Từ đầu năm nay, hầu hết các ngân hàng trung ương tại châu Á muốn hạ lãi suất để thúc đẩy tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế, nhưng không dễ thực hiện việc này trước Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed).

Tuần trước, Fed bắt đầu chu kỳ nới lỏng chính sách tiền tệ với quyết định hạ lãi suất 0,5 điểm phần trăm, đưa lãi suất quỹ liên bang xuống còn 4,75-5% nhằm đưa nền kinh tế lớn nhất thế giới hạ cánh mềm. Động thái này giúp các ngân hàng trung ương châu Á thoải mái hơn trong việc đưa ra quyết định tương tự. Tuy nhiên, theo nhiều nhà phân tích và chuyên gia về ngoại hối, ở thời điểm này, các ngân hàng trung ương châu Á lại không vội hạ lãi suất.

BẮT ĐẦU "CHU KỲ HẠ LÃI SUẤT TỪ TỪ"

"Họ có dư địa để hạ lãi suất nhưng không cần hạ ngay”, bà Qian Wang, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á-Thái Bình Dương tại công ty quản lý đầu tư Mỹ Vanguard, nhận định với Nikkei Asia. “Các ngân hàng trung ương châu Á sẽ quan sát động thái của Fed cũng như những biến động bên ngoài”.

Theo bà, các yếu tố bên ngoài có thể gây biến động bao gồm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 năm nay. Ứng viên Cộng hòa Donald Trump tuyên bố nếu tái đắc cử sẽ áp thuế quan 10% với tất cả hàng nhập khẩu vào Mỹ và 60% với hàng Trung Quốc.

Ông Adarsh Sinha, đồng giám đốc về ngoại hối châu Á và chiến lược lãi suất tại BofA Global Research ở Hồng Kông, dự báo hầu hết ngân hàng trung ương của các nước thành viên Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) sẽ bước vào “chu kỳ hạ lãi suất một cách tương đối chậm rãi".

“GDP của ASEAN được dự báo tăng 4,7% trong năm 2025 nhưng khối này có thể tăng trưởng vượt mức đó”, ông Sinha nhận định. “Dựa trên dự báo đó, chúng tôi cho rằng họ hạ lãi suất không quá 0,25 điểm phần trăm, chậm hơn so với mức mà chúng tôi dự báo đối với Fed”.

BofA Global Research dự báo Fed sẽ hạ lãi suất tổng cộng 0,75 điểm phần trăm trong năm nay và 1,25 điểm phần trăm vào năm sau.

Theo ông Sinha, Malaysia là một ngoại lệ trong ASEAN. Ngân hàng trung ương nước này được dự báo duy trì lãi suất ở mức 3% tới năm sau trong bối cảnh lạm phát và tăng trưởng kinh tế đều ổn định.

“Ngân hàng Trung ương Malaysia (BNM) không ở trong tình thế cấp bách phải bắt đầu hạ lãi suất”, ông nhận xét.

Trong phiên giao dịch thứ Sáu tuần trước, đồng ringgit của Malaysia giao dịch ở mức 4,1803 ringgit đổi 1 USD, tăng 13% so với mức thấp nhất 26 năm ghi nhận hồi tháng 2.

“Sự tăng giá gần đây của đồng ringgit bắt nguồn từ kỳ vọng lãi suất thấp hơn tại các nền kinh tế lớn, đặc biệt là Mỹ, cũng như từ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của Malaysia”, theo thông cáo sau cuộc họp ngày 5/9 của BNM.

Theo ông Frederic Neumann, nhà kinh tế trưởng châu Á tại HSBC Hồng Kông cho rằng Ấn Độ cũng sẽ không vội “theo chân” Fed hạ lãi suất. Các nhà kinh tế của HSBC dự báo Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI) sẽ duy trì lãi suất ở mức 6,5% trong tháng tới. Tuy nhiên, nếu giá thực phẩm và dầu giảm thì sẽ là một động lực để RBI hạ lãi suất vào tháng 12 tới.

Theo báo cáo công bố hôm 12/9, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Ấn Độ tăng nhanh 3,7%, nhanh hơn dự báo, trong đó giá thực phẩm ở mức cao. Báo cáo nhận định thời tiết mát mẻ cùng lượng mưa dồi dào sẽ giúp hạ giá trái cây tại nước này vào tháng 10 và tháng 11.

Trong khi đó, tại Đài Loan, các nhà hoạch định chính sách tuần trước quyết định duy trì lãi suất 2% do lạm phát ổn định và thị trường bất động sản nóng lên.

VẪN CẦN HÀNH ĐỘNG

Với vai trò quan trọng của Trung Quốc trong khu vực, động thái của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) nhận được sự quan tâm lớn của giới quan sát thị trường châu Á.

Ngược lại với kỳ vọng của thị trường, thứ Sáu tuần trước, PBOC quyết định tiếp tục duy trì lãi suất cơ bản ở mức 3,35% với các khoản vay kỳ hạn 1 năm và 3,85% với khoản vay kỳ hạn 5 năm. Tuy nhiên, hồi tháng 7, cơ quan này đã hạ lãi suất mua lại đảo ngược kỳ hạn 7 ngày xuống còn 1,7% để thúc đẩy nền kinh tế đang tăng trưởng ì ạch.

“Cần nhấn mạnh rằng, PBOC cần hạ lãi suất. Trên thực tế, hầu hết các chỉ số kinh tế đang chứng kiến sự suy giảm qua các tháng. Vì vậy, tôi cho rằng áp lực giảm phát đang dai dẳng và có xu hướng gia tăng”, bà Wang của Vanguard nhận xét.

CPI tháng 8 của Trung Quốc tăng 0,6% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn dự báo. Theo bà Wang, trong các nhóm hàng hóa, chỉ có thực phẩm tăng giá, còn giá các mặt hàng ngoài thực phẩm và dịch vụ, cùng lạm phát lõi đều giảm. Điều này cho thấy sự suy yếu của nền kinh tế.

Trong bài phát biểu một sự kiện ngày 6/9 ở Thượng Hải, cựu thống đốc PBOC Dịch Cương cho rằng Bắc Kinh phải nhanh chóng hành động để thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng, chống lại áp lực giảm phát.

Theo các nhà kinh tế, Hàn Quốc cũng đang muốn hạ lãi suất nhưng nhiều khả năng sẽ phải bắt đầu nới lỏng chính sách tiền tệ một cách từ từ do tình trạng nợ của các hộ gia đình có xu hướng xấu đi.

Các nhà hoạch định chính sách Hàn Quốc lo rằng lãi suất thấp có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tăng trưởng “nóng” trên thị trường bất động sản nước này cũng như làm tăng mạnh khối nợ của các hộ gia đình. Giá nhà tại thủ đô Seoul và các khu vực lân cận đang tiếp tục tăng mạnh thời gian gần đây.

Nhà kinh tế Aichi Amemiya của Nomura Securities International dự báo Hàn Quốc có thể bắt đầu hạ lãi suất vào tháng sau. Hiện lãi suất cơ bản của nước này đang ở mức 3,5%, cao nhất kể từ năm 2008.

“Tuy nhiên, vì trọng tâm của Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BOK) là ổn định tài chính, chúng tôi dự báo từ nay tới cuối năm 2025 họ sẽ chỉ hạ lãi suất 3 lần, mỗi lần 0,25 điểm phần trăm”, nhóm nhà kinh tế của ông Amemiya nhận định trong một báo cáo công bố hôm 6/9.

Không phải tất cả các nước châu Á đều đợi Mỹ hạ lãi suất mới bắt đầu hành động. Thứ Tư tuần trước, một ngày trước động thái của Fed, Ngân hàng Trung ương Indonesia (BI) bất ngờ hạ lãi suất lần đầu tiên trong hơn 3 năm với mức giảm 0,25 điểm phần trăm xuống 6%.

Vào tháng trước, Ngân hàng Trung ương New Zealand (RBNZ) cũng hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm xuống còn 5,25%. Cùng tháng, Ngân hàng Trung ương Philippines (BSP) có động thái tương tự, đưa lãi suất về 6,25%, đánh dấu lần hạ lãi suất đầu tiên trong 4 năm.

Bà Wang của Vanguard dự báo đồng USD sẽ vẫn mạnh trong năm nay và năm sau. Vanguard dự báo kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng 1-1,5% trong năm sau, thấp hơn mức dự báo 2% mà công ty này đưa ra trước đó.

“Trong bối cảnh này, Fed sẽ không cần hạ lãi suất quá mạnh tay”, bà nhận định. “Dù sức mạnh của nền kinh tế ít nhiều sẽ sụt giảm, nhưng sức mạnh của đồng USD sẽ không giảm mạnh”.