VN-Index mất vị trí dẫn đầu khu vực ngay trước thời điểm nâng hạng

Nhìn lại thị trường chứng khoán tháng 9 ngay trước thời điểm nâng hạng cho thấy, sau khi vượt ngưỡng 1.600 điểm trong tháng 8, VN-Index tiếp tục mở rộng đà tăng, đạt đỉnh trong phiên ở mức 1.696 điểm ngày 04/09. Tuy nhiên, áp lực chốt lời nhanh chóng xuất hiện, kéo chỉ số lùi về mức thấp 1.605 điểm vào ngày 11/09, trước khi ổn định và tích lũy trong vùng 1.650–1.670 điểm.

Diễn biến tháng 9 đan xen giữa các yếu tố hỗ trợ và tín hiệu thận trọng. Chính phủ ban hành Nghị định 245/2025/NĐ-CP, định hướng thị trường tiến gần hơn tới chuẩn mực quốc tế: nới room ngoại, rút ngắn quy trình IPO–niêm yết, đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản, nâng cao quản trị & minh bạch thông tin, và chuẩn bị triển khai cơ chế Omnibus trading và thanh toán bù trừ tập trung (CCP clearing).

Fed hạ lãi suất 0,25 điểm % trong kỳ họp tháng 9, đồng thời phát tín hiệu thêm hai lần cắt giảm trước cuối năm.

Song, tâm lý thận trọng của nhà đầu tư gia tăng trước thềm thông tin rà soát phân loại thị trường của FTSE vào đầu tháng 10, thể hiện qua:  Khối ngoại tiếp tục bán ròng 23,2 nghìn tỷ đồng (0,9 tỷ USD) trong tháng 9/2025, phần nào chịu tác động từ biến động tỷ giá. Đà tăng thanh khoản chậm lại so với tháng 8/2025, cho thấy tâm lý thận trọng của thị trường.

Áp lực tỷ giá vẫn hiện hữu khi USD/VND liên ngân hàng neo quanh 26.400 (+3,6% từ đầu năm), bất chấp việc Ngân hàng Nhà nước đã can thiệp bằng bán hợp đồng USD kỳ hạn 180 ngày ở mức 26.550.

Theo thống kê của VNDirect, trong tháng 9, VN-Index lùi khỏi vị thế dẫn đầu khu vực, giảm 1,3% so với tháng trước khi dòng tiền trong nước thận trọng trước thời điểm công bố kết quả nâng hạng của FTSE cùng mùa kết quả kinh doanh quý 3/2025.

Dẫn đầu khu vực là Hàn Quốc với chỉ số KOSPI tăng 7,7% nhờ vào chính quyền mới công bố nới lỏng thuế lợi tức vốn cho các cổ đông lớn, và xuất khẩu tháng 9/2025 tăng 12,7% so với cùng kỳ, với mảng chip bán dẫn đóng vai trò chủ chốt.

Theo sau là Nikkei của Nhật Bản với mức tăng 7,5%, được hỗ trợ bởi: vị thế chiến lược trong chuỗi cung ứng AI, qua đó thu hút dòng vốn ngoại, và kỳ vọng gia tăng về các chính sách tài khóa mở rộng sắp tới. Ngược lại, SHCOMP của Trung Quốc quay đầu giảm 1,2% so với mức tăng 6,8% trong tháng 8/2025, do thị trường có sự điều chỉnh khi các cổ phiếu công nghệ và AI hiện được định giá cao, cùng với PBoC quyết định giữ nguyên lãi suất điều hành trong tháng 9.

Tựu chung lại, dòng vốn có xu hướng dịch chuyển sang các thị trường châu Á nhờ động lực từ việc Fed hạ lãi suất 0,25 điểm % xuống 4,0–4,25%, kết hợp với làn sóng AI trở lại từ quý 2/2025.

Kể từ đầu năm, VN-Index tăng 31,1%, đứng thứ ba trong nhóm thị trường khu vực. Các chỉ số MXFM và MXEF ghi nhận mức tăng từ đầu năm lần lượt 33,1% và 23,3%, khi thị trường châu Á được hưởng lợi từ các động lực tích cực gắn liền với chu kỳ nới lỏng của Fed.

Đáng chú ý, bất chấp có sự điều chỉnh trong tháng 9, chỉ số SHCOMP của Trung Quốc vẫn ghi nhận mức tăng 14,2% từ đầu năm, được nâng đỡ bởi: dòng tiền trong nước bùng nổ; hưởng lợi từ xu hướng luồng vốn nội địa dịch chuyển khỏi bất động sản; và căng thẳng thương mại Mỹ–Trung tạm ngừng leo thang.

Mức giảm 1,3% trong tháng 9 của VN-Index chịu ảnh hưởng từ các ngành tỷ trọng lớn như Tài chính và Ngân hàng. Nhóm ngành Tài chính điều chỉnh giảm -1,4% so với tháng trước; Ngân hàng giảm nhẹ -0,3% so với tháng trước.

Nhìn chung, trong bối cảnh dòng tiền trở nên thận trọng hơn thì các cổ phiếu thuộc nhóm vốn hóa lớn sẽ chịu sức ép điều chỉnh giá. Ngược lại, ngành Bất động sản tiếp tục là nhóm dẫn đầu với mức tăng 18,3% so với tháng trước, tiếp tục được hỗ trợ bởi VIC tăng 31,2%. Động lực củng cố đà tăng của VIC một phần đến từ việc Vingroup đã khởi công nhà máy điện LNG tại Hải Phòng trong tháng 9, với tổng vốn đầu tư 182 nghìn tỷ đồng (6,8 tỷ USD), qua đó mở rộng quy mô hoạt động và củng cố câu chuyện tăng trưởng dài hạn.

Tính từ đầu năm, nhóm Bất động sản duy trì vị thế dẫn dắt trong hiệu suất ngành, tăng 180,1% từ đầu năm với các mã dẫn dắt chính là VHM (+147,5% từ đầu năm) và NVL (+50% từ đầu năm). 

Thanh khoản tháng 9/2025 giảm đáng kể so với tháng trước, khi nhà đầu tư đang chờ đợi tín hiệu rõ ràng hơn từ mùa công bố kết quả kinh doanh quý 3/2025, và đặc biệt kỳ rà soát nâng hạng thị trường của FTSE Russell phía trước.

Diễn biến hiện tại cho thấy thị trường đang trong giai đoạn tích lũy, với tâm lý nhà đầu tư tập trung vào sự kiện nâng hạng thị trường. Quyết định khả quan của FTSE Russell vào ngày 08/10 được kỳ vọng sẽ đóng vai trò chất xúc tác, mở ra những cơ hội lớn cho thị trường chứng khoán Việt Nam.