ chiếm 46% vào năm 2027, cao hơn gấp đôi so với mức 22% của thẻ tín dụng. 

Cùng với đó, các quốc gia Đông Nam Á cũng đang tích cực hợp tác trong lĩnh vực thanh toán kỹ thuật số, đặc biệt là qua mã QR. Chính phủ các nước không chỉ thúc đẩy thanh toán nội địa mà còn hướng đến xây dựng hệ thống thanh toán xuyên biên giới theo thời gian thực. Chẳng hạn, người dùng PromptPay tại Thái Lan và PayNow tại Singapore đã có thể chuyển tiền qua lại giữa hai nước một cách nhanh chóng. 

Trong khi đó, Việt Nam cũng đã hoàn tất kết nối thanh toán xuyên biên giới qua mã QR với Thái Lan, Campuchia và Lào, đồng thời sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác với các quốc gia khác trong và ngoài ASEAN tới đây. Theo Ngân hàng Nhà nước, Việt Nam thời gian tới đây sẽ đẩy mạnh hoạt động ngân hàng số sang các thị trường tài chính số phát triển mạnh như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Singapore, góp phần thúc đẩy giao thương và kết nối kinh tế không biên giới.